Turen kralja Petra II u MJ
Muzej Jugoslavije predstavio je na izložbi “Turen kralja Petra II”, priređenoj povodom Dana državnosti, jednu od retkih memorabilija poslednjeg jugoslovenskog kralja Petra II Karađorđevića, koja nosi duboko vojno značenje, govoreći ujedno o nekadašnjem odnosu običnog čoveka i vladara u kulturi darivanja.
Izložba je realizovana zapravo oko poklona radionice “Stanišić i sinovi” iz 1934. godine, jedne od najznačajnijih jugoslovenskih umetničkih radionica za foto-keramiku i umetničko staklo iz Sombora, koja je u svom radu bila blisko povezana sa dvorom Kraljevine Jugoslavije i kasnije sa Kabinetom predsednika Republike.
Naziv predmeta turen (tureen) francuskog je porekla i u kulturi obedovanja označava tip posude u vidu činije sa poklopcem – supijeru. Etimološki se vezuje i za ime jednog od najvećih vojnih komandanata u istoriji Francuske 17. veka, maršala Turena.
U doba Luja XIV turen je predstavljao najraskošniju posudu od keramike ili od srebra iz koje se služilo prvo jelo na svečanom kraljevskom banketu. Tokom 18. i 19. veka taj tip luksuznih porcelanskih predmeta bio je uobičajen u dvorskoj kulturi darivanja.
Značaj tog predmeta, prema navodima MJ, utoliko je veći jer je reč o retko sačuvanom predmetu od porcelana sa državnim simbolom Kraljevine Jugoslavije i pripada reprezentativnom jugoslovenskom kulturnom nasleđu i kulturi darivanja jugoslovenskog kralja dok je istovremeno i svedočanstvo o odnosu običnog čoveka i vladara u kulturi poklanjanja.
Oslanjajući se na tradicionalnu dvorsku kulturu, ikonografija turena koji je poklonjen kralju Petru II Karađorđeviću ističe vođe i vladare dinastije Karađorđević kao utemeljivače srpske i jugoslovenske državnosti. U tom smislu, njihovi portreti, osim što upućuju na kontinuitet dinastije, mogli bi da ukažu i na vojni značaj mladog kralja i njegovih predaka.
Posle Drugog svetskog rata predmet je bio u posedu kuće Savoja - italijanska kraljica Jelena Savojska (Elena di Savoia) bila je rođena tetka kralja Aleksandra I Karađorđevića, odnosno baba-tetka Petra II Karađorđevića.
Turen je danas deo zbirke Muzeja Jugoslavije i biće izložen javnosti do 14. marta. Izložba obuhvata, osim turena, još neke artefakte i fotografije iz muzejskog fonda.
Tokom trajanja Dana državnosti, 14, 15. i 16. februara, ulaz u Muzej Jugoslavije besplatan je, kao i u druge državne muzejske institucije.
*Foto: Aleksandar Krstović
(SEEcult.org)
