Stradanje kao opomena
Požarevac je ovih dana ostao bez jubilarnih, 25. Glumačkih svečanosti “Milivoje Živanović”, s obzirom na borbu protiv širenja epidemije koronavirusa, a selektor tog festivala Milivoje Mlađenović izrazio je uverenje da će aktuelno stradanje biti opomena svima.
“Stradanje se namestilo kao ključna reč ovogodišnjeg festivala, kao opomena svima nama, da je čovek, koliko god delovao nadmoćno, ipak od krhke građe, te da ćemo kad ova stvarna i metaforična samrtna opasnost prođe, znati da slavimo dostojanstvenije i život i pozorište”, naveo je Mladenović u pisanoj izjavi, umesto najave festivalskog programa, planiranog od 4. do 9. aprila.
Nečista krv, foto: Narodno pozorište
U svih pet takmičarskih predstava u izboru Mlađenovića radi se o stradanju, bilo individudalnom, kao u “Nečistoj krvi” Narodnog pozorišta u Beogradu, gde glavna junakinja klicu svoje propasti nosi u odluci da se usprotivi moralnom obrascu koji propisuje palanka, bilo kolektivnom - kakvo je razorno dejstvo nacizma u glumački visokostilizovanom “Sumraku bogova” Beogradskog dramskog pozorišta, zatim o odrastanju i zrenju jednog jevrejskog dečaka u surovom dobu koje prethodi Drugom svetskom ratu u u grandioznom tatarskom poduhvatu “Semper idem” Narodnog pozorišta iz Sombora. Isto tako snažan utisak na publiku ostavila bi i predstava “Lorencačo” Jugoslovenskog dramskog pozorišta, koja se bavi pitanjima ljudskosti i moralnih obrazaca, kao i predstava “Smederevo 1941” Srpskog narodnog pozorišta iz Novog Sada o stradanju glumaca tog teatra.
Lorencačo, foto: JDP / Nenad Petrović
Umesto da gradonačelnik Požarevca,Branislav Spasović, po običaju ustanovljenom pre 25 godina, simbolično preda 4. aprila ključeve Grada glumcima koji bi svojom umetnošću u narednih šest večeri slavili ime velikana srpske glume Milivoja Živanovića i promovisali njegove sledbenike, Požarevac je pod opsadom zlokobnog virusa.
“Umesto da Zijah Sokolović, proslavljeni glumac, pozvan da ove godine svojom besedom o glumcu, osokoli srpsko glumište i glumište regiona, on je, pre nekoliko dana sa terase svog sarajevskog stana bodrio građanstvo, ljudstvo...”, naveo je Mlađenović.
“Iz dana u dan, stešnjeni, uniženi, okovani bez okova, ustrašeni, ljudi od pozorišta na YouTube kanalima emituju snimke svojih predstava iako znaju da je to tek slabašno podsećanje na moć pozorišta čija je suština, najveći smisao, samo u najdirektnijem obraćanju publici... Ali i tako, kakvo je da je, bolje je od ćutnje kojom smo se zarazili ovih dana”, dodao je Mlađenović povodom jubilarnih Glumačkih svečanosti “Milivoje Živanović”, čiji je organizator Centar za kulturu Požarevac.
Požarevački festival pokrenu je pre 25 godina u slavu Milivoja Živanovića (1900-1976) koji je bio prvi strani glumac koji je dobio Medalju Stanislavski 1966. u Moskvi.
Živanović je igrao najpre u putujućim družinama, a prelomni trenutak u njegovoj karijeri bio je nastup u trupi Mihajla Mikice Spasića, kada ga je video i Branislav Nušić. Igrao je u Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu, pa u skopskom Narodnom pozorištu. U Narodno pozorište u Beogradu došao je 1933. godine, a 1947. prešao je u JDP i u njemu ostao do 1970. Potom je prešao u tadašnje Savremeno pozorište Beograd (današnje Beogradsko dramsko), gde je odi igrao samo jednu predstavu. Ukupno je od 1923. do 1970. ostvario više od 360 uloga, a igrao je i u više od 30 filmova i TV serija.
Prvi laureat statuete “Milivoje Živanović” bio je 1995. godine Ljuba Tadić, a nagradu su osvojili i Miloš Žutić (1996), Dragan Mićanović (1997/ 2011), Vojislav Brajović (1998), Gojko Šantić (2000), Mihajlo Miša Janketić (2001), Predrag Ejdus (2002), Đurđija Cvetić (2003), Radmila Živković (2004), Dragan Petrović Pele (2005), Ružica Sokić (2006), Boris Isaković (2007), Milan Lane Gutović (2008), Gordana Đurđević Dimić (2009), Tihomir Stanić (2010), Predrag Miki Manojlović (2012), Miodrag Krivokapić (2014), Nebojša Glogovac (2015), Vojin Ćetković (2016), Hana Selimović (2017), Saša Torlaković (2018) i Jelisaveta Seka Sablić (2019).
Inače, za vreme vanrednog stanja povodom pandemije koronavirusa, na YouTube kanalu Centra za kulturu Požarevac moguće je pogledati pozorišne predstave i dokumentarne filmove u njegovoj produkciji, kao i filmove požarevačkih autora.
(SEEcult.org)
