Razgovor sa Šijanom i Jutro u ružičastom
Specijalna projekcija eksperimentalnog filma “Jutro u ružičastom” (18’) Slobodana Šijana iz 1971. godine, koji je odnedavno deo kolekcije Muzeja savremene umetnosti Vojvodine (MSUV), biće održana 30. oktobra u kino sali tog muzeja, uz razgovor sa filmskim rediteljem, scenaristom, piscem i vizuelnim umetnikom Slobodanom Šijanom.
Razgovor je deo ciklusa “Socijalna plastika: Umetnost koja menja društvo”, a vodiće ga od 18 časova muzejski savetnik Nebojša Milenković.
Šijan je najpoznatiji po svojim igranim filmovima (Ko to tamo peva, Maratonci trče počasni krug, Davitelj protiv davitelja, Kako sam sistematski uništen od idiota…), a ovom prilikom publika će imati priliku da se upozna i sa njegovim slikarstvom, vizuelnom umetnošću, te sa pedagoškim i književnim radom. Takođe, biće najavljen i njegov novi igrani film “Budi Bog s nama”, koji je trenutno u postupku montaže.
Na snimanju filma Maratonci trče počasni krug, foto: Velisav Tomović
Rođen 1946. u Beogradu, Šijan je na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu 1970. završio je osnovne studije slikarstva (najpre u klasi Nedeljka Gvozdenovića, a potom i Ljubice Cuce Sokić), a 1975. na Fakultetu dramskih umetnosti Univerziteta u Beogradu završava osnovne studije filmske režije (u klasi Živojina Pavlovića).
Od 1965. do 1980. godine aktivno se bavi likovnom umetnošću. U početku, blizak je grupi Medijala, da bi kasnije nastupao u okviru Nove umetničke prakse 70-ih. Prvu samostalnu izložbu "Papiri-crteži" Šijan je održao 1974. godine. U Muzeju savremene umetnosti u Beogradu 2009. održana je izložba njegovih filmskih eksperimenata “Oko filma” (kustos: Dejan Sretenović), a u MSUV-u je 2012. organizovana retrospektivna izložba “Slobodan Šijan: Moraću da skrenem!, Vizuelni eksperimenti 1960 – 2012”, čiji su kustosi bili Stevan Vuković i Nebojša Milenković.
Radovima u oblasti vizuelnih umetnosti Šijan preispituje fenomen filma, pokretnih slika kao i fotografske registracije i reprodukcije prizora. Kao reditelj, bavio se eksperimentalnim filmom, radio je televizijske emisije i filmove, da bi se početkom 80-ih uključio i u profesionalnu kinematografiju.
Tekstove o filmu objavljuje u mnogim domaćim i stranim filmskim časopisima, napisao je i priredio desetak knjiga, publikacija i monografija o domaćim i stranim filmskim rediteljima, takođe priređivač je i antologije “Pisci u bioskopu”, 2024.
Tokom 1990. i 1991. godine bio je direktor Jugoslovenske kinoteke, a od 1997. do 2012. radio je kao redovan prefesor na Fakultetu dramskih umetnosti Univerziteta umetnosti u Beogradu. Za dopisnog člana Srpske akademije nauka i umetnosti izabran je 2021. godine.
U anketi Akademije za filmsku umetnost i nauku, organizovanoj povodom stogodišnjice filma u Srbiji, njegov film “Ko to tamo peva” (1980) proglašen je 1996. godine za najbolji jugoslovenski film snimljen tokom poslednjih 50 godina.
*Naslovna fotografija (detalj): Gaja Dolmark
(SEEcult.org)
