Vođenje tragom otpora
Javno vođenje i obilazak nekoliko istorijskih lokacija stradanja i pružanja otpora fašističkom okupatoru i njegovim domaćim kolaboracionistima u centru Beograda biće održano 13. avgusta od 17 do 19 sati, u okviru projekta “Poseta Starom sajmištu - Merila i kriterijumi sećanja”.
Javno vođenje i obilazak nekoliko istorijskih lokacija stradanja i pružanja otpora fašističkom okupatoru i njegovim domaćim kolaboracionistima u centru Beograda biće održano 13. avgusta od 17 do 19 sati, u okviru projekta “Poseta Starom sajmištu - Merila i kriterijumi sećanja”.
Obilazak počinje od mesta na kojem se nalazila zgrada bivše beogradske Opšte policije, kod Prirodno-matematičkog fakulteta, iz čijeg je 4. odeljenja nastala Specijalna policija. Šetnja će se potom nastaviti ulicama 7. jula (Kralja Petra) i Cara Lazara, pa Obilićevim Vencem, preko Kolarčeve do Terazija i Trga Marksa i Engelsa.
Biće reči o predratnoj istoriji antifašističkog pokreta, kao i o strukturi SKOJ-a i njihovim akcijama i diverzijama,a sećanja na 40-te godine 20. veka preneće učesnik partizanskog pokreta Mića Petrović.
Biće reči i o skrivanju Jevreja tokom okupacije, o otporu ženskog pokreta, kao i o zahtevima žena i njihovom uključenju u oružani otpor.
Pored stradanja i pružanja otpora fašizmu pre i tokom okupacije, tema obilaska će biti i (neo)fašističke i šovinističke tendencije danas, kao i organizovani otpor nasilju motivisanom fašističkom ideologijom.
Priprema obilaska je zasnovana na zajedničkom istraživanju i analizi prošlosti izvan institucijalnog i akademskog okvira, čime autori projekta žele da uspostave praksu sećanja koja prevazilazi ritualizirano sećanje na žrtve i koja se ne bazira na mehanizmima isključivanja i kategorizacija.
Radna grupa projekta smatra da takva praksa sećanja može da proizađe iz neposredovanog razgovora i kritičkog odnosa spram savremenog društva i dominantnih interpretacija istorije.
Beograd je tokom 42 meseca okupacije (od 12. aprila 1941. do 20. oktobra 1944), kao središte okupacione i kvislinške uprave, trpeo nasilja nemačkog okupatora i domaćih saradnika.
Procenjuje se da je u tom razdoblju na razne načine umoreno oko 15.000 stanovnika glavnog grada.
Ukupan broj ubijenih stanovnika Beograda, koji su kao žrtve fašističkog terora stradali tokom Drugog svetskog rata, još uvek nije precizno utvrđen.
Stanovnici/e Beograda su tokom Drugog svetskog rata dali izvanredan doprinos u organizovanoj borbi protiv fašizma, u uslovima koji su bili daleko teži od borbe protiv okupatora na slobodnim partizanskim teritorijama. Najveći broj pripadnika/ca pokreta otpora, tj. Narodno-oslobodilačkog pokreta predvođenog Komunističkom partijom Jugoslavije, pao je u borbi protiv fašizma.
U okviru projekta “Poseta Starom sajmištu - Merila i kriterijumi sećanja” od jula do decembra 2011. predviđen je niz obilazaka mesta, u Beogradu i okolini, povezanih sa istorijom nacističkog logora na Sajmištu.
Obilasci se realizuju kao organizovane posete sa vodičima, a bave se razumevanjem elemenata istorijskih fašističkih ideologija i analizom pojava fašizma u savremenom društvu. Vodiči su osobe koje su radom, istraživanjem ili iskustvom povezani sa određenom lokacijom i/ili tematikom.
Namera tih aktivnosti je da se razvija praksa sećanja koja povezuje prošlost i savremeno iskustvo, u cilju prepoznavanja rasističkih, nacionalističkih i drugih šovinističkih, eksploatatorskih i diskriminatornih odnosa u društvu.
Voditeljka Radne grupe za obilazak je Ana Vilenica, a ideju i koordinaciju organizovanih vođenja potpisuje Rena Raedle.
Kao vodiči su angažovani Milan Radanović, Mića Petrović, Antifa u akciji, Tanja Marković, Rena Redle i Ana Vilenica.
Audio-vizuelna dokumentacija obilaska biće objavljena na sajtu http://starosajmiste.info
Zainteresovani za javno vođenje zamoljeni su da se prijave na adresu starosajmiste.info@gmail.com radi koordinacije.
Organizator i producent projekta je Kulturni centar Rex, a realizuje se uz pomoć Kancelarije za jugoistočnu Evropu fondacije “Roza Luksemburg”
(SEEcult.org)
