Oporavak uz nove bogataše
Tržište savremene umetnosti ostvarilo je u 2011. godini skok aukcijske prodaje od čak 35 odsto u odnosu na 2010. To se tumači pre svega pojavom novih bogataša koji u kupovini umetničkih dela vide izlaz iz nestabilnih uslova drugih tržišta. Ipak, još se ne može reći da se art market oporavio od posledica globalne finansijske krize. Ukupan obim prodaje dela savremene umetnosti na večernjim aukcijama u kućama Kristi (Christe's) i Sotbi (Sotheby's) u 2011. godini iznosi 1,7 milijardu dolara, navode analitičari Blumberga. Listu najtraženijih umetnika predvodi 79-godišnji Gerhard Rihter (Richter) iz Nemačke. Prošle godine ukupan obim večernjih aukcija u te dve kuće iznosio je 1,2 milijardu dolara, što je bilo 428,3 miliona više nego 2009. godine, ali znatno manje od rekordne 2,4 milijarde iz 2007. godine, koja je dostugnuta zahvaljujući velikom interesovanju za dela popularnih umetnika kao što su Demijen Hirst (Damien) ili Džef Kuns (Jeff Koons). Iako su u protekloj godini pojedina umetnička dela ostala znatno ispod cene koju su imala pre septembra 2008. godine, kada je kolapsom braće Leman započeta finansijska kriza u SAD, kupci sa američkog, ali i ruskog i azijskog tržišta i drugih ekonomija, počeli su tokom 2011. godine značajno da investiraju u savremenu umetnost. Podaci Blumberga zasnovani su na analizi rezultata prodaje 12 aukcijskih kuća u Londonu i Njujorku koje se bave prometom savremene umetnosti. Prema navodima njujorškog dilera Kristofa van de Vega u jednom nedavnom intervjuu, tržište umetnosti je danas mesto za nove ljude. “To su Amerikanci koji ranije nisu viđeni, koje uzbuđuje ovaj (umetnički) svet i žele mogućnosti za alternatvina ulaganja. Takođe, tu su i kupci koji dolaze iz zemalja kao što su Indija i Kina”, naveo je Van de Vega, dodajući da kolekcionari koji su kupovali pre 15 godina danas više nisu spremni da nude visoke cene na aukcijama. Kuća Sotbi je tokom 2011. godine ostvarila večernju aukcijsku prodaju u iznosu od 844,1 miliona dolara, dok je Kristi prikupila 834,3 miliona. Aukcijska kuća Filips de Pjuri (Philips de Pury), koja je stekla reputaciju po prodaji dela manje poznatih umetnika, novih nada na tržištu, ostvarila je u Njujorku i Londonu promet u iznosu od 208,3 miliona dolara, što je svega sedam miliona više nego 2010. godine. To je još jedan pokazatelj da se kupci opredeljuju za dela “proverene” vrednosti, odnosno ne žele da previše rizikuju. “Tržište je gladno za radovima koji su na nivou ‘remek-dela’”, procenjuju stručnjaci za prodaju savremene umetnosti u Njujorku. Za takvim radovima, kako navode, rastuća je potražnja, a novi kupci savremene umetnosti dolaze i sa tržišta tradicionalne umetnosti. Među živim umetnicima zvezda je protekle godine bio Rihter, čija su dela postigla rekord u oktobru u kući Kristi, a u novembru u Sotbiju u Njujorku. Privatni kolekcionar kupio je osam apstraktnih Rihterovih radova, koji su prodati po znatno većoj ceni od prvobitno procenjene vrednosti. B. Rakočević / SEEcult.org
