Skidanje mraka

Angažovani hrvatski konceptualni umetnik Siniša Labrović predstavio je 14. februara na HRT-u neke od svojih najznačajnijih radova, poznatih po izrazito ironičnom komentaru društvene stvarnosti, a najširoj javnosti priredio je i performans u studiju, kojim je simbolično ukazao na paradokse u društvu i istakao važnost medijskih i drugih sloboda.

Angažovani hrvatski konceptualni umetnik Siniša Labrović predstavio je 14. februara na HRT-u neke od svojih najznačajnijih radova, poznatih po izrazito ironičnom komentaru društvene stvarnosti, a najširoj javnosti priredio je i performans u studiju, kojim je simbolično ukazao na paradokse u društvu i istakao važnost medijskih i drugih sloboda.

“Zna se kako se skida mrak sa televizora”, poručio je Labrović na kraju performansa, tokom kojeg se obnažio, ali je prethodno prekrio odećom kamere, pa je gledaocima njegove poteze prenosio autor emisije Aleksandar Stanković.

Iako praktično go pred najširom TV auditorijumom, Labrović je vodio računa istovremeno o “moralnoj sigurnosti” građanstva i same HRT, zbog čega je prekrio kamere odećom.

Prema njegovim rečima, golotinja je i dalje društveno neprihvatljiva zbog razornog potencijala koji ima za one koji vladaju simbolima, zakonima, rezonom formiranja neke zajednice i njene normalnosti.

Normalnost je i tema mnogih radova Labrovića, koji kaže da nema ništa protiv nje same, već ukazuje na mehanizam na koji je normalnost uspostavljena, odnoso pritisak normalnosti i na društvenu zajednicu i na samu individuu, njenu dušu i telo.

I njegova knjiga “Postdiplomsko obrazovanje” predstavlja izazov opšteprihvaćenim kriterijumima normalnosti, budući da kroz ironičan komentar sve nejasnijih granica biznisa, politike i kriminala nudi praktične savete za uspeh u zanimanjima kao što su kriminalac, prostitutka, uterivač dugova...

Labrovićev dvojezični priručnik iz kriminala nastao je u nastavku radionice “Dodiplomsko obrazovanje” u okviru treće “Operacije: grad” u Zagrebu 2008. godine, a predstavljena je, između ostalog, i na prošlogodišnjem 11. Istanbulskom bijenalu, koje su osmislile članice zagrebačkom kustoskog kolektiva WHW.

Umetnikov cilj tom publikacijom, kako je rekao, bio je da dođe do što većeg broja ljudi kako bi ih što više savladalo opisane veštine i time doprinelo dobrobiti celog društva, posebno što će sadašnji menadžeri i političari dobiti konkurencijiju i sa istoka i sa zapada.

Bez toga će “malo šta biti od naše kriminalne samostalnosti, u smislu da budemo nezavisna kriminalna država”, dodao je Labrović, kojim je tim radom pokrenuo i pitanje “doživotnog obrazovanja” u uslovima brzih društvenih promena koje traže i nove obrazovne modele.

Labrović je najširoj javnosti predstavio još nekoliko ključnih radova, počev od previjanja oštećenog partizanskog spomenika u rodnom Sinju, preko “Stada” 2005. godine - rialiti šoua po principu tada izuzetno popularnog “Velikog brata” (Big Brother), ali sa ovcama kao glavnim akterima. Tim radom ukazao je i na odgovornost šireg društva za svako živo biće, ali i na odgovornost glasanja na izborima i učešća u zajednici uopšte.

Za rad “Obiteljski dnevnik”, koji je bio jedan od tri koji su otkupljeni na konkursu Muzeja savremene umetnosti u Zagrebu i kompanije T-HT, Labrović je angažovao članove svoje porodice, snimljene kako sede ispred televizora za vreme glavne informativne emisije “Dnevnik”, čiji se zvuk čuje u pozadini.

Labrović je u tom radu predstavio običnog, malog čoveka kao subjekta događaja, a prema njegovim rečima, poklopilo se da je dan kada je rad snimljen bio izvrstan, jer je u “Dnevniku” bio niz simbolički vrlo jakih događaja, kao što je sahrana Ivice Račana, jubilej operacije “Bljesak” i gostovanje beogradskih pozorišnih umetnika u Zagrebu.

“Obično gledamo političare, zvezde i sportiste, ali vrlo retko običnog čoveka, koji čini 95 odsto populacije. O njima vrlo malo znamo”, rekao je Labrović, koji tim radom problematizuje, između ostalog, i odnos privatnog i javnog.

Povodom provokativnog performansa u kojem jede jagnjetinu i briše se hrvatskom zastavom, Labrović je rekao da je to bio komentar na “one koji 90-ih požderali supstancu društva, a u isto vreme su mahali zastavom”. S druge strane, taj rad postavlja pitanje svakom čoveku u tom odnosu o priroritetu u životu u smislu materijalne ili duhovne hrane.

Labrović je poznat i po guslarskom izvođenju delova časopisa “Glorija”, čije je odabrane stranice sa ljubavnim tračevima iz sveta slavnih, životnim savetima, horoskopom.., preveo u deseterac. Tim performansom suprotstavio je, s jedne strane - mitski instrument za slavljenje junaka na balkanskim prostorima i, s druge strane, popularni magazin za promociju potrošačke kulture kapitalizma.

Rođen 1965. godine u Sinju, Labrović je diplomirao kroatistiku na Filozofskom fakultetu u Zagrebu, a prvi put je izlagao u galeriji Otok u Dubrovniku 2000. Od tada je održao niz samostalnih i učestvovao na brojnim grupnim izložbama u Hrvatskoj i inostranstvu.

(SEEcult.org)