Sanja Iveković u Londonu
Hrvatska umetnica Sanja Iveković prvi put samostalno izlaže u Londonu - u South London galeriji i prostoru Calvert 22, u kojima će predstaviti presek opusa, nakon retrospektiva održanih u njujorškom Muzeju moderne umetnost (MoMa) i Mudamu u Luksemburgu.
Na izložbi “Nepoznata heroina” (Unknown Heroine), koja će biti otvorena 14. decembra, Sanja Iveković predstaviće sveobuhvatni uvid u radove koji se bave politikama moći, pitanjem roda i kolektivnom memorijom, kojima nastavlja da izaziva, provocira i uznemirava.
Posetioci South London galerije imaće priliku da vide radove Sanje Iveković od sredine 70-ih, kao što su “Dvostruki život” (1975) i “Tragedija jedne Venere” (1976) koji se bave istraživanjem medijske aproprijacije ženskog ideniteta i pitanjima konzumerizma uopšte. Rad “Dvostruki život” originalno je objavljen kao knjiga umetnika, a sastoji se od parova fotografija žena isečenih iz luksuznih magazina i izvađenih iz privatnih albuma umetnice iz različitih perioda njenog života. Odražavajući jedna drugu kao u ogledalu, fotografije pokazuju razlike između realnosti svakodnevnog života i visoke stilizacije promovisane u medijima.
Problematizujući fenomen slave, Ivekovićeva je u radu “Tragedija jedne venere” postavila slike Merilin Monro uporedo sa scenama iz sopstvenog života, još jednom dovodeći u pitanje neodređeni, konstruisani status žene i podelu između javnih i privatnih narativa.
Deo londonske izložbe Sanje Iveković u prostoru Calvert 22 fokusiran je na pitanja istorijske amnezije. Rad “Ponos” iz 2003. godine, na primer, istražuje veze politike i javnog prostora kroz preimenovanja ulica, zgrada, prodavnica. “Ponos” je replika originalnog, neonskog znaka sa jedne prodavnice tekstilne robe u Zagrebu, preimenovane kako bi se izgubio socijalistički prizvuk naziva.
Rad “GEN XX” (1997-2001) takođe istražuje istoriju i sećanje, aproprišući reklamne fotografije slavnih ženskih modela iz magazina na kojima se, pažljivijim posmatranjem, otkrivaju imena partizanskih heroina iz Drugog svetskog rata. Banalna reklama dopunjena je tekstom sa imenom i prezimenom narodne heroine antifašističke borbe u Drugom svetskom ratu, kao i vremenom njene pogibije i starosti u trenutku smrti, čime ukazuje na brisanje tih nepoznatih junakinja iz zvanične istorije.
Uvek politički angažovana, umetnička praksa Sanja Iveković, kako je istaknuto u najavi izložbe, neminovno otelotvoruje pitanja građanskih sloboda i neslaganja. U radu “Trougao” iz 1979. godine, provokativnom performansu izvedenom za vreme posete Tita, Ivekovićeva skreće pažnju na represiju i mačizam koji su povezani sa političkim liderima i njihovim javnim pojavljivanjem. U novijim radovima njen aktivizam je još direktniji, kolaborativniji i često fokusiran na nasilje prema ženama.
Rad “Ženska kuća” (Sunčane naočare), koji je započela 2002. godine, predstavlja saradnju sa ženama-žrtvama porodičnog nasilja. Oglasi za poznate brendove naočara za sunce izmenjeni su tako što uključuju kratke izjave zlostavljanih žena. Distribuirani putem plakata, bilborda i letaka, radovi iz te saradnje predstavljeni su do sada u ženskim centrima u Poljskoj, Hrvatskoj, Italiji, Luksemburgu i Holandiji.
Izložba “Nepoznata heroina”, čija je kustoskinja Lana Džuverović, prvi put će predstaviti londonskoj publici pregled četvorodecenijskog angažovanog rada Sanje Iveković. Izložba ističe važnost njenog pionirskog opusa u medijima kolaža, filma, performansa i instalacija, koji je međunarodno prepoznat i njenim učešćem na izložbi dOCUMENTA (13), kao i velikim retrospektivama u Mudamu u Luksemburgu i MoMa u Njujorku.
Galerija South London, inače, ima međunarodnu reputaciju izložbenog prostora koji je posvećen savremenoj umetnosti i vodi edukativne programe za decu, mlade i odrasle. Među umetnicima koji su izlagali u toj galeriji su i međunarodno poznati (Alfredo Jaar, Gabriel Kuri, Rivane Neuenschwander, Tatiana Trouvé, Superflex), i mlađi i umetnici srednje generacije iz Velike Britanije (Ryan Gander, Eva Rothschild, George Shaw...). Galerija organizuje i kolektivne izložbe etabliranih i manje poznatih britanskih i međunarodnih umetnika, a nudi i izvođački i filmski program, u kojem su do sada predstavljeni umetnici kao što su Charles Atlas, Rachel Gomme, Nathaniel Mellors, Gail Pickering, Gisele Vienne…
Prostor Calvert 22 je jedina britanska neprofitna fondacija posvećena prezentaciji savremene umetnosti iz Rusije, zemalja Komonvelta i istočne Evrope - kroz dinamičan program izložbi, razgovora i interdisciplinarnih događaja kako etabliranih, tako i umetnika koji tek dolaze. u fondaciju osnovala je u maju 2009. godine londonska ekonomistkinja Nonna Materkova, poreklom iz Rusije, u cilju stvaranja jedinstvene platforme za prezentaciju umetosti i kulture iz bivšeg Istočnog bloka, kao i za pospešivanje novih mogućnosti prekograničnog razumevanja i razmene.
Londonska izložba Sanje Iveković biće otvorena do 24. februara 2013. godine, a ulaz u obe galerije je besplatan.
(SEEcult.org)
