Dugić o Nastasijeviću
Frulaš Bora Dugić i psiholog Petar Jevremović predstaviće 3. juna u galeriji Artget Kulturnog centra Beograda (KCB), u okviru Festivala jednog pisca, pojedine aspekte stvaralaštva Momčila Nastasijevića (1894-1938), koji su im poslužili kao polazište za sopstvena dela u oblasti muzike ili esejistike.
Frulaš Bora Dugić i psiholog Petar Jevremović predstaviće 3. juna u galeriji Artget Kulturnog centra Beograda (KCB), u okviru Festivala jednog pisca, pojedine aspekte stvaralaštva Momčila Nastasijevića (1894-1938), koji su im poslužili kao polazište za sopstvena dela u oblasti muzike ili esejistike.
U okviru Festivala jednog pisca, posvećenog velikanu međuratne srpske književnosti, Dugić će, uz muzičke ilustracije na fruli i klavirsku pratnju, govoriti o autopetičkoj pesmi “Frula” Nastasijevića, pesnika, pripovedača, dramskog pisca i esejiste, koji spada u red najzagonetnijih srpskih autora.
Prema rečima Dugića, svaka reč pesme “Frula” za njega je posebna impresija...
“Reči, slike, ton, melodija i značenja ovih stihova čine takvo jedinstvo koje i danas, posle gotovo stotinu godinu od kada je pesma nastala, egzaktno pokazuje da je i sam Nastasijević bio izuzetan poznavalac i praktičar ovog instrumenta...”, naveo je Dugić povodom muzičkog predavanja koje će održati u okviru Festivala jednog pisca.
Prema navodima Jevremovića, Nastasijević je od svih srpskih pesnika, životom i delom, najdublje problematizovao odnos poezije i muzike.
“Od maternje melodije do stvarne reči Nastasijević duboko zagledan u budućnost problematizuje suštinska pitanja postojanja i stvaranja”, istakao je Jevremović.
KCB organizuje od 21. maja do 21. juna treće izdanje Festivala jednog pisca, koji se bavi mogućnostima savremene vizuelne, teatarske, muzičke i literarne (re)prezentacije dela apartnog Nastasijevića, autora čuvene drame “Na večitoj slavini”, jedne od najlepših u istoriji srpske dramaturgije.
Tokom Festivala, između ostalog, Jovan Ćirilov će 16. juna govoriti o razlozima režiranja “Nedozvanih”, a Dimitrije Vojnov o Nastasijeviću kao večnom dečaku srpske književnosti.
Biće predstavljena i knjiga “Bela pesma” - romansirana biografija Momčila Nastasijevića, čiji je autor Marjan Čakarević, a izdavači KC i Biblioteka “Braća Nastasijević” iz Gornjeg Milanovca, u kojem je Nastasijević i rođen 6. oktobra 1894. godine.
Gost Festivala biće 19. juna Frederik Džejmson sa Univerziteta Djuk u Daramu u SAD, koji će održati predavanje “Antinomije realizma”.
Pojedini programi oblikovani su u nameri da kulturna/književna mapa Beograda, koja bi uključivala i prošlost (mapiranje mesta važnih za književnu istoriju), kao i sadašnjost (uključivanje književnih programa u gradske manifestacije, koji su za sada ignorisani), postane važan detalj kulturno-turističke ponude Srbije ali i regiona.
Dve izložbe, dve novoobjavljene knjige, kao i brojni prateći programi Festivala, pokušavaju da pokažu kako je, u slučaju Nastasijević, bilo moguće u poluurbanom Beogradu s početka 20. veka, sa duboko emotivnim doživljajem sveta, stvarati poeziju i prozu koje se po vrednosti mogu meriti sa kanonskim delima evropske literature.
KCB je pokrenuo Festival 1 pisca 2003. godine kako bi afirmisao Beograd kao grad književnosti. Manifestacija se bavi piscima koji su literaturom i kulturnom misijom menjali Beograd, a ipak ostali u zasenku njegove istorije. Među njima su i Rastko Petrović, kome je festival bio posvećen 2003. godine, te Stanislav Vinaver (Festival 2007).
Festival je za sada posvećen piscima iz perioda imeđu dva svetska rata, u nameri da se dalje rasvetle teme/ideje modernizma i avangarde, kao bitnih istorijskih konstitutivnih elemenata savremenih umetnosti i mišljenja. Manifestacija pritom nije oblikovana kao glorifikacija pisaca, već kao pitanje o značaju i dometima tih praksi u savremenim okolnostima. Njihovo stvaralaštvo se posmatra, ne samo kroz prizmu istorije književnosti, već pre kao deo kulturne istorije grada, u interdiscplinarnom ključu.
Budući da vrednovanje opusa tih pojedinaca ne može biti potpuno bez sistematske zaštite njihove ostavštine, KCB i Narodna biblioteka Srbije digitalizovali su deo Nastasijevićevih rukopisa, kao i dragoceno kritičko izdanje Sabranih dela tog pisca, u redakciji Novice Petkovića (Dečije novine, Gornji Milanovac i SKZ, Beograd 1991, www.digital.nb.rs/collection/kn-nastasijevic).
Pokrovitelji Festivala su Grad Beograd i Opština Gornji Milanovac, a partneri Muzej rudničko-takovskog kraja, u okviru koga deluje Legat porodice Nastasijević, i Narodna biblioteka Srbije.
Sajt KCB-a je www.kcb.org.rs, a program Festivala “Tajne Momčila Nastasijevića” nalazi se i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
