Uzlazno silazna genealogija Tomislava Gotovca
Muzej savremene umetnosti u Zagrebu predstavio je izložbu “Tomislav Gotovac a.k.a. Antonio G. Lauer: Uzlazno silazna genealogija”, posvećenu opusu uticajnog multimedijalnog umetnika Tomislava Gotovca (1937-2010), koji je izazivao kontroverze tokom života, a danas je njegov rad visoko cenjen u umetničkim krugovima širom sveta i radovi mu se nalaze u prestižnim međunarodnim zbirkama.
Gotovac je pritom bio i ostao deo zagrebačke urbane i popularne ikonografije, omiljen kod široke publike zbog provokativnih akcija i performansa.
Izložba u MSU, postavljena na dva sprata prema konceptu francuskog kustosa Pierre Bal-Blanca, obuhvata pet konceptualnih delova koji su međusobno povezani asocijativnim nizom. Gotovčev rad predstavljen je nizom fotografija, projekcijama filmova, te rekvizitima i kostimima iz njegovih performansa. Celina tako otkriva zašto je Tomislav Gotovac, poznat pod svojim matronimom Antonio G. Lauer, na kraju sam postao istorijska figura bez presedana, saopštio je MSU.
Maska smrti (kolportiranje Poleta), performans, Zagreb, 1984. Foto: Nino Semialjac, ljubaznošću Instituta Tomislav Gotovac
Izložba u MSU uveliko se oslanja na izložbu Gotovčevih radova održanu u Nacionalnoj umetničkoj galeriji u Tirani 2021. godine. Izložba je predstavila “nekanonsko jevanđelje prema Tomislavu Gotovcu”, sugerišući da se početak umetnosti performansa iz druge polovine 20. veka premešta u drugačiji istorijski i vremenski kontekst.
Naglasak postavke i radova je na Gotovčevim praksama kinematografije ostvarene drugačijim sredstvima, koju je umetnik razrađivao tokom svojih performansa kao i na izložbama.
Najveći deo postavke posvećen je projekcijama njegovih filmova, uz filmove drugih hrvatskih i internacionalnih autora, koje kustos dovodi u vezu s njegovim eksperimentalnim opusom.
Sastavni deo programa stoga su dugometražni filmovi koji će biti prikazivani u Dvorani Gorgona. U taj program uključeni su prethodnici, savremenici i sledbenici kinematografskog opusa Gotovca, čime se otvara mogućnost uvida u to koliki je bio njegov, svestan ili nesvestan, uticaj na nove generacije sineasta ili umetnika video-produkcije na međunarodnoj sceni.
Srp, čekić i crvena zvezda (kolportiranje Poleta), performans, Zagreb, 1984. Foto: Nino Semialjac, ljubaznošću Instituta Tomislav Gotovac
Većina Gotovčevih radova na izložbi pozajmljena je iz kolekcije umetnikove kćeri Sarah Gotovac, u saradnji sa Institutom Tomislav Gotovac. Paralelno su izložena dela iz fundusa MSU-a koji poseduje reprezentativnu zbirku umetnikovih radova iz svih faza delovanja.
Uz izložbu će biti štampana publikacija s tekstovima kustosa Pierre Bal-Blanca i Vesne Meštrić (MSU) i Darka Šimičića (Institut Tomislav Gotovac), sa kojima je sarađivao na postavci.
Foxy Mister, 2002. Foto: Tomislav Čuveljak, ljubaznošću Instituta Tomislav Gotovac
Izložba je otvorena do 15. maja, a realizovana je uz podršku Grada Zagreba, Ministarstva kulture i medija Hrvatske, Kontakt kolekcije iz Beča, Erste banke Hrvatske i Turističke zajednice Grada Zagreba.
*Naslovna fotografija: Trg maršala Tita, volim te!, performans, Zagreb, 1997. Foto: Boris Cvjetanović, ljubaznošću Instituta Tomislav Gotovac
(SEEcult.org)