Sandić u Narodnom muzeju, za 100. rođendan
Narodni muzej u Beogradu priredio je izložbu 15 radova vajara Save Sandića iz svojih zbirki, prudružujući se time obeležavanju stotog rođendana tog umetnika, jednog od svojih najvećih dobrotvora.
Sava Sandić, kao i njegova dugogodišnja životna saputnica, vajarka Mira Sandić (1924-2010), poklonili su Narodnom muzeju u Beogradu veliki broj svojih, ali i značajne radove drugih umetnika koja su posedovali.
Izložba na prvom spratu Narodnog muzeja, čija je autorka postavke muzejska savetnica Vera Grujić, izraz je zahvalnosti i poštovanja Sandiću, koji je prvu u nizu od petnaestak samostalnih izložbi priredio u Beogradu davne 1953. godine, a učestvovao je na nekoliko desetina grupnih izložbi u zemlji, kao i u sklopu predstavlјanja jugoslovenske umetnosti u inostranstvu ili FIDEM-a.
Rođen u Zaječaru, gde se njegova porodica zatekla 1915. godine, Sandić je već kao dečak pokazivao sklonost ka umetnosti, a poseban afinitet imao je prema plastičnom oblikovanju, koje se kasnije pretvorilo u njegov životni poziv.
Sava Sandić, Mačak, 1961.
Sandić je najpre savladao zanat, umetničku obradu kamena, a potom se od 1933. godine usavršavao u atelјeu vajara Tome Rosandića, postavši ubrzo njegov glavni saradnik. Budući da je Rosandić bio krhkog zdravlјa, poveravao je Sandiću da uveličava i doteruje njegova najznačajnija dela, među kojima se nalazi i snažna ekspresivna simbolička kompozicija “Igrali se vrani konji” ispred zdanja Narodne skupštine Srbije u Beogradu.
Sandić je uporedo - od 1935, pohađao i tečaj figuralnog crtanja kod Petra Dobrovića, a na Umetničku akademiju stupio je 1939, došavši sa već širokim likovnim obrazovanjem. Nakon što je 1947. godine Vlada FNRJ donela Ukaz o osnivanju i radu državnih majstorskih radionica likovne umetnosti, Rosandić je određen za jednog od značajnih stvaralaca za koje se smatralo da će mladim, već formiranim umetnicima, proširiti vidike i pomoći im da steknu viši nivo obrazovanja. Među odabranim polaznicima njegove Majstorske radionice (Ana Bešlić, Olga Jančić, Jovan Soldatović, Ante Gržetić, Ratimir Stojadinović) bio je i Sandić, koji je okončao školovanje 1955. godine.
Sava Sandić, Materinstvo, 1976.
Ostajući veran klasičnim vajarskim koncepcijama i materijalima, radio je portrete, figure i predstave životinja. U njegovim delima, prožetim duhom poetskog realizma, manifestuje se “sklonost ka sintezi koja se ogleda u sažimanju površina i finoj stilizaciji, bilo da su u pitanju intimistički oblici zatvorene koncepcije ili razuđene forme u kojima se bavi pokretom. Sva su dela obeležena fino izbalansiranim emocijama, harmonijom i, iznad svega, lepotom. U portretima na ubedlјiv način uspeva da dočara psihologiju predstavlјenih ličnosti. Poseban deo njegovog vajarskog opusa čini primenjena umetnost”, naveo je Narodni muzej.
U okviru monumentalne memorijalne plastike, realizovani su njegov Spomenik palim borcima u Vrdniku (1950) i Spomenik borcima i žrtvama fašističkog terora u Žablјu (1952).
Sandić je član ULUS-a od 1948. i ULUPUDS-a od 1956. godine, a bio je i član grupe Samostalni.
Laureat je niz značajnih nagrada i priznanja, među kojima je i nagrada ULUPUDS-a za životno delo (1997). Za redovnog člana Matice srpske izabran je 1995. godine iz kategorije dobrotvora i priložnika.
Izložba Sandića u Narodnom muzeju otvorena je do 22. februara.
(SEEcult.org)
