Dani evropske baštine u Srbiji

Centralna proslava Dana evropske baštine u Srbiji održava se 10. septembra u Sremskim Karlovcima, gde je, prema rečima ministra kulture, informisanja i informacionog društva Predraga Markovića - jednog od domaćina, “golim okom vidljivo kako se čuva materijalno, nematerijalno i prirodno nasleđe - jedno od najbogatijih nasleđa iz 18, 19. i 20. veka na jednom mestu”.

Centralna proslava Dana evropske baštine u Srbiji održava se 10. septembra u Sremskim Karlovcima, gde je, prema rečima ministra kulture, informisanja i informacionog društva Predraga Markovića - jednog od domaćina, “golim okom vidljivo kako se čuva materijalno, nematerijalno i prirodno nasleđe - jedno od najbogatijih nasleđa iz 18, 19. i 20. veka na jednom mestu”.

“Ova manifestacija, koju zajednički pomažu Savet Evrope i Evropska komisija, po deseti put u Srbiji omogućava pokažemo svima do koje mere, kroz čitavu mrežu institucija, nalazišta, lokaliteta i gradova, čuvamo svoje i tuđe. Sa velikim ponosom danas pokazujemo, ne samo kako se u Sremskim Karlovcima čuva i prezentuje evropska baština, već i kako je iz toga moguće obezbediti jedno integrativno čuvanje koje će stvoriti uslove i za kulturnu i za turističku privredu”, rekao je u karlovačkoj gimnaziji ministar Marković, koji je domaćin manifestacije uz predsednika opštine Sremski Karlovci Milenka Filipovića.

Obeležavanje Dana evropske baštine, čija je tema ove godine “Riznica nasleđa Evrope - integrativna zaštita kulturnog i prirodnog nasleđa”, organizovano je u Srbiji u još 13 gradova i opština (Beograd, Novi Sad, Zrenjanin, Kikinda, Kruševac, Niš, Bač, Čačak, Kragujevac, Smederevo, Prokuplje, Leskovac i Kraljevo).

Lokalne zajednice manifrestacijom prepoznaju u sopstvenim riznicama kulturne i prirodne baštine potencijal za uspostavljanje kulturnih predela kao turističkih destinacija u širem evropskom kontekstu.

Program u Sremskim Karlovcima započet je obilaskom manastira Krušedol i izložbe Galerije Matice srpske iz Novog Sada “Iz manastirske riznice”, a usledio je obilazak Kapele mira, mesta potpisivanja Karlovačkog mira 1699. godine.

Program obuhvata i obilazak Saborne crkve Svetog Nikole, koja je u procesu obnove, a ove godine obeležava 250 godina postojanja.

Sremski Karlovci predstavljaju i svoju Zavičajnu zbirku, koja kroz muzejske eksponate govori o životu jednog mesta, kao i deo nematerijalnog nasleđa koju baštini Muzej meda i vina. Takođe, program ukazuje i na projekte zaštite prirodnog nasleđa u Starom mlinu, a poseban deo manifestacije posvećen je mladima kroz realizaciju projekta “Čuvari baštine: ‘Pronađi skriveno blago’”.

Dani evropske baštine obeleženi su i u Novom Sadu, pa je Galerija Matice srpske, koja učestvuje i u programu u Sremskim Karlovcima, priredila i program u svom prostoru koji obuhvata stručno tumačenje stalne postavke, projekciju dokumentarnog filma “Katarina Ivanović - prva srpska slikarka” povodom dva veka od rođenja Katarine Ivanović (1811-1882), te stručno tumačenje izložbe “Sekvence modernizma. Vujičić kolekcija srpske umetnosti XX veka” autorke prof. dr Lidije Merenik.

Spomen-zbirka Pavla Beljanskog omogućila je posetiocima da se, uz O stručno tumačenje i dokumentarne projekcije, upoznaju sa njenom stalnom postavkom koja obuhvata slike, skulpture, crteže i tapiserije srpskih umetnika od prve do sedme decenije 20. veka, sa naglaskom na međuratnom stvaralaštvu.

I Narodni muzej u Beogradu, čija je stalna postavka već godinama zatvorena zbog rekonstrukcije tog zdanja na Trgu republike, učestvuje u Danima evropske baštine.

Galerija fresaka bila je domaćin predavanja “Fragmenti fresaka. Problem sklapanja ulomljene slike” Bojana Popovića, dok je 10. septembra
organizovano predavanje “Veličanstveni bronzani krater - dar s juga” Vere Krstić, višeg kustosa Grčko-helenističke zbirke Narodnog muzeja u Beogradu. U Galeriji fresaka je postavljena i izložba o srednjovekovnoj umetnosti “Studenica - osam vekova slikarstva”.

Takođe, posetioci imaju priliku da obiđu stalnu postavku Muzeja Vuka i Dositeja - zdanja koje je najstarija sačuvana stambena zgrada u Beogradu i jedina tog tipa na čitavom Balkanu.

U Atrijumu Narodnog muzeja za posetioce je otvorena izložba “Italija i restaruracija veličanstvenog kratera. Blago kneževskih grobnica Narodog muzeja” koja pruža uvid u praistorijsko nasleđe ali i ilustruje tehnike brige o istom.

Ulaz u Narodni muzej besplatan je do 13. septembra.

I Prirodnjački muzej pridružio se proslavi Dana evropske baštine - radionicom u Starom mlinu u Sremskim Karlovcima u okviru centralne manifestacije o biodivirzitetu Fruške gore, te besplatnim ulazom za posetioce u Beogradu i otvaranjem restauriranog Bizonarijuma - postavke od više od 300 ostataka bizona iz perioda poslednjeg ledenog doba.

Povodom Dana evropske baštine, između ostalog, Narodni muzej Kruševac organizovao je izložbu “Kult boga Mitre u okružju sastava Morava”.

Dani evropske baštine, zajednički program SE i Evropske komisije, obeležavaju se svake godine u septembru u 50 država u Evropi - programima čiji je cilj da se širokoj javnosti približi i učini dostupnim kulturno nasleđe i da se istakne jedinstvo raznolikosti zajedničkog nasleđa, kao jednog od najkarakterističnijih činilaca evropskog identiteta.

Programi u okviru te manifestacije ističu lokalna znanja, veštine i tradiciju, arhitekturu i umetnost, ali širi cilj je da se građani, uprkos razlikama u kulturi i jeziku, upoznaju i razumeju.

Organizatori ovogodišnjih Dana evropske baštine su Ministarstvo kulture, informisanja i informacionog društva, Opština Sremski Karlovci, Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture, Galerija Matice srpske i Evropa Nostra.

Prošle godine centralna manifestacija Dana evropske baštine u Srbiji održana je u Zaječaru, na temu “Kulturna baština i održivi razvoj”, a posebno je istakla materijalno i nematerijalno nasleđe Istočne Srbije. Program je održan u okviru Rajačkih pimnica, jedinstvenog arhitektonskog kompleksa vinskih podruma, Narodnog muzeja u Zaječaru, te arheološkog lokaliteta Feliks Romuliana, upisanog na UNESKO-vu listu svetske baštine.

(SEEcult.org)