Original prvog srpskog ustava
Originalno štampano izdanje Sretenjskog ustava iz 1835. godine deo je izložbe koju je Univerzitetska biblioteka “Svetozar Marković” u Beogradu priredila povodom Dana državnosti, 15. februara, kojim se i proslavlja dan kada je donet prvi srpski ustav koji je postavio temelj moderne srpske državnosti.
Izložbom nekoliko retkih eksponata, UBSM podseća i na Prvi srpski ustanak kojem je takođe posvećen Dan državnosti, 15. februar.
Izložba obuhvata knjige o Prvom srpskom ustanku iz fonda Odeljenja retkosti Univerzitetske biblioteke - zapisi Vuka Stefanovića Karadžića objavljeni u “Danici”, dela Leopolda Rankea, Dositeja Obradovića, Jovana Hadžića, Lazara Arsenijevića-Batalake, Nikolaja Fedoroviča Dubrovina, Petra Radovanovića, Alekse Ivića...
Posebno je zanimljivo pismo književnika Joakima Vujića koji, posle boja na Mišaru, 15. avgusta 1806. godine, javlja iz Zemuna svom prijatelju da su “Turci kod Šabca od Servijanaca skoro sa svim pobijeni, i da često vidim ih kako po Savi mrtvi plivaju sa njiovim konjima”.
Dan državnosti Srbije posvećen je danu kada je na zboru u Orašcu 1804. godine Karađorđe Petrović izabran za vođu ustanika, što se smatra za trenutak početka Prvog srpskog ustanka. Takođe, Dan državnosti posvećen je danu kada je na skupštini u Kragujevcu 1835. godine prvi put donet najviši opšti pravni akt srpske države - Sretenjski ustav.
Sretenjski ustav, čiji je autor Dimitrije Davidović, izdavač prvih srpskih dnevnih novina (Novine serbske), nije značajan samo kao prvi, već i kao ustav koji se, za svoje vreme, odlikovao modernošću i liberalizmom, neočekivanim u polusamostalnoj državi koja je jedva zakoračila u procese političke, privredne i kulturne izgradnje. Mada je Prvi srpski ustanak posle devet godina završen vojnim porazom i mada je Sretenjski ustav posle mesec dana bio ukinut, oni su ostali temelji moderne srpske državnosti zato što su, nakon sloma 1813. godine, usledile nove oružane i diplomatske borbe za autonomiju i nezavisnost i zato što su, nakon Sretenjskog, došli novi ustavi koji su Srbiju sve više približavali idealu pravne i demokratske države.
Izložba u UBSM biće otvorena od 14. do 28. februara, a stručno vođenje obezbeđeno je radnim danima od 8 do 14 časova.
(SEEcult.org)
