Meteori 14. Beldoksa
Međunarodni festival dokumentarnog filma Beldocs, koji će biti održan od 9. do 16. septembra u Beogradu, prikazaće u programu “Meteori” 11 filmova koji privlače pažnju autorskim pristupima reditelja i temama, među kojima su ovoga puta trovanje industrijskim otpadom u Japanu, njujoška umetnička i klupska scena 80-ih, druženje insomničara u Berlinu i Beču, život u Vuhanu po izbijanju pandemije korona virusa, kao i dokumentarac slavnog Mikelanđela Antonionija o Kini početkom 70-ih.
Nakon što je pre dve godine Beldocs priredio kompletnu retrospektivu stvaralaštva japanskoj dokumentariste Kazua Hare (Kazuo Hara), na 14. Beldocsu publika će moći da pogleda njegovo najnovije delo – 372-minutni film “Minamata Mandala”. Taj šestočasovni film vraća gledaoce u 1937. godinu, kada se u malom japanskom ribarskom selu dogodilo trovanje metil-živom, toksičnim otpadom koji je korporacija “Kiso Kemikal” bacala u okean. Riba je zaražena, a ljudi koji su je jeli postajali su paralizovani, gubili vid i postajali nesposobni za život. Zatim je postavljen kriterijum za sertifikaciju bolesti Minamata (1977), čudnim metodom kojim se ne prepoznaju pacijenti sa bolestima nastalim zbog zagađenja životne sredine.
Svetsku premijeru na Belcodsu imaće “Video dnevnici Nelsona Salivana” (Nelson Sullivan's Video Diaries / Nelson Sullivan's Downtown, 1983-1989), video umetnika koji je iznenada preminuo od srčanog udara 1989, ostavljajući na VHS kasetama 1.900 sati snimaka ikonične njujorške scene. Salivanovi snimci čine zbirku od 601 epizode koje prikazuju svakodnevni život u Ist Vilidžu, kao i brojne tadašnje ikone poput Ru Pola, Silvije Majls i Fibi Ledžir.
Džon Nelson Salivan (1948-1989) kamerom je beležio umetničku i klupsku scenu Menhetna tokom 80-ih - život u gradu, noćne provode i privatne trenutke, a video zapis o njegovom životu predstavlja preteču vloga, dok njegova često korišćena tehnika okretanja kamere prema sebi jasno najavljuje savremeni selfi.
Život u Vuhanu posle izbijanja covid-19 pandemije, između ostalog, tema je američkog filma “Reka teče, zaokreće, briše, zamenjuje” (A River Runs, Turns, Erases, Replaces) kineske rediteljke Šenže Žu (Shenzhe Zhu), koja živi i radi u Americi. Autorka poetično i nepristrasno prikazuje haos ljudskog napretka u životnoj sredini, lepotu tog truda i stalnu potrebu da živimo po rutini, odslikavajući portret urbanih prostora duž reke Jangce u Vuhanu nakon što je korona virusa zaustavio planetu.
Kini je posvećen i italijanski film “Čung Kuo - Kina” (Chung Kuo - China) čuvenog sineaste Mikelanđela Antonionija iz 1972. godine. Pre pola veka, Antonioni je snimio dokumentarni portret Kine 1971, samo godinu pre Niksonove istorijske posete Kini i naizgled otapanja međunarodnih odnosa tokom Kulturne revolucije. Režim Mao Cedunga pozvao je Antonionija da snimi propagandni film o vrlinama komunističke nacije. Fasciniran zemljom koja je Zapadu ostala enigma, reditelj je zabeležio skoro 100 sati filmskog materijala tokom svojih putovanja od Pekinga do Šangaja, od kojih je u film uvrstio tri sata i 40 minuta.
Zanimljivom temom pažnju privlači i francuski dokumentarac “Dan današnji” (Au Jour d’Aujourd hui) francusko-grčkog reditelja Maksensa Stamatiadisa, koji je taj film o ljubavi, tugovanju i vremenu smestio u 2024. godinu, kada 88-godišnja Suzan iz predgrađa Pariza ne može da živi bez nove tehnologije. Zalepljena je za ekrane, deli video-klipove sa mačkama, uči o bitkoinu i posvećuje svoj život romansama iz rijalitija. Ali, ništa od toga ne može da popuni prazninu koju je ostavio gubitak Eduarda, njenog supruga koji je preminuo pre deset godina, sve dok jednog dana ne otkrije novu aplikaciju “Dan današnji” koja obećava povratak voljenih...
Nemačko-etiopijski film “Finfine u procepu” (Rift Finfinnee) nemačkog autora Danijela Kutera (Daniel Kötter) prikazuje periferiju prestonice Etiopije, Adis Abebe, istražujući psihološke i socio-geografske granice bogatih i siromašnih, urbanog i ruralnog, slike i zvuka.
Rediteljski duo Bibhusana Basneta i Puja Gurunga (Bibhusan Basnet & Pooja Gurung) u nepalsko-nemačkom filmu “Glavati dečak, šamani i samuraji” (The Big Headed Boy, Shamans & Samurais) putuje po udaljenim selima u zapadnom Nepalu u potrazi za detetom koje bi moglo da igra “junaka” u njihovom filmu.
Nemačko-rusko-francusko-belgijski film “Iz sadašnjosti” (Out of the Present) iz 1995, u režiji Andreja Ujica (Andrei Ujică) pruža snimke kosmonauta Sergeja Krikaleva tokom višemesečnog boravka u svemiru koji su u kontrastu sa slikama raspada Sovjetskog Saveza od 1991. do 1992. Dok je Krikalev bio daleko od Zemlje, na svemirskoj stanici Mir, imperija koja ga je poslala u svemir prestala je da postoji, njegov rodni grad Lenjingrad ponovo je postao Sankt Peterburg, a priroda odnosa na globalnom nivou je doživela velike promene…
U potresnom filmu “Naše ludilo” (Our Madness) Joaa Viane (João Viana) iz 2018, realizovanom u koprodukciji Mozambika, Gvineje Bisao, Katara, Portugalije i Francuska, pratimo dete koje pomaže Lusi da pronađe svog muža u Mozambiku.
Deca su i u centru indijsko-rumunsko-italijansko-katarskog filma “Puška i torba” (A Rifle and a Bag), koji potpisuju tri rediteljke: Rumunka Kristina Hanes (Cristina), Italijanka Izabela Rinaldi (Isabella) i Indijka Arja Rot (Arya Rothe), koje su za taj dokumentarac o mladom indijskom paru komunističkih pobunjenika koji se bori za budućnost svoje dece, nagrađene 2020. specijalnim pruznanjem žirija na festivalu u Roterdamu.
Priču o prijateljstvu, letnjim okupljanjima i besanim noćima u Berlinu i Beču donosi film o druženju insomničara “Spoljašnja buka” (Outside Noise), u režiji Teda Fenta (Fendt), nastao u koprodukciji Nemačke, Južne Koreje i Austrije.
Pod sloganom “Reality Check”, 14. Beldocs prikazaće stotinu filmova u ustaljenim festivalskim programima: Međunarodni takmičarski program, Srpski takmičarski program, Vatromet, Meteori, Povetarac, Naslovna strana i drugim. U istim terminima biće održan i Beldocs Industry uz podršku potprograma Media evropskog programa Kreativna Evropa, Beldocs VR/AR Academy, Beldocs in Progress, Serbian Docs in Progress, Documentaries for Kids & Youth i Beldocs Market.
Beldocs je organizovan uz podršku i Evropske unije kroz program Kreativna Evropa (potprogram Media), Ministarstva kulture i informisanja Srbije, Filmskog centra Srbije, ambasada Australije, Portugalije, Ukrajine, Izraela, Švajcarske, Slovenije, Gete instituta, Austrijskog kulturnog foruma, Italijanskog kulturnog centra, Francuskog instituta, Filmskog centra Crne Gore, Grčkog filmskog centra, Misije OEBS-a u Srbiji, RYCO, DOX TV, TV Al Jazeera Balkans i Orion Telekoma.
Sva festivalska događanja biće organizovana u skladu sa merama za suzbijanje Covid-19.
Festivalski sajt je beldocs.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.og.
*Foto: Beldocs (promo)
(SEEcult.org)
