Pet lakih komada Boruta Vilda
Izložba beogradskog dizajnera vizuelnih komunikacija i univerzitetskog profesora Boruta Vilda “Pet lakih komada”, otvorena u HDD galeriji u Zagrebu, pruža publici uvid u različite aspekte njegovog dizajnerskog i edukativnog delovanja od 1980-ih do danas.
Izložba “Pet lakih komada” upoznaje publiku s Vildom kao grafičkim dizajnerom, sa njegovim uverenjima, ljubavlju prema modernističkoj jednostavnosti i društvenim idealima, ali i sa ekstremno bogatim i fleksibilnim vizuelnim vokabularom kojim se služi u dizajnu na način da to izgleda kao da je najlakše na svetu, naveli su kustosi izložbe Hrvatskog dizajnerskog društva Marko Golub i Dejan Kršić, ističući da izložba upoznaje publiku i sa Vildovim suptilnim i dobronamernim humorom, senzibilitetom za izražajnu snagu tipografije, sa njegovim razumevanjem dizajna, ali i vizuelne kulture uopšte, kao nečega što je konstitutivno za društveni, kulturni i politički kontekst u kojem živimo. Kako sam Vild kaže: “Nismo odgovorni samo za ono što proizvodimo, nego, još više, za ono što vlastitim delovanjem (ne) propitujemo”.
Školigrica
Izložba “Pet lakih komada” nije retrospektiva i nema pretenzija da obuhvati ili obrazloži sav dosadašnji opus Vilda, ali se može govoriti o pet sekvenci, odnosno pet poglavlja, pet slika, pet priča o pojmovima koji su se kustosima učinili u ovom trenutku važnima u razumevanju njegovog rada i načina razmišljanja: Učenje, Politika, Institucija, Čitanje i Drugi. Svaki od tih “lakih komada” daje kratak uvid u fragmente Vildovog dizajnerskog i edukativnog delovanja, uz lični tekst autora i odabir predmeta i vizuala kroz koje se pomenuti pojmovi načas manifestuju.
Učenje tako dodiruje njegov rad u Školigrici i neke druge projekte poput Tipo-oglasa. Politika daje uvid u radove na tragu društvenog angažmana, kritike, pokušaja razumevanja stanja u kojem živimo. Institucija upoznaje publiku prvenstveno s Vildovim radom u okviru Muzeja savremene umetnosti u Beogradu, ali iz krajnje neočekivanog rakursa (na primer, oznake za muške i ženske toalete inspirisane motivima i temama aktuelnih izložbi). Čitanje se odnosi na oblikovanje knjiga, s naglaskom na izdanjima Centra za savremenu umetnost Beograd 1990-ih te recentnu izdavačku delatnost Fakulteta za medije i komunikacije). Drugi se odnosi na dizajn za bliske ljude, ali i na dizajn kao dijalog iliu kao, Vildovim rečima, “proces koji delimo sa drugima”. Uz sve to, u izložbu je uključen i mali bonus – katalozi izložbi i monografska izdanja koje je Vild oblikovao, ali im je i “dao oblik” i u drugim aspektima, kao zaljubljenik u dizajnersko nasleđe, kao neko ko o dizajnu i vizualnosti piše posvećeno i lepo, onako kako se piše o stvarima koje volite.
Oznake za muške i ženske toalete MSU u Beogradu
Borut Vild, kako je istaknuto u pratećem tekstu kustosa, jedna je od vodećih ličnosti u dizajnu u regiji, ne samo kao grafički dizajner, nego i kao edukator sa gotovo četiri decenije bogatog iskustva u tom području, neumoran promoter dizajna i vizuelne kulture čiji rad neprestano podseća na njihovu vrednost, humanističku dimenziju, duboku protkanost sa životom zajednice, ali jednako tako i duboku društvenu odgovornost dizajna kao prakse i profesije.
Naslovnice izdanja Centra za savremenu umetnost
Naslovnice izdanja FMK
Rođen 1954. godine u Murskoj Soboti u Sloveniji, Vild je diplomirao na Katedri grafike Fakulteta primenjenih umetnosti i dizajna u Beogradu 1979. godine, a od ranih 80-ih do danas potpuno posvećeno zaranja s jedne strane u grafički dizajn, a s druge u edukaciju, drugih ali i sebe. Iako je sam striktan u svojim određenjima (prema vlastitim rečima, dizajner je 24 sata dnevno i ne može ni zamisliti da bi to moglo biti ikako drukčije), ta dva polja delovanja za njega su međusobno tesno povezana, u svojevrsnoj sinergiji, potvrđujući da je dizajn pre svega (autor)efleksivna i kritička praksa u kojoj su praktičan rad, analiza, kritika, poznavanje i interes za istoriografiju i teoriju dizajna, neodvojivi. Koliko god je njegov rad ostavio traga u sredinama i kontekstima u kojima je radio, toliko je formirao i njega samog. U 80-im ga je ključno oblikovalo iskustvo grafičkog uređivanja visokotiražnih novinskih izdanja, intenzivan rad sa štamparima, kolektivan i rad u dinamičnim i dobro ugođenim redakcijskim i izdavačkim sistemima, a potom i osam godina kontinuiranog rada sa predškolcima u legendarnoj inovativnoj obrazovnoj ustanovi Školigrica u Beogradu.
Južni front, plakat u sklopu projekta Plakatiranje online magazina Vizkultura
Vild je u 90-im je pet godina predavao na Fakultetu primenjenih umetnosti, oblikovao knjige Beogradskog kruga, te s timom kustosa i teoretičara aktivno učestvovao u projektima Centra za suvremenu umetnost, oblikujući seriju njegovih izuzetno važnih teorijskih izdanja, posebno sarađujući i sa timom kustosa i teoretičara angažovanim oko neformalnog edukativnog projekta Škole za istoriju i teoriju slika i časopisa Prelom. Ranih 2000-ih iz sfere civilnog društva prelazi u institucije – postaje kućni dizajner beogradskog MSU, a u ulozi art direktora redizajnira i temeljito grafički kultiviše beogradske dnevne novine Politika.
ArtworksAudio, dizajn nosača zvuka
Vild je danas primarno zaokupljen pedagoškim radom kao redovni profesor na Departmanu digitalnih umetnosti Fakulteta za medije i komunikacije (FMK) čiji je suosnivač, u sklopu privatnog univerziteta Singidunum, ali i dalje sarađuje sa inovativnim obrazovnim ustanovama poput Istraživačke stanice Petnica, pokreće i vodi niz edukativnih programa i radionica, a 2010. je dizajnerkom Isidorom Nikolić i arhitektinjom i kustoskinjom Miom David, osnovao međunarodnu konferenciju (Grafički) Dizajner: Autor ili univerzalni vojnik, koja se kroz svojih šest izdanja profilisala kao jedna od najuzbudljivijih regionalnih dizajnerskih manifestacija, prvenstveno usmerena na studente i mlade dizajnere.
Međunarodni seminar Zadatak kolektivnog pamćenja, Beograd / Zagreb, 2004.
Kako su naveli kustosi izložbe “5 lakih komada”, Vild nije ideološki dizajner koji bi u svom radu nastupao borbenim parolama, ali je u čitavoj njegovoj dizajnerskoj aktivnosti (koja je daleko šira od proizvodnje grafičkih artefakata) naglašeno shvatanje o socijalnoj ulozi dizajna. Dobrog života, blagostanja pojedinca ne može biti bez blagostanja čitavog društva. I tu nije reč isključivo o pukim finansijskim parametrima. Zato je Vild više nego lovac na vrhunske dizajnerske iskorake, zagovornik upornog i kontinuiranog podizanja proseka, opšteg standarda, onoga što se naziva vizuelnom kulturom društva. I to je dosledno modernistička linija u njegovom shvatanju dizajna razlog zašto je iskreno začuđen i zgrožen činjenicom koliko smo svi zajedno u mnogo pogleda nazadovali u proteklih tridesetak godina, posebno devastacijom javne i medijske scene kojima se na svoje nekad direktne, a nekad izuzetno suptilne načine kontinuirano opire.
Izložba “Borut Vild – 5 lakih komada” u HDD galeriji biće otvorena do 11. decembra.
(SEEcult.org)
