Politizacija prijateljstva
Muzej savremene umetnosti Metelkova (MSUM) u Ljubljani predstavlja tokom leta radove umetnika, umetničkih kolektiva i pokreta koji preispituju pojam prijateljstva, shvaćenog ne samo u smislu bliskosti, afiniteta, naklonosti i saglasnosti u mišljenju, već u širem političkom kontekstu, koji posledično donosi i određenu tenziju i nemir.
Na izložbi “Politizacija prijateljstva”, koja će biti otvorena 1. jula učestvuju: Roberto Barandalla & Darío Schvarzstein, Jože Barši, The Beehive Design Collective, Ivan Cardoso, Juan Downey, La Escuela de Valparaíso, GALCHI (Galeria Chilena), Group Material, Grupa šestorice, Jugoslovenski nadrealisti: politika nemogućeg, Minna Henriksson, Roberto Jacoby, KURS (Miloš Miletić & Mirjana Radovanović), Manga Rosa, Roberto Mardones, Tina Modotti: slovo od fotografije, Andrej Monastirski (Kolektivne akcije), Muzej solidarnosti, Norost iz 80-ih - antipsihiatrično gibanje v Sloveniji, Grupa OHO, Zoran Popović, THE PLAY, The Real Estate Show, Benet Rossell, Grupa Škart i Josip Vaništa (Gorgona).
Inspirisana takozvanom participativnom umetnošću Istočne Evrope i Latinske Amerike, izložba nastoji, međutim, da zaobiđe određene aspekte “participacije”, kao što su kolektivno stvaralaštvo, solidarnost, druženje i saradnja umetnika u različitim područjima sveta u kojima umetnički sistem nije samo nerazvijen, već je i potpuno indiferentan prema drugačijim, alternativnim umetničkim praksama. Neformalni alternativni prostori, apart-art, umetnički kolektivi, grupni rad, samoorganizovanje, “samoistorizacija”…, kako je navedeno u tekstu za katalog, samo su neke od karakteristika istočnoevropskih i latinoameričkih prostora i njihovog razumevanja kolektivnosti i saradnje.
Polazište pritom nije u istoriji teatra ili umetnosti performansa, gde teoretičari obično nastoje da smeste početke participativne umetnosti, već se primarno vezuje za različite prelome u području znanja, ili “nove politike znanja” koje se pojavljuju od 60-ih godina 20. veka, navedeno je u najavnom tekstu izložbe, koji prati fotografija kadra iz filma beogradskog umetnika Zorana Popovića “Pretty Good”, snimljenog u Edinburgu i okolini u leto 1973. U tom filmu pojavljuju se, uz Popovića, i Marina Abramović, Neša Paripović, Jasna Tijardović…
Zoran Popović: Pretty Good, Edinburg i okolina, 1973 (film 8 mm, u boji, nemi, 18 fps, 11'20)
Radovi umetnika, umetničkih grupa i pokreta, odabrani za izložbu, zasnivaju se na pitanjima kao što su: Šta proizvodi prijateljstvo? Kakve se promene događaju kako u formalno-umetničkom, tako i u političkom smislu kada prijateljstvo kreira nove načine međusobnih odnosa i nove strukture življenja? U pitanju nije samo politički potencijal umetničkog dela ili njegova emancipacija od režima reprezentacije, već politizacija u smislu želje koja “usmerava svoje snage na područje političkog i jača u procesu rušenja ustaljenog reda”. Ukratko, reč je o želji koja nastupa kao pokretačka sila koja se pojavljuje na nekim ključnim mestima preplitanja politike, umetnosti, filozofije itd, navedeno je u najavnom tekstu izložbe, čija je kustoskinja Bojana Piškur.
Prijateljstvo se ne može jednostavno poistovetiti sa kolektivnim duhom ili grupnim radom. Prijateljstvo je shvaćeno kao oblik emancipacije, ali ne u smislu političke korektnosti, konsensuza ili potrage za nekom univerzalnom istinom, već kao novo “otkriće” o tome šta smo i šta postajemo u procesu prijateljstva. To su, kako je navedeno, i ključna politička pitanja, koja zahtevaju odluku do koje ne dolazi lako, jer zahteva značajno drugačiji angažman “sada i ovde”.
Kokustosi izložbe su Isabel García Pérez de Arce i André Mesquita, a kustosi posebnih projekata Miklavž Komelj i Branka Stipančić.
Dan nakon otvaranja izložbe, 2. jula u MSUM, biće održan razgovor sa umetnicima, a prateći program obuhvata i predavanja, radionice i filmski program u Slovenačkoj kinoteci.
Katalog izložbe, koja će biti otvorena do 28. septembra, dizajnirala je grupa Škart iz Beograda.
(SEEcult.org)
