Iz Legata Nedeljka Gvozdenovića
Galerija FLU u Beogradu predstavlja od 3. oktobra izbor dela iz Legata Nedeljka Gvozdenovića u Mostaru, koja je taj umetnik svojevremeno poklonio svom rodnom gradu.
Izložba obuhvata oko 50 dela nastalih krajem 60-ih i tokom 70-ih godina XX veka, rađena različitim likovnim tehnikama - od ulja na platnu, preko gvaševa i akvarela, do radova rađenih kombinovanim tehnikama na papiru.
Fakultet likovnih umetnosti, u saradnji sa Hrvatskim domom Herceg Stjepan Kosača, organizuje tu izložbu povodom obeležavanja 30 godina od smrti Gvozdenovića, jednog od prvih profesora Akademije likovnih umetnosti i člana Srpske akademije nauka i umetnosti u Beogradu.
Gvozdenović je poklonio Mostaru 1980. godine deo svojih umetničkih radova, a ta zbirka pohranjena je u depou Galerije kraljice Katarine Kosače i broji 66 radova izrađenih u različitim likovnim tehnikama.
U Zbirci umjetnina Nedeljko Gvozdenović, kako je navela Dajana Šudić Karačić, nalaze se umetnička dela koja donose čitav raspon motiva koje je umetnik prikazivao, među kojima se ističu: pejzaž, mrtva priroda, figura u interijeru i interijer sa raznovrsnim i običnim predmetima i paravanima. Među čestim motivima su i ptice, koje Gvozdenović postavlja u različite ambijente i prikazuje ih u letu ili statične, postavljene na postamente poput skulptura.
Nedeljko Gvozdenović, Bez naziva, 1976, ulje na platnu, 60x73 cm
S obzirom na to da većina radova iz zbirke nemaju navedene datume, ne mogu se staviti u hronološki sled nastanka, a na osnovu onih dela koja su datirana, trenutno je poznato da je najstarije delo u zbirci iz 1941, dok je najmlađe iz 1979. godine.
Takođe, dela iz te zbirke ne mogu se svrstati u određenu fazu umetnikovog stvaralaštva.
"Čak i ako govorimo o njegovom celokupnom stvaralačkom opusu, bilo bi teško deliti ga na određene celine i razvojne faze. No, činjenica je da smo kroz sadržaj zbirke dobili uvid u one segmente Gvozdenovićevog rada koji se tiču njegovog umetničkog istraživanja, nadogradnje i razvoja. Bilo da se radi o uljima na platnu, temperi ili kombinovanim tehnikama, na njegovim slikama uočavamo stalnu težnju ka ostvarenju ravnoteže u prostoru, gde u tom procesu ponekad glavnu ulogu pridaje boji, a ponekad predmetima koje smisleno raspoređuje kako bi ostvario balans celokupnog prikaza. Na slikama interijera često nalazimo predmete koji nam se na prvi pogled mogu učiniti sasvim beznačajni, štoviše kao da su zalutali u predstavljenu kompoziciju. No, ako razložimo kompletnu arhitektoniku slike i dublje zađemo u identifikaciju njene izgradnje, uviđamo da su upravo takvi predmeti elementi koji su kompoziciji potrebni kako bi slikarska celina bila potpuna“, navela je Dajana Šudić Karačić.
Nedeljko Gvozdenović, Bez naziva, 1978, ulje na platnu, 37x45 cm
Na prikazima mrtvih priroda, kako je dodala, vaze, svećnjaci i ostali ukrasni predmeti su sredstva kojima Gvozdenović ostvaruje željenu prostornost slike, dok su pejzaži primeri na kojima boja ima primarnu ulogu u izgradnji i oblikovanju prostora.
"Nižući plohe kontrastnih boja Gvozdenović stvara perspektivni prikaz, a mekim prelazima i tonovima stapa kontrastne površine i tako prizorima daje notu lirske profinjenosti svojstvene njegovom umetničkom izrazu. Iako nije bio sklon apstrakciji, Gvozdenović joj povremeno pribegava, ali samo u svrhu redukcije predmeta nad kojima opet boja dobija prednost pri izgradnji arhitektonike slike, no i u takvim delima uporište kojeg se držao uvek je bilo u realnom svetu, u svemu onome sa čime se svakodnevno susretao“, istakla je Dajana Šudić Karačić.
Nedeljko Gvozdenović, Bez naziva, nije datovano, pastel, 35x49 cm
Među Gvozdenovićevim delima u zbirci su i ona ostvarenja koja svedoče o umetnikovom istraživačkom pristupu u pojedinim radovima, gde pomnim promišljanjem i opreznim akcijama na platnu, prožimanjem horizontala i vertikala kontrastnih boja i naizgled nasumično postavljanih predmeta, postiže potpunu harmoniju i ravnotežu kompozicije slike. Upravo su takva dela, kojima Gvozdenović potvrđuje svoju izvrsnost i kvalitet tehničke izvedbe, doprinela izrazitoj umetničkoj vrednosti te zbirke.
Povodom 30 godina od smrti Gvozdenovića, Galerija SANU u Beogradu, koja je i osnovana na njegovu inicijativu pre 50 godina, priredila je proteklog leta izložbu slika “Nedeljko Gvozdenović: u potrazi za apsolutnim slikarstvom” koja je bila prvi sveobuhvatniji prikaz radova tog umetnika od njegove poslednje retrospektive u Beogradu 1970. godine.
Izložba u Galeriji FLU biće otvorena do 23. oktobra.
*Naslovna fotografija: Nedeljko Gvozdenović, Bez naziva, 1977, ulje na platnu, 37x56 cm
(SEEcult.org)
