Pobednici 58. Kratkog metra
Gran pri 58. Beogradskog festivala dokumentarnog i kratkometražnog filma dobio je 3. aprila holandski dokumentarac “Ne bez tebe” Petre Lataster-Ciš i Petera Latastera, dok je najboljim filmom u međunarodnoj konkurenciji proglašen ruski “17. avgust” Aleksandra Gutmana, a u domaćem takmičarskom programu “Yugo, kratka autobiografija” Mine Đukić.
Gran pri 58. Beogradskog festivala dokumentarnog i kratkometražnog filma dobio je 3. aprila holandski dokumentarac “Ne bez tebe” Petre Lataster-Ciš i Petera Latastera, dok je najboljim filmom u međunarodnoj konkurenciji proglašen ruski “17. avgust” Aleksandra Gutmana, a u domaćem takmičarskom programu “Yugo, kratka autobiografija” Mine Đukić.
Holandski film “Ne bez tebe” (Not Without You), koji je proglašen najboljim i odlukom studentskog žirija, dobio je Gran pri i novčani iznos od 3.000 evra kao “rafiniran, emocionalan i dirljiv portret večnih ljudskih tema: ljubavi, života, porodice, umetnosti i smrti”.
Autor pobedničkog filma Peter Lataster zahvalio je svojim roditeljima, koji su glavni protagonisti filma “Ne bez tebe”, a koautorka Petra Lataster Šiš proglasila je na srpskom jeziku 58. Festival zvanično zatvorenim.
Na svečanom zatvaranju 58. Festivala kratkog metra, koji je od 30. marta prikazao u konkurenciji ukupno 73 filma, dodeljene su i ostale zvanične i nezvanične nagrade, a proglašeni su i pobednici pratećeg programa “Nova svetlost”.
Publika je nakon ceremonije, koju je uživo prenosila TV Studio B, imala priliku da vidi tri nagrađena filma: pobednički “Ne bez tebe”, kao i “Kako sam upoznala tvog oca” i “360 stepeni”.
Ruski film “17. avgust” dobio je Zlatnu plaketu Beograda za najbolji film međunarodnog takmičarskog programa i novčani iznos od 2.000 evra kao “asketska i usmerena impresija o problemima vezanim za ljudsku slobodu”. “Precizne strukture i svedenog postupka, uspeva da izbegne zamke lažnog morala”, naveo je u obrazloženju žiri, kojim je predsedavala hrvatska autorka Irena Škorić.
Film “Yugo, kratka autobiografija”, kojim je 58. Festival kratkog metra i otvoren, dobio je Zlatnu plaketu Beograda za najbolji film domaćeg takmičarskog programa i novčani iznos od 2.000 evra, a žiri je istakao da je reč o ironičnom portretu “naše nekadašnje i sadašnje zemlje, u kojem se kombinuju originalna iskustva dokumentarnog i igranog postupka”.
Najboljim dokumentarcem u domaćoj konkurenciji proglašen je “Polazak” Gorana Stankovića, dok je Zlatnu medalju za najbolji kratki igrani film dobio “360°” Maje Đokić, najboljim eksperimentalnim proglašen je “Aplauz” Draga Latinovića i Ilije Galonje, a najboljim animiranim “Vavilonska kula” Jelene Bešir.
Najboljim dokumentarcem u međunarodnom takmičarskom programu proglašen je “Napredovanje” Širli Berkovic, dok je Zlatna medalja za najbolji animirani, kratkometražni ili eksperimentalni film dodeljena reditelju filma “Kako sam upoznala tvoga oca” Aleksu Montoji.
Četiri diplome za pojedinačni autorski doprinos u filmovima domaćeg takmičarskog programa dobili su snimatelj Ivan Marković za najbolji snimateljski rad, za film “Dobro sam, odoh”, animator Andrej Janevski za film “Mali oglasi”, te montažer Vladimir Radovanović za film “Stevan M. Živković”.
Nagrada za najbolju produkciju grupe filmova dodeljena je, kao i prošle godine, Fakultetu dramskih umetnosti (FDU) u Beogradu.
Zvanični žiri, pored Irene Škorić, čiji je nekoliko filmova prikazano u okviru celine “Hrvatsko proleće u Beogradu”, činili su i Vladimir Blaževski, Rainer M. Koeppl, Milorad Glušica i Ventura Durall/Soler.
Gran pri programa “Nova svetlost”, koji obuhvata i novčani iznos od 1.000 evra, podelili su Andrej Gođevac za film “Šinđuku” i Suan Beriša za “Songs and School”.
Tradicionalno, dodeljene su i nezvanične nagrade, a delimično su se poklopile sa odlukom zvaničnog žirija.
Žiri za dodelu nagrade “Jovan Aćin” Udruženja filmskih umetnika Srbije, Ministarstva za kulturu Srbije i RTS-a (Miloš Aćin, Vladimir Petrović, Miodrag Novaković), odgledao je filmove u domaćoj konkurenciji, kojih je bilo 29, a nagradu je jednoglasno dodelio filmu “Realnosti, ođebi!” Nemanje Vojnovića, u produkciji FDU.
Film “Realnosti, odjebi!” posvećen je balkanskoj Ju Tjub legendi, misterioznom stvaraocu Ju Tjub likova - Jaganjca i Dr. Protića, Vladimiru Protiću.
“Potisnut sa horizonta realnosti, posle sedmogodišnjih studija filozofije, mladi gospodin Protić u svojstvu noćnog čuvara šalje svoje elektronske poruke i usamljenički džezira negde u dubinama Beogradskog podzemlja. Reči koje je sa indignacijom izgovorio: ‘Realnosti, odjebi!’, danas, u stvari, podsećaju na osećanje i gorčinu, na uspravan hod i nesebično odabran životni put, na plemenito delo filmskog reditelja Jovana Aćina”, naveo je žiri u obrazloženju.
Nagrada žirija FIPRESCI Srbije dodeljena je dokumentarnom filmu “Živeti nizvodno” Ćande Ćevannes za “izuzetnu i temeljnu naučnu polemiku i snažnu studiju o vezi između karcinogena u životnoj sredini i 600.000 slučajeva smrti od raka samo u SAD i Kanadi”. Film istražuje fatalne posledice poljoprivrednog zagađenja pesticidima, koje je povećalo količinu karcinogenih hemikalija u vodi i hrani i podstaklo ozbiljan ekološki problem.
Specijalno priznanje FIPRESCI Srbije osvojio je film “Izgubljeni grad Switez” poljskog reditelja Kamila Polaka, za vizuelnu impresiju i osobenu estetiku animacije, inspirisane slikom iz 19.veka, gde je umetnik primenio realistične teksture koje je zatim pretopio u 3D CG animaciju da bi prikazao originalnu, stilizovanu, hiper-realističnu estetiku filma. Efekti magle i munje uspešno ilustruju atmosferu, raspoloženje i dubinu filma, koji govori o srednjevekovnom masakru grada, koji danas leži na dnu jezera.
Studentski žiri, koji su činili studenti FDU i Akademije umetnosti, dodelio je diplomu za najbolji dokumentarni film holandskom paru Lataster za film “Ne bez tebe”, uz obrazloženje da na potresan način povezuje rađanje umetničkog dela i smrt ljudskog života.
Specijalno priznanje dodeljeno je Mustafi Istaiti za palestinski film “Čast”, u produkciji The Freedom Theater iz Dženina, u kojem reditelj, u paklu permanentnog ratnog konflikta koji razara Palestinu, u prvi plan hrabro ističe univerzalnu porodičnu dramu.
Nagradu za životno delo 58. Festivala Kratkog metra dobio je posthumno na otvaranju Ranko Munitić, ugledni filmski kritičar, teoretičar i TV autor, koji je preminuo u martu 2009. godine. Munitićeve omiljene, kultne filmove publika je mogla da vidi u Muzeju Jugoslovenske kinoteke.
Umetnički direktor Festivala kratkog metra Janko Baljak uručio je nagradu Munitićevoj supruzi Zorici, koja je prethodno rekla novinarima da je u toku osnivanje Munitićeve fondacije i da je zainteresovana da njihov porodični stan u Svetozara Markovića ostavi Jugoslovenskoj kinoteci kako bi mladi istraživači mogli tu da se okupljaju i rade.
“Malo je kultura u svetu koje mogu da se pohvale filmskom kritikom kao Srbija”, rekla je Zorica Munitić, izražavajući posebno zadovoljstvo programom “Hrvatsko proleće u Beogradu”.
Osim tog programa, 58. Kratki metar predstavio je i posebne celine posvećene Iranu, Palestini i portugalskoj animaciji.
Kao posebna atrakcija, i ove godine su prikazani dokumentarni filmovi takmičarskog potprograma “Vrelo”, u okviru kojeg su, u saradnji s nevladinim organizacijama, održane i debate na temu pojedinih važnih pitanja u društvu.
Festival kratkog metra, čiji je umetnički direktor Janko Baljak, i ove godine organizovan je uz finansijske poteškoće, a koncepcijski je bio posvećen unapređenju dijaloga u društvu.
Beogradski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma potiče od Festivala jugoslovenskog filma, osnovanog 1953. u Puli. Od 1959. namenjen je isključivo dokumentarnim i kratkometražnim filmovima, pa je u Beogradu je pokrenut Jugoslovenski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma, koji je od 2004. međunarodnog karaktera.
Festival kratkog metra nikada nije prekidan, pa ni u vreme NATO bombardovanja 1999. godine, a najveći ugled izgradio je 70-ih i 80-ih.
Gran pri 57. Festivala kratkog metra osvojio je 2010. godine američki film “Grad granica” o gej zajednici u Izraelu.
Sajt Festivala kratkog metra je www.kratkimetar.rs
(SEEcult.org)
