Retrospektiva Mire Furlan u Jugoslovenskoj kinoteci
Jugoslovenska kinoteka najavila je retrospektivu prerano preminule glumice Mire Furlan od 10. do 14. februara, kada će prikazati deset filmova različitih žanrova, u kojima je odigrala neke od najupečatljivijih uloga, sarađujući s rediteljima iz gotovo svih republika bivše Jugoslavije.
Retrospektivu Mire Furlan otvara drama “Kiklop” (1982) Antuna Vrdoljaka. Za sporednu ulogu u toj ekranizaciji romana Ranka Marinkovića Mira Furlan je osvojila svoju prvu Zlatnu arenu na Pulskom filmskom festivalu.
Biće prikazan i film koji joj je doneo Zlatnu arenu za glavnu žensku ulogu – čuveno ostvarenje “Lepota poroka” Živka Nikolića (1986).
Publika Kinoteke videće i film “Otac na službenom putu” (1985) Emira Kusturice, nagrađen Zlatnom palmom u Kanu, te filmove Rajka Grlića “U raljama života” (1984) i “Za sreću je potrebno troje” (1985), kao i ostvarenja "Pismo glava" (1983) Bahrudina Bate Čengića, "Braća po materi" (1988) Zdravka Šotre, "Za sada bez dobrog naslova" (1988) Srđana Karanovića, "Poltron" (1989) Svetisalava Bate Prelića i “Turneja” (2008) Gorana Markovića.
Lepota poroka
Početkom ratnih 90-ih godina emigrirala je u SAD, gde je ostvarila zapažene uloge u televizijskim serijama, posebno u “Vavilonu 5” i “Izgubljeni”, na koje je podsetio i časopis Varajeti povodom njene smrti.
Tokom 2000-ih igrala je i u nekoliko ovdašnjih produkcija, pa se tako retrospektivni program sećanja na Miru Furlan u Jugoslovenskoj kinoteci završava srpskim filmom “Turneja” Gorana Markovića.
Mira Furlan preminula je 20. januara u 66. godini u Los Anđelesu od posledica infekcije virusom Zapadnog Nila.
Ostvarila je uloge u više od 40 filmova, obojivši ih talentom i harizmom.
Izuzetno značajan opus ostvarila je i u pozorištu, uključujući uloge u Hrvatskom narodnom kazalištu u Zagrebu, u kojem je početkom 90-ih dobila otkaz zbog odluke da igra i u Beogradu, gde je živeo njen suprug Goran Gajić, filmski reditelj. U Beogradu je igrala u Jugoslovenskom dramskom pozorištu, čiji je bila pridruženi član. Zbog medijskog pogroma u Hrvatskoj i sve jačeg bujanja nacionalizma na celom jugoslovenskom prostoru, odlučila je sa suprugom da emigrira u SAD.
Emotivan oproštaj od Mire Furlan održan je 29. januara u HNK Ivana pl. Zajca u Rijeci, u kojem je poslednji put nastupila – u junu 2020. godine u predstavi “Vežbanje života – drugi put”, u režiji Marina Blaževića.
Na hrvatsku scenu Mira Furlan vratila se 2002. godine - glavnom ulogom u predstavi "Medeja" Kazališta Ulysses - na poziv rediteljke Lenke Udovički i Radeta Šerbedžije. Na institucionalnu pozorišnu scenu u Hrvatskoj vratila se naslovnom ulogom u “Kasandri” Kriste Volf 2016. godine u HNK-u Ivana pl. Zajca, kada je izjavila da je srećna što ima priliku da se vrati i glumi na svom jeziku, na velikoj pozornici koju je ostavila pre 25 godina. "Osobito mi je drago da se to događa baš u slobodnom gradu Rijeci”, zapisala je tada Mira Furlan.
Poslednju poštu Miri Furlan odale su i druge teatarske kuće u kojima je igrala pre i nakon emigriranja u SAD, a komemorativni skup u Beogradu najavljen je u Jugoslovenskom dramskom pozorištu. Datum će biti naknadno saopšten.
Iz HNK Zagreb, uz zvanične izraze zahvalnosti, dobila je posredno i molbu za oproštaj - posredstvom Fejsbuk objave upravnika Drame Ivice Buljana. Buljan je naveo da, kao upravnik Drame HNK, oseća sram zbog događaja koji su Miru Furlan prisilili da napusti pozorište i Zagreb.
Sama Mira Furlan podrobno je opisala okolnosti koje su prethodile njenom odlasku u SAD u otvorenom pismu sugrađanima, objavljenom u novembru 1991. godine u zagrebačkom Danasu, a potom i na njenom sajtu.
Sajt Jugoslovenske kinoteke je kinoteka.org.rs, a program retrospektive nalazi se i u Kalendaru portala SEEcult.org.
*Foto: Kinoteka
(SEEcult.org)
