14. LIFFE u slavu ex-YU filmskih autora

Leskovacki internacionalni festival filmske režije (LIFFE) predstaviće od 16. do 21. septembra publici u Leskovcu, a delom i onlajn, 12 igranih filmova iz regiona bivše Jugoslavije u takmičarskoj selekciji, uz novi program Divlji film, kao i studentske radove i druge prateće programe.

Na svečanom otvaranju 14. LIFFE u Narodnom pozorištu u Leskovcu biće prikazan novi film Srđana Dragojevića “Nebesa”, koji je nedavno imao premijeru na festivalu u Lokarnu. Na zatvaranju će biti prikazan aktuelni bioskopski hit “Nečista krv - greh predaka” Milutina Petrovića, koji je u protekle tri nedelje privukao više od 60.000 gledalaca u Srbiji, Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini.

Selektor 14. LIFFE Bojan Vuletić istakao je da je jedan od glavnih kriterijuma bio upravo festivalski ili bioskopski uspeh u inače vrlo kvalitetnoj produkcionoj godini.

Osim “Nebesa”, u konkurenciji su i hrvatski film “Murina” Antonete Almat Kusijanović, nagrađene u Kanu za najbolji debitanski film, pulski pobednik “Plavi cvijet” Zrinka Ogreste, srpski kandidat za Oskara “Oaza” Ivana Ikića, kao i srpski filmovi “Lihvar” Nemanje Ćeranića i “Živ čovek” Olega Novkovića, makedonski “Čisto ljudski” Igora Ivanova, bosansko-hercegovački “Tabija” Igora Drljače, hrvatski “Tereza 37” Danila Šerbedžije i dva slovenačka - “Zastoj” Vinka Moderndorfera i “Sanremo” Miroslava Mandića.

“Velika je čast i odgovornost biti selektor filmskog festivala isključivo posvećenog filmskoj režiji, a sastavljanje selekcije bilo je zahtevan posao jer je uprkos pandemiji korona virusa broj kvalitetnih filmova iz regiona premašio očekivanja”, izjavio je Vuletić 13. septembra na konferenciji za novinare u Kombank dvorani u Beogradu.

Odabrani filmovi su, kako je dodao, raznovrsnih tema i estetika, uz snažan autorski pečat, a svojom hrabrošću, duhovitošću, ali i suptinolnošću, govore kako o najakutelnijim društvenim temama, tako i o malim ljudskim pričama koje se tiču svakog od nas.

“Regionalna produkcija, uprkos svim problemima, i dalje uspeva da iznedri filmove koji pored autentičnosti dobro komuniciraju s publikom, pa stoga sa zadovoljstvom mogu reći da ovogodišnji LIFFE ima snažan i atraktivan program, koji će, nadam se, biti zanimljiv pre svega široj publici”, izjavio je Vuletić, koji je na tom mestu nasledio dugogodišnjeg selektora Milana D. Špičeka (1942-2020).

Umetnički direktor LIFFE, reditelj Darko Bajić, naglasio je da je Špiček ostavio nemerljiv trag u izgradnji LIFFE-a i da će mu biti posvećen deo ovogodišnjeg programa. U Leskovačkom kulturnom centru biće postavljena biografska izložba “Niko nije savršen” - Milan D. Špiček.

Bajić je podsetio da LIFFE jedini festival filmske režije u regionu, a od osnivanja 2008. godine svakog septembra dovodi u Leskovac najbolje i najuticajnije stvaraoce iz regiona, koji predstavljaju svoja ostvarenja, druže se sa publikom, ali i sa kolegama na Skupštini reditelja.

“Na Skupštini razgovaramo o aktuelnim izazovima autorstva u sedmoj umetnosti u ovom delu sveta, jer je ovaj festival i osnovan sa idejom umrežavanja regiona. Smisao LIFFE-a nije glamur, već povezivanje”, rekao je Bajić, navodeći da će skup biti posvećen pitanjima autorske egzistencije, profesionalizacije rada, pitanju novih tehnologija i njihovog uticaja na liberalizaciju proizvodnje filmova, ali i na hiperprodukciju, kao i borbi za zaštitu autoriteta i autorstva reditelja, za autonomiju filma i slobodu izbora tema...

O svemu tome stara se Umetnički savet LIFFE-a, koji uz Bajića čine i istaknuti stvaraoci iz regiona Hrvoje Hribar, Teona Mitevska, Labina Mitevska, Ines Tanović, Aleš Pavlin, kao i Dragan Jović iz Leskovca.

Nagrada “Živojin Žika Pavlović” za afirmaciju regionalne filmske umetnosti u svetu ove godine je, kako je ranije objavljeno, dodeljena reditelju, scenaristi i dramskom piscu Goranu Markoviću, a biće mu uručena na svečanom otvaranju 16. septembra.

Goran Marković će biti i predsednik žirija, a članovi su slovenački reditelj Klemen Dvornik i srpski glumac Marko Janketić.

Novu takmičarsku selekciju Divlji film čine evropski filmovi koji inovativnim idejama prkose vremenu, formalizmu klasičnog filma, ali i uniformnosti sistema fondovskog sufinasiranja, bliskog birokratskom načinu mišljenja. U toj selekciji su “Undine” Kristijana Pecolda, “Prolećna pesma” Natalje Avramović, “Jalda, noć za oproštaj” Masuda Bakšija, “Zora” Dalibora Matanića i “Prizori iz života džukca” Tanje Brzaković, najavio je Bajić.

U ime organizatora, direktorka Leskovačkog kulturnog centra (LKC) Sanja Conić izjavila je da je LIFFE, zahvaljujući jasnoj profilisanosti i posvećenosti, postao još jedan leskovački brend, ali i član novoosnovane Asocijacije filmskih festivala Srbije.

“Leskovac je grad sa više brendova. Uglavnom gastronomskih. Raduje nas što smo uspeli da i na polju kulture dobijemo brend. U danima Festivala grad drugačije diše, oseća se festivalska atmosfera, ljudi s nestrpljenjem očekuju svaku projekciju. Crveni tepih i glamur postali su neizostavni dekor svakog našeg festivala, ali važnije od toga je činjenica da iz godine u godinu programski rastemo, razvijamo se i publici, pored dobrih filmova, nudimo kvalitetan prateći program i edukativne sadržaje”, istakla je Sanja Conić, podsetivši da je LIFFE u proteklih 14 godina ugostio više od 80 reditelja i prikazao oko 250 filmova.

Kao i dosadašnja izdanja, 14. LIFFE će predstaviti nove, mlade nade sedme umetnosti u okviru selekcije studentskih filmova.

Uz druge filmske cikluse, biće održano više tribina, izložbi, kao i promocija knjiga, među kojima su “Pisci u bioskopu - Književna istorija naših filmskih doživljaja” Slobodana Šijana i “Kulturna politika i simulacija filmske proizvodnje u Srbiji” dr Darje Bajić.

Festival će zatvoriti reditelj Stefan Arsenijević, koji u Leskovac stiže nakon trijumfa njegovog filma “Strahinja Banović” na nedavnom Festivalu u Karlovim Varima.

Na konferenciji su predstavljeni i rezultati u oblasti zaštite autorskih prava filmskih umetnika, o čemu će biti reči i na LIFFE-u.

Direktor organizacija UFUS AFA Zaštita Stefan Đelineo izjavio je da su uspeli da dobiju dozvolu za dobijanje naknade za autore čiji se filmovi ili TV serije prikazuju na kablovskim televizijama. Autori su već dobili prve tantijeme za 2018. godinu, u toku ove godine su isplaćeni za 2019, a do kraja godine biće i za 2020.

Prema zakonu u Srbiji, autorima se smatraju reditelji, scenaristi, direktori fotografije i glavni animatori ako je reč o animiranom filmu, podsetio je Đelineo i pozvao sve autore da se jave, potpišu ugovore i tako budu u mogućnosti da dobiju tantijeme za ostvarenja emitovana na kablovskim televizijama.

Pored projekcija filmova u Narodnom pozorištu i u Bioskopu LKC-a, deo festivalskog programa biće dostupan i onlajn, na platformi mojoff.net.

Festival se održava pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture Srbije i grada Leskovca, a od ove godine OTP banka je sponzor festivalskih nagrada, dok su prijatelji festivala kompanija Dunav osiguranje i DCP hemikal.

Organizatori se nadaju da će, uz poštovanje epdemioloških mera, 14. LIFFE moći da bude održan kako je planirano, ali ističu da su spremni i na hibridno izdanje.

Prošle godine glavna nagrada 13. LIFFE - Gran pri “Živojin Žika Pavlović” dodeljena je Srdanu Goluboviću za socijalnu dramu “Otac”, dok su drugu i trecu nagradu dobili Mladen Đorđević i Marko Đorđević.

Festivalski sajt je liffe.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.

(SEEcult.org)