Izmenjena vodom
Umetnica Tanja Ostojić, karakteristična po feminističkoj praksi u kojoj telo shvata kao najintimniji politički prostor, predstavlja novi umetnički istraživački projekat “Izmenjena vodom” (Changed by Water) na međunarodnoj izložbi “Forgive us our Trespasses” u HKW u Berlinu, koji se nadovezuje na nove radove koje je prikazala na nedavnoj izložbi "Žensko zdravlje, politike tela, rad, seksualnost, menopauza, transformacije i starenje" u Savremenoj galeriji u Subotici.
Dnevnim akcijama plivanja, kako je navedeno u pratećem tekstu izložbe u HKW, Tanja Ostojić traži vezu sa vodom na zvaničnim i nezvaničnim kupalištima u Berlinu - kroz metodu ublažavanja hormonalnih promena izazvanih menopauzom. Tom aktivacijom umetnica nastavlja vez na svom radu “Izmenjena vodom”, kalendaru plivanja u menopauzi, kao gest koji svedoči o lekovitoj moći vode, kojim ujedno stvara prostor za razmenu često potisnute teme menopauze.
Rad Tanje Ostojić, koja će 25. novembra izvesti aktivaciju novog projekta u HKW-u, karakteriše feminističko shvatanje tela kao političkog prostora i medija koji se odnosi na kolektivitet, posebno među ženama u savremenom društvu.
Tanja Ostojić, Izmenjena vodom, foto: Hannes Wiedemann/HKW
Deo novog projekta Tanja Ostojić predstavila je i na nedavnoj izložbi u Savremenoj galeriji u Subotici, povodom koje je Jasmina Tumbaš podsetila u katalogu da umetnica “neustrašivo prilaže svoje menopauzno telo kao nit koja njenu umetnost povezuje sa feminističkim zajednicama stvorenim kroz takav umetnički čin”.
“Ostojić je poznata po provokacijama uperenim protiv rodno tradicionalističkih društvenih integracija kojima su migranti u Evropu izloženi nakon 1989. godine, suprotstavljajući se tokom poslednjih 35 godina svog rada kako seksizmu, tako i svim drugim oblicima diskriminacije i nasilja u umetnosti i njenim institucijama. Kao umetnica migrantkinja radničkog porekla, čija je umetnička karijera počela u Srbiji 1990-ih, ona je istovremeno i predstavnica jedne druge dijaspore - raspale Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije - posvetivši dobar deo svoje umetničke prakse obnavljanju i negovanju veza između radnica sa postjugoslovenskih prostora i drugih ‘periferija’ sveta”.
Izložbom u Savremenoj galeriji u Subotici, Tanja Ostojić se vraća ženskom telu kao čežnjivom i pobunjenom akteru u senzualnoj emancipaciji i ekološkoj obnovi, kako u individualnim, tako i u kolektivnim radovima koji svesno razrešavaju hronični (patrijarhalni) elitizam u umetnosti i modernoj medicini. Voda, blato i organske tkanine su moćni saveznici njenim umetničkim radovima, baš kao i njeno telo i tela drugih žena koje su učestvovale u radionici posvećenoj plivanju i menopauzi, navela je Jasmina Tumbaš u tekstu u nedavno objavljenom katalogu izložbe u Subotici, na kojoj je Tanja Ostojić predstavila šest ciklusa umetničkih radova nastalih od 1992. do 2024. godine, izazivajući gledaoce da se prepuste olujnim vodama njenih sveprožimajućih feminističkih želja - organizovanih oko pitanja ženskog zdravlja i seksualnosti - bilo da su to erotski nabijeni blatnjavi otisci autorkinog zrelog tela; njena vlažna šupljina iz različitih perioda života, prošiven otvor bele vunene jastučnice nalik oblutku ili njeni svakodnevni plivački izleti u Bosforu.
Tanja Ostojić, Kalendar menopauze, detalj
Tanja Ostojić poznata je po radikalnom performansu “Tražim muža sa pasošem Evropske unije” (2000-2005), kojim je dovela u pitanje aroganciju EU u pokušaju da integriše Jugoistočnu Evropu. Objavljujući oglas za muža u vidu onlajn performansa, Tanja Ostojić se javno pozabavila tabu temom o tome da je za mnoge žene boravak u EU često moguć samo kroz brak. U istom duhu, njen popularni poster “After Corubet, L'Origine du monde (2005) nastao je aproprijacijom slike Gistava Kurbea “Poreklo sveta” (1866) tako što je rekreirala čuvenu pozu njegovog modela sopstvenim telom, upotrebivši plave gaćice sa znakom EU - krugom žutih zvezdica.
U “Leksikonu Tanja Ostojić” (2013-17), umetnica je objedinila priče 33 svojih imenjakinja, žena različitih generacija i geografskog porekla, koje su učestvovale u projektu kao “sestre po imenu”, podelivši svoje priče o migracijama nakon raspada Jugoslavije.
Za izložbu “Forgive Us Our Trespasses” Tanja Ostojić osmislila je radionice kao kolektivni prostor za razmenu često zataškane teme menopauze i za vežbe plivanja, preslikavajući kasnije ta iskustva na crteže i tekstil.
Na izložbi je predstavljena serija od 24 crteža na papiru “Izmenjena vodom”, kao i kalendar plivanja tokom menopauze, rađen vezom na pamučnoj tkanini.
Izložba “Forgive Us Our Trespasses”, otvorena u HKW do 8. decembra, ispituje verske, socijalne, klasne, nacionalne, seksualne, dsciplinarne i druge forme “prestupa” u odnosu na ono što je normativno. Izložba predstavlja različite narative prestupa kao sredstva otpora – za one kojiu ne bi trebalo da traže oproštaj za to što su gastarbajteri ili njihovi potomci, ili za one koji traže izbeglički status posebno ako su prava izbeglica pokrivena UNHCR konvencijama, ili za one koji su queer, ili traže bolje prirodno okruženje…
Projekat govori o realnim i metaforičnim dimenzijama prestupa kao sredstva za afirmisanje ljudskih prava, čovečnosti i zajednice, odnosno epistemičke neposlušnosti i subverzije unutar heteronormativnih patrijarhalnih i belih suprematističkih struktura koje propagiraju rodne, rasne, seksualne i klasne nejednakosti, navela je kustoskinja Paz Guevara.
Među učesnicima su: Ibrahim Ahmed, Esvin Alarcón Lam, Ana Alenso, Ulf Aminde, Myriam Omar Awadi, Casa Kuà, Mariana Castillo Deball, Isaac Chong Wai, Steven Cohen, Lizza May David, Victor Ehikhamenor, Jessica Ekomane, Theo Eshetu, Alfredo Esquillo Jr., FOKN Bois, Hikaru Fujii, Dani Gal, Surya Suran Gied, Patricia Gomez, María Jesús González, Olivier Guesselé-Garai, Dorothy Iannone, Leiko Ikemura, Mansour Ciss Kanakassy, Rebecca Pokua Korang, Ananias Léki Dago, Søren Lind, Antje Majewski, Shehzil Malik, Sliman Mansour, Babá Murah, I Gusti Ayu Kadek Murniasih, Nazanin Noori, Ahmet Öğüt, Tanja Ostojić, José Alejandro Restrepo, Felix de Rooy, Larissa Sansour, Ahlam Shibli, Sim Chi Yin, Nedko Solakov, Andrew Tshabangu, Linda-Philomène Tsoungui, Nasan Tur i Sandra Vásquez de la Horra.
(SEEcult.org)
