Kuvarice u briselskom muzeju

Vezilja Lenka Zelenović iz Beograda, autorka političko-poetskih “kuvarica”, koja se proslavila učešćem u emancipatorskom projektu umetničke grupe Škart, predstavila se na kolektivnoj izložbi “Veženo polje” u Muzeju "Umetnost i margina" u Briselu.

Lenka Zelenović zastupljena je na toj izložbi sa sedam “kuvarica”, a mnoge od njih mnogobrojni posetioci naručili su u duplikatima, saopštila je Edicija Jugoslavija.

“Kuvarice” Lenke Zelenović propraćene su njenim stihovima, kao što su “Na mašini prašina, u fabrici tišina”, “Druže Tito da li znašm da nam daju samo laž” i drugi.

Izložba uključuje veliki broj internacionalnih umetnika, kao i fotografije akcija “Muških vezilja” grupe Škart.

Muzej “Umetnost i margina”, kako piše u istorijatu na njegovom sajtu, nastao je kao nadrealističko nasleđe 1984. godine, a ime “Umetnost na margini” zamenio je 2009. nazivom “Umetnost i margina”, obeležavajući tako jednakost između ta dva pojma, kao i iščezavanje samog pojma ruba i sučeljavanja periferije i centra u širem smislu.

Inspirisan je postojanjem Muzeja sirove umetnosti u Lozani, čiju je kolekciju uveliko usmerio slikar Žan Dubufe (Jean Dubuffet), koji je radni i životni vek posvetio sopstvenoj devizi: “Umetnost ne dolazi da legne u krevet koji smo joj napravili; ona beži čim čuje da je pomenuto njeno ime: ono što voli je da boravi inkognito. Njeni najuzvišeniji trenuci su kada zaboravi kako se zove”.

Nova direkcija briselskog Muzeja “Umetnost i margina”, pod rukovodstvom Karin Fol (Carine Fol), potvrdila je prilikom njegovog obnavljanja svoje pripadanje širokoj nadrealističkoj porodici - na jednom mestu, na inauguracionoj izložbi, našli su se rame uz rame radovi Jozefa Bojsa (Joseph Beuys), njujorške skulptorke Luiz Buržua (Louis Bourgeois), ali i velikog broja pritajenih i samozatajnih umetnika.

Izjednačavanjem “malih” i “velikih” umetnika na svom novom otvaranju 2009. godine, u kolekciji Muzeja “Umetnost i margina” našao se, između ostalih skrivenih umetnika, i već preminuli legendarni španski obućar na privremenom radu u Belgiji Junama Gonzales, koji je tokom celog radnog veka crtao filigranske crteže po đonovima cipela koj je popravljao.

Sada su tu i “kuvarice” Lenke Zelenović koja je nedavno, zahvaljujući nagradi na Oktobarskom salonu u Beogradu i izložbama širom sveta, dobila status samostalnog umetnika i regulisala sopstvenu penziju upisujući se time u direktni kontekst poetskog nasleđa nadrealizma: nužnog prepoznavnja i osluškivanja pulsirajućih kreativnih potencijala svakog pojedinca u svakom društvu.

Lenka Zelenović afirmisala se kao deo emancipatorskog projekta grupe Škart koja, između ostalih aktivnosti, radi na osnaživanju kreativnih potencijala marginalizovanog stanovništva (raseljena lica, izbeglice, pauperizovani, samohrane majke).

Projekat je započet sa jugoslovenskim gastrabajterima u Nemačkoj 2000. godine, a nastavljen je u Srbiji, gde je Lenka Zelenović, poput mnogih vezilja, tvrdilaa ispočetka da ne ume da slika, niti misli u stihu, već da samo veze ponuđene matrice. Danas je, međutim motivisana internacionalnim izlaganjem njenih radova na poziv Škarta, autorka vise od 300 radova.

"Kuvarice" su na platnu vezene poruke koje su nekada visile po domaćinstvu kako bi podsetile ženu da, na primer, “manje zbori da joj ručak ne zagori”, veličajući patrijarhalne vrednosti.

Izložba “Veženo polje” otvorena je do 19. janura u dva belgijska grada - Briselu i Liežu.

(SEEcult.org)