Krug Vozarevića iz kolekcije Rokfelera
Moderna galerija u Beogradu predstavlja od 10. juna sliku “Krug” Lazara Vozarevića (1925-1968), koja je 50 godina bila u kolekciji Dejvida Rokfelera (1915-2017), koji ju je kupio posle izlaganja na devetom Bijenalu u Sao Paulu 1967. godine u okviru jugoslovenske selekcije.
To je prvo javno predstavljanje Vozarevićevog “Kruga” domaćoj publici.
Slika “Krug” (Cercle/Circulo), nastala 1967. godine, impozantnih je dimenzija (208 x 160 cm), a prema navodima Moderne galerije, nedavno je stigla u Beograd "zahvaljujući nizu povoljnih okolnosti i zalaganju agilnih pojedinaca".
Slika Krug u atelju pre polaska na IX Bijenale u Sao Paulu 1967.
Rađena je u kombinovanoj tehnici ulja na platnu, sa metalnim “pulijama“ koje upravo čine krupnu kružnu formu u središtu slikanog polja. Slika je na Bijenalu u Sao Paulu izlagana u sastavu selekcije Jugoslavije i bila je otkupljena za kolekciju Rokfelera. Pripada poznom, tzv. “postenformelnom periodu“ Vozarevićevog opusa i spada među njegova remek-dela. Premijernim prikazivanjem u Beogradu upotpunjava predstavu o visokoj vrednosti i istorijskoj ulozi tog umetnika u srpskom slikarstvu druge polovine 20. veka, naveo je povodom izložbe istoričar umetnosti prof. dr Ješa Denegri, jedan od autora tekstova u pratećoj publikaciji.
Lazar Vozarević, Krug, 1967.
Pored slike “Krug”, koja zauzima dominantnu poziciju u galeriji, izložba obuhvata i arhivsku dokumentaciju i fotografije dobijene od Fondacije Bijenala Sao Paula, Muzeja savremene umetnosti u Beogradu, Biblioteke grada Beograda, galerije “Lazar Vozarević” u Sremskoj Mitrovici i Ivane Stojanović, ćerke umetnika.
Izložbu prati i publikacija za koju su tekstove pisali istoričari umetnosti prof. dr Ješa Denegri, prof. dr Lidija Merenik, kustos Galerije “Lazar Vozarević” Marija Vuruna, viši konzervator-restaurator, Vanja Jovanović i direktor Moderne galerije Vojislav Noveski.
Lazar Vozarević posle Bijenala u Sao Paulu
Autori knjige i izložbe posebnu pažnju posvećuju devetom Bijenalu u Sao Paulu, najvećoj smotri umetnosti na američkom kontinentu, na kojem su 1967. godine učestvovali umetnici iz 61 države - njih čak 779, a predstavili su 4.274 umetnička dela. Jugoslovensku selekciju činili su i Jagoda Buić i Edo Murtić.
Na devetom Bijenalu SAD su nastupile sa najznačajnijim slikarima tog vremena, među kojima su i Endi Vorhol (Andy Warhol), Edvard Hoper (Edward Hopper), Roj Lihtenštajn (Roy Lichtenstein), Džasper Džons (Jasper Johns), Robert Raušenberg (Rauschenberg), Tom Veselman (Weselmann), Džejms Rozenkvist (James Rosenquist), Robert Indiana, Nezbit Louvel (Nesbitt Lowell)... Veliku Britaniju predstavljali su Dejvid Hokni (David Hockney) i Vilijem Turnbal (Wiliam Turnbull). Među poznatim učesnicima devetog Bijenala u Sao Paolu bili su i francuski umetnici Sezar (César Baldaccini) i Alen Žake (Alain Jacquet), kao i Mikelanđelo Pistoleto (Michelangelo Pistoletto) iz Italije.
Rokfeler sa porodicom 60-ih
Lazar Vozarević, rođen 1925. u Sremskoj Mitrovici, prva saznanja iz slikarstva dobio je u Školi za primenjene umtnosti u Beogradu, gde je završio i Akademiju likovnih umetnosti 1948. godine, u klasi prof. Mila Milunovića. Bio je član grupe Jedanaestorica i Decembarske grupe. Radio je kao docent na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu, a bavio se, pored uljanog slikarstva, i crtežom, mozaikom i ilustracijama. U Parizu je boravio u više navrata 50-ih i početkom 60-ih godina XX veka.
Njegova dela se nalaze u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu, Umetničkoj galeriji u Sarajevu, Narodnom muzeju Crne Gore na Cetinju, Galeriji Matice srpske i Galeriji poklon-zbirke Rajka Mamuzića u Novom Sadu, kao i u drugim muzejima i galerijama na prostoru bivše Jugoslavije, ali i u brojnim privatnim kolekcijama. Vozarevićeva dela su dospela i u Pinakoteku u Bariju, kao i u italijanske privatne kolekcije - Guido Trevisan i Libero Bigiaretti, zatim u kolekcije - David Rockfeller, Flockermann i Gene Sklar u SAD, u kolekciju De Silva u Brazilu, u kolekciju Phillipe Baudet u Francuskoj i dr.
Za života je imao 16 samostalnih izložbi i još desetak posthumno, a izlagao je na vodećim i reprezentativnim izložbama srpske i jugoslovenske umetnosti u zemlji i inostranstvu (Prag, Rim, Pariz, London, Stokholm, Montevideo, Nju Delhi, Tokio, Aleksandija, Sao Paolo...). Monumentalno-dekorativni mozaici Vozarevića izvedeni su u hotelu “Metropol” (1956-1957), u Vojnotehničkom institutu (1958) i u Domu omladine u Beogradu (1964).
Vozarević je dobitnik značajnih nagrada u oblasti slikarstva, a preminuo je 1968. godine u Beogradu. Posle njegove smrti, u rodnoj Sremskoj Mitrovici osnovana je Galerija Lazara Vozarevića (1971) sa stalnom postavkom dela iz njegovog opusa (1973).
Izložba u Modernoj galeriji (Strahinjića Bana 8) biće otvorena do 10. jula, a najavljena su i stručna vođenja tokom njenog trajanja.
(SEEcult.org)
