Severnoj Makedoniji glavna nagrada 14. Praškog kvadrijenala
Glavnu nagradu 14. Praškog kvadrijenala, Zlatnu trigu, dobila je Severna Makedonija za projekat “Ova zgrada govori istinu” kustoskinje Ivane Vaseve i vizuelnog umetnika, arhitekte, scenografa i aktiviste Filipa Jovanovskog.
Projekat Jovanovskog, realizovan u saradnji sa Frosinom Zafirovskom, sastoji se od tri dela – instalacije sa performativnim programom na izložbi nacionalnih selekcija, kratkog videa “Kino Kultura”, koji je deo izložbe “Prostor performansa”, te dvojezične publikacije.
Projekat “Ova zgrada govori istinu” zasnovan je na ranijim aktivnostima Jovanovskog u okviru inicijative “Kada bi zgrade govorile”, posvećene zgradi skopske Železničke stanice i problemu javnog prostora uopšte, koja je započeta 2015. godine u organizaciji Fakulteta za stvari koje se ne uče (Faculty of Things That Can’t Be Learned). Brisanje, skrivanje ili ignorisanje tragova kolektiviteta, solidarnosti i odgovornosti kolektivnog sećanja samo su, kako je navedeno u kustoskom konceptu, koraci ka jačanju neoliberalnog pogleda na svet, koji privatizuje i hijerarhizuje sve odnose u društvenom životu. To vodi do gotovo neprepoznatljivih promena u lokalnom kontekstu, utičući i transformišući čitave zajednice i različite društvene slojeve.
Severna Makedonija - Ove zgrade govore istinu, Zemlje i regioni, foto: Adéla_Vosičková
Međunarodni žiri 14. PQ, koji su činili Dorita Hannah, Tim Foster, Jim Clayburgh, Liu Xinglin, Sofia Pantouvaki, Robert Kaplowitz, Yaron Abulafia, Sodja Lotker, Omar Rajeh, Monica Raya i Kate Bailey, dodelio je ukupno 28 nagrada u različitim kategorijama, saopstili su organizatori PQ.
Nagradu za najbolju izložbu na “Izložbi zemalja i regiona” dobili su Francuska, Katalonija i Mađarska, dok je za najbolji kustoski koncept nagrađena Litvanija.
Francuska, Irena Vodáková
U studentskoj sekciji nagrađeni su Tajvan, Gruzija i Finska, te Italija, Češka i Filipini za imaginaciju.
Nagradu za najbolji dizajn na izložbi “Prostor za performans” dobili su DOX+, Soundforms, Levitating Theatre i Theatre in the Wild.
Za izvrsnost u dizajnu performansa nagrađeni su Jerildy Bosch (Meksiko), Ivan Marušić Klif (Hrvatska), Zhou Zhengping (Kina), Michael Levine (Kanada), Latai Taumoepeau (Australija) i La Liga Teatro Elástico (Meksiko).
Nagradu za najobećavajućeg talenta dobila je Natalia Sedano (Meksiko).
Čile je nagrađen za saradnju u realizaciji izložbe, a dobio je i nagradu mlade publike.
Nagradu za najbolju publikaciju dobila je Donatella Barbieri za “Costume in Performance: Materiality, Culture, and the Body”.
Nagradu za životno delo dobila je Kirsten Dehlholm.
Gruzija, foto: Alžběta Jungrová
Praško kvadrijenale, najznačajnija svetska manifestacija posvećena scenografiji i scenskom prostoru, predstavlja od 6. do 16. juna izložbene projekte 79 zemalja u kojima učestvuje više od 800 umetnika, uz oko 600 performansa, radionica i predavanja.
Pokrenut 1967. godine, 14. PQ predstavlja nove trendove u scenografiji iz celog sveta, uz kritičke refleksije na saradnju učesnika u pozorišnom procesu. Kustosi 14. PQ Pavel Drabek i Barbora Prihodova pozvali su pritom ne samo zvezde iz različitih polja scenske umetnosti, već i umetnike koji su tek na početku karijere.
Tema 14. PQ inspirisana je samim simbolom te manifestacije – dvokolicom koju vuku tri konja (motivom preuzetim sa skulpture grčke boginje Nike koja se nalazi na zgradi Nacionalnog teatra u Pragu), te kao i u prethodnom izdanju, izdvaja tri pojma, odnosno tri različita ugla koja opisuju ciklične faze kreativnog procesa: imaginacija, transformacija i sećanje. Tematska celina Imaginacija uključuje studentsku izložbu, festival site specific performansa i PQ studio program za nove talente, te program za mlade i porodicu. Transformacija se odnosi na predstavljanje nacionalnih i regionalnih učesnika, kao i na izložbu “Prostor za performans”, multidisciplinarni program “Formacije”, koji kombinuje arhitekturu, urbanizam, ples i teatar pokreta, te program 36Q°, koji je fokusiran na dizajn svetla i zvuka. Takođe, tematska celina Transformacije odnosi se i na predavanja, prezentacije i diskusije. Celina Sećanje uključuje izložbu “Fragmenti”.
Katalonija, foto: Alžběta Jungrová
Iz regiona na 14. PQ, osim pobedničke Severne Makedonije, učestvuju i Srbija, Hrvatska i Slovenija.
Srbija se predstavila nacionalnom postavkom i studentskom sekcijom koje su objedinjene temom “Samo(iz)gradnja”, izvedenom iz specifičnog ideološkog, društvenog, političkog, ekonomskog i kulturnog konteksta socijalističkog društva druge polovine 20. veka - sa prostora i iz vremena u kojem je rad pojedinca na sebi smatran društveno potrebnim i društveno opravdanim. Osim na samo(iz)gradnju kao kontekst, nastup Srbije oslonjen je i na koncept samog PQ koji stavlja akcenat na autorske pristupe koji scenski dizajn razvijaju kao snažan sastavni deo ukupne umetničke ideje, a ne kao podređenu ili prateću disciplinu.
Nacionalna postavka Radovi na sceni, čiji su kustosi kostimografkinja Maja Mirković, vizuelni umetnik Siniša Ilić i pozorišni reditelj Bojan Đorđev, koncipirana je kroz dve ravnopravne selekcije - jedna je realizacija kolektivnog umetničkog rada u kojem učestvuju umetnici po pozivu, a druga, Pogled na scenu, predstavlja radove odabrane na javnom konkursu, sa zadatkom da omogući pregled scenskog dizajna na teritoriji Srbije, kao i praksu domaćih umetnika ostvarenu izvan granica zemlje.
Studentska sekcija Ravnoteža koncipirana je kao zajednički umetnički rad 12 studenata različitih fakulteta u Srbiji, izabranih putem javnog konkursa.
Foto: Fb PQ Srbija
Hrvatska se predstavila izložbom i instalacijom Ivana Marušića Klifa “Klizanje u nepoznato”, čiji su kustosi Marko Golub i Maša Milovac, a čini je multimedijalni rad Klifa, proistekao iz njegove individualne umetničke prakse i kolektivne kreativne dinamike izvođačkih umetnosti.
Osim Klifa i kustoskog dvojca Golub-Milovac, koji su zajednički osmislili koncept instalacije, u realizaciji izložbe učestvovao je i niz drugih autora. Autor kratkih filmova (video intervjua) je pozorišni kritičar Igor Ružić, tekstove u katalogu koji tumače predstavljene projekte i kontekstualizuju Klifov rad potpisuju kustosi, Ružić i Janka Vukmir, a u pripremi pojedinih segmenata izložbe učestvovali su i snimatelj Miran Krčadinac, umetnica Ana Hušman, dizajneri Andro Giunio, Sara Salamon, Sven Sorić i Hrvoje Spudić, kao i umetnici Zlatko Burić Kićo, Branko Brezovec, Damir Bartol Indoš, Tanja Vrvilo i Ana Hušman koji u pratećim filmovima govore o svojim saradnjama s Klifom u projektima kao što su “Ljubavni slučaj Fahrije P.”, predstava nastala prema motivima iz stripova i drugih dela kultnog multimedijalnog umetnika Željka Zorice Šiša (1957- 2013), prostorno-specifična višekanalna audiovizuelna instalacija Ane Hušman i Klifa “Pripovetka”, predstava “Bife Titanik” Brezovca, te “Kuća ekstremnog muzičkog kazališta” D.B. Indoša i Tanje Vrvilo.
Damir Bartol Indoš, Kuća esktremnog muzičkog kazališta, foto: Ratko Mavar
Slovenija se predstavila projektom “Zakrivljeni prostor”, čiji tim čine kustoskinja Barbara Novakovič Kolenc, arhitekta Vlatka Ljubanović, dizajner Matjaž Wenzel i video umetnica Tjaša Gnezda. Reč je o galerijskoj instalaciji koja je zasnovana na autorskim prilozima umetnika Uroša Belantiča, kostimografa u mjuziklu Draga Ivanuše “Orlando” Mestnog gledališča ljubljanskog, grupe IRWIN (izložba Kapital 2018 u okviru predstave Ive Svetine U ime majke SNG Drama Ljubljana), Lea Kulaša (kostimografa u dramskoj predstavi Immaculata – Hommage Tomažu Panduru i baletu Edvarda Kluga Peer Gynt, SNG Maribor), Angeline Atlagić (kostimografkinje baleta Simfonija tužnih pesama – Hommage Tomažu Panduru, i scenografkinja grupe NUMEN za istoimenu predstavu SNG Opere i baleta Ljubljana), te Mateje Bučar i Vadima Fiškina (kostimografa i scenografa plesne predstave Dvorišno okno – Dancers without answers).
*Naslovna fotografija: Severna Makedonija - Ove zgrade govore istinu, Adéla_Vosičková
(SEEcult.org)
