Završnica 34. Festivala filmskog scenarija
Festival filmskog scenarija u Vrnjačkoj Banji, jedan od retkih i u svetu koji je posvećen scenariju kao jednom od najvažnijih segmenata filma, završava se 14. avgusta dodelom nagrada, a iako je protekao u senci ekonomske krize, predstavio je dvadesetak domaćih i filmova iz regiona, uz tradicionalni simpozijum i druge prateće programe.
Festival filmskog scenarija u Vrnjačkoj Banji, jedan od retkih i u svetu koji je posvećen scenariju kao jednom od najvažnijih segmenata filma, završava se 14. avgusta dodelom nagrada, a iako je protekao u senci ekonomske krize, predstavio je dvadesetak domaćih i filmova iz regiona, uz tradicionalni simpozijum i druge prateće programe.
Na zatvaranju 34. Festivala filmskog scenarija publici će se obratiti ministar kulture Srbije Nebojša Bradić, a uoči dodele nagrada, biće prikazan film “Medeni mesec” Gorana Paskaljevića, prva srpsko-albanska koprodukcija, kojom će 21. avgusta biti otvoreni 45. Filmski susreti u Nišu, posvećeni takođe specifičnom aspektu filmskog stvaralaštva - glumcima.
Paskaljević je scenario za taj film o dva mlada para iz Srbije i Albanije, koji se suočavaju sa problemima odlaska iz svojih u zemlje Evropske unije, napisao u saradnji sa mladim albanskim piscem i producentom Gencom Permetijem, predstavljajući sukob tradicionalnog i modernog u današnjoj Srbiji i Albaniji i pozivajući na ukidanje granica u Evropi.
Publika u Vrnjačkoj Banji imaće priliku u završnici da vidi i film “Mica i okolne priče” scenariste i reditelja Milana Nikodijevića, kao i “Selo gori... i tako” Radoša Bajića, filmsku verziju popularne TV serije “Selo gori, a baba se češlja”, koja je van konkurencije.
Za nagrade se takmiči šest filmova - “Žena sa slomljenim nosem” Srđana Koljevića, koji je nagrađen za scenario tog filma na festivalu Cinema City u Novom Sadu, zatim regionalni omnibus “Neke druge priče” (Ana Maria Rossi, Ivona Juka, Ines Tanović, Marija Džidževa, Hanna Slak), kontroverzni “Srpski film” Srđana Spasojevića, koji je i koscenarista sa Aleksandrom Radivojevićem, “Motel Nana” scenariste Ranka Božića i reditelja Predraga Velinovića, “Plavi voz” scenariste i reditelja Janka Baljka, te “Flešbek” scenariste Duška Premovića i reditelja Aleksandra Jankovića.
Osim takmičarskog programa, 34. Festival filmskog scenarija predstavio je i program “Mladi lavovi”, kao i selekciju “Preko plota”, sa filmovima iz nekoliko zemalja u regionu, među kojima je i Paskaljevićev.
U znak sećanja na bivšeg selektora “Mladih lavova” Vuka Pavlovića, mladog beogradskog dramaturga, scenariste, glumca i filmskog kritičara, koji je preminuo početkom septembra prošle godine, na otvaranju Festivala 10. avgusta prikazan je njegov ispitni rad “Nekrofilm”, a posthumno mu je dodeljena replika rimskog zlatnika koji je primila glumica Milena Pavlović, Vukova sestra.
Odata je i počast legendarnom glumcu Danilu Bati Stojkoviću - ispred Letnje pozornice otkrivena je Stojkovićeva bista, a sama pozornica dobila je novo ime - amfiteatar Danila Bate Stojkovića.
Festival je svečano otvorio filmski kritičar Borislav Anđelić, ističući da više od tri decenije istrajnog rada na afirmaciji bitnog, ali često zapostavljenog značaja filmskog scenarija predstavlja važnu tekovinu te manifestacije ne samo na domaćem i regionalnom prostoru, već u širem kinematografskom kontekstu.
Anđelić je istakao i da Festival u Vrnjačkoj Banji ima višestruku kulturološku vrednost i posebno značenje, ali je ocenio i da podrška zapaženim kulturnim tekovinama i tradicijama u ovdašnjoj sredini, na žalost, nije jača strana, pa tako i odsustvo značajnije podrške jedinstvenoj manifestaciji u Vrnjačkoj Banji i stalne teškoće na finansijskom planu, kako u lokalnom, tako i širem kontekstu, problematizuju i dovode u pitanje i neke osnovne smerrnice kulturne politike u Srbji na planu promocije i afirmacije filmskog stvaralštva.
I na festivalskom simpozijumu, održanom na temu “Scenaristi-reditelji i reditelji-scenaristi, srpski slučaj”, bilo je reči o ekonomskoj krizi, u čijoj je senci, kako je rečeno, i sam Festival, i taj skup. Među učesnicima simpozijuma, koji je moderirao Dinko Tucaković, bili su Srđan Koljević, Radoslav Zelenović, Aleksandar Davić, Melina Pota Koljević, Aleš Kurt, Boban Skerlić, Nikola Mirkov, Radenko Radenković...
Prošle godine u konkurenciji je bilo deset filmova, a prvu od tri nagrade za scenario dobio je Miroslav Momčilović za “Čekaj me, ja sigurno neću doći”, čiji je i reditelj. Momčilovićev film proglašen je najboljim i odlukom domaćeg žirija FIPRESCI.
Koreni Festivala filmskog scenarija sežu do 1974. godine i polemike u filmskoj javnosti koja je obelodanila činjenicu da je scenaristika najslabija tačka domaćeg - jugoslovenskog filma, te da scenariju nije dato dostojno mesto. U to vreme u Vrnjačkoj Banji je postojala smotra "Jugoslovenski igrani film u akciji", koja je imala i stručnu tribinu. To je bio svojevrsni prapočetak Festivala. Te dve činjenice - kriza scenarija u jugoslovenskom filmu i postojanje filmske smotre u Vrnjačkoj Banji - bile su presudne za osnivanje esnafski profilisanog i jedinstvenog u svetu Festivala filmskog scenarija.
Tako je u avgustu 1977. smotra "Jugoslovenski igrani film u akciji" (Prvi Festival je i nosio takvo ime) prerasla u festivalsku manifestaciju, tribina u simpozijum, uvedene su nagrade, formirani festivalski organi...
Inicijatori pokretanja Festivala bili su Kulturni centar Vrnjačke Banje, Udruženje filmskih autora i Udruženje filmskih glumaca, a neposredni inicijatori Boško Ruđinčanin, Miomir Stamenković, Velimir Bata Živojinović, Vasiljka Bogićević i Dušan Perković.
Prvi festival održan je od 15. do 21.avgusta 1977. i taj termin (sredina ili početak druge polovine avgusta) ostao je tradicionalan, osim 1989. godine, kada je zbog pomeranja termina Festivala u Puli, vrnjački festival održan na kraju jula.
Na Festivalu u Vrnjačkoj Banji uvek su dodeljivane četiri nagrade (prva, druga, treća i specijalna), a u vremenima kada je produkcija pa i konkurencija bila veća postojale su i nagrade za adaptaciju književnog dela, i najbolji dijalog. Grad domaćin tradicionalno dodeljuje nagradu za doprinos Festivalu, a od 1996. godine dodeljuje se i nagrada žirija kritike.
Sajt Festivala filmskog scenarija je www.screenfest.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
