U pripremi Sestre po oružju
Predstava “Sestre po oružju” (Sisters in Arms) o učešću žena u Prvom svetskom ratu, koja je u pripremi, prva je umetnička koprodukcija Srbije i Novog Zelanda, a premijerno će biti izvedena 24. septembra u Bitef teatru, u okviru 15. Bitef Polifonije.
Reč je o projektu pozorišta AKE AKE iz Danidna i novoosnovanog Hleb teatra iz Beograda, odnosno rediteljki i glumica Džesike Laton (Jessica Latton) i Sanje Krsmanović Tasić, koji istražuje herojstvo i ulogu žena u Prvom svetskom ratu, sa posebnim osvrtom na boravak i požrtvovanost ženskog medicinskog osoblja sa dalekog Novog Zelanda i Australije na Balkanu.
Predstava je inspirisana i nastala na osnovu eseja u pokretu “Priče hleba i krvi” Sanje Krsmanović Tasić.
Narednik Sofija Jovanović, heroina balkanskih i Prvog svetskog rata, inače prababa autorke, sreće se na pozornici sa doktorkom Džesikom Skot (Jessica Scott), prvom ženom ratnim hirurgom sa Novog Zelanda, kao i sa mnogim likovima učesnika ratnih dešavanja na Balkanu, uključujući i maorske vojnike, koji su zajedno sa “belim” vojnicima trupa ANZAC-a (Australian and New Zealand Army Corps) doputovali sa dalekih pacifičkih kontinenata i ostrva Australije i Novog Zelanda da bi se borilina Balkanu. Mnogi od njih su, kako podseća Sanja Krsmanović Tasić, žrtvovali živote u ponekad loše vođenim bitkama, postavši tako “topovsko meso” i brojka u vojnim statistikama.
Za njihove majke i porodice u njihovim postojbinama oni ostaju doživotna rana, kao i za hiljade srpskih porodica, koji su izgubili svoje bližnje.
Srbija se od posledica tog stradanja ni posle 100 godina još nije oporavila.
Predstava se, prema navodima Sanje Krsmanović Tasić, bavi neobičnim ljudskim sudbinama, dalekim kulturama koje su se srele na našem području, ogromnim razlikama u običajima i navikama, ali i zajedničkim osobinama hrabrosti, požrtvovanja i humanosti koje su nas povezivale.
Ispričana kroz ženski rukopis, predstava “Sestre po oružju” ukazuje pre svega na sav besmisao rata, na njegovu strahotu i nakaznost, uz veličanje pojedinačnih primera plemenitosti i čovečnosti i prikazivanje ličnih sudbina isprepletanih u kovitlacu svetskih dešavanja.
“Likovi iz tog perioda biće stavljeni u dijalog sa akterima same predstave, umetnicima XXI veka, uz promišljanje naših društava, njihovog razvoja, kao i trenutnog stanja, u svim sličnostima i razlikama naših udaljenih kultura”, navela je Sanja Krsmanović Tasić u najavi tog komada, koji će biti začinjen muzikom i plesovima sa oba podneblja, kao neobična mešavina izvornih nasleđa.
Rađena procesno, uz elemente antropološkog i fizičkog teatra, iz kojih tradicija autorke potiču, predstava će premijerno biti izvedena u okviru 15. Bitef Polifonije 48. Bitefa, a uz igranje u Pozorištu mladih u Novom Sadu, u oktobru bi pošla na turneju po Novom Zelandu i gostovanje na festivalima Danidn i Nelson.
Za 2015. godinu predviđeno je gostovanje na Festivalu u Edinburgu.
Tekst, dramaturgiju i režiju potpisuju Sanja Krsmanović Tasić i Džesika Laton, a pored njih u predstavi igraju Ris Laton (Rhys Latton), Anastasia Tasić i Jugoslav Hadžić, koji je komponovao i muziku za predstavu.
U predstavi su korišćeni i tekstovi Antonija Đurića, Rebeke Vest, Kemala Ataturka, kao i Kodeks japanskog samuraja iz 14. veka.
Umetnici sa Novog Zelanda će tokom boravka na Bitefu držati radionice maorskih igara i muzike “Whare Tapere”.
Sam rad na projektu, koji je kao radni naziv imao “Women at the Front” (Žene na frontu), započet je u januaru 2014. godine pojedinačnim istraživanjima tema preuzetim kao polazna tačka projekta. Zajednički rad je započeo u februaru 2014. boravkom Sanje Krsmanović Tasić na Novom Zelandu, a nastavljen je odvojenim probama u Beogradu i Danidnu.
Sklapanje predstave iz scena kreiranih na dva kontienta predviđeno je tokom septembra u Beogradu.
Umetnice se, inače, poznaju još od 1999. godine kada je Džesika Laton prvi put gledala Sanju Krsmanović Tasić u ulozi Helen Keler u predstavi “Slučaj Helen Keler” DAH teatra, na Festivalu u Velingtonu.
Džesika Laton je potom 2004. godine pohađala školu DAH Teatra za glumce i reditelje.
Realizaciju predstave “Sestre po oružju” podržalo je Ministarstvo kulture i informisanja Srbije, Kreativni Novi Zeland, fond za obeležavanje stogodišnjice Prvog svetskog rata (Creative New Zealand Fund), kao i Otago Community Grant sa Novog Zelanda. Koprodukcija je ostvarena uz pomoć i saradnju Bitef teatra, Udruženja dramskih umetnika Srbije (UDUS) i Centra za dramu u edukaciji i umetnosti (CEDEUM).
(SEEcult.org)
