Najbolji Serbistan i Potrošeni
Najboljim domaćim dugometražnim dokumentarnim filmom na 62. Beogradskom festivalu dokumentarnog i kratkometražnog filma (BFDKF) proglašen je novi film Želimira Žilnika “LogBook Serbistan” (Destinacija Srbistan) o azilantima u Srbiji, dok je u regionalnoj konkurenciji pobedio hrvatski film “Potrošeni” o generaciji starijoj od 55 godina, u režiji Boruta Šeparovića, poznatog publici u Beogradu po nagrađivanim predstavama na Bitefu. U međunarodnom takmičarskom programu pobedio je poljski film “15 ćoškova sveta” Zuzane Solakijevič o eksperimentalnoj elektronskoj muzici.
Organizovan prema novoj koncepciji, koja je u fokus stavila dokumentarne filmove producirane poslednjih par godina, 62. BFDKF završen je 29. marta u Domu sindikata dodelom više od 30 zvaničnih nagrada, koje su dobitnicima uručili domaći autori. U završnici je prikazan novi film Želјka Mirkovića “Svetislav Pešić, više od trenera", a odata je i pošta domaćem filmskom i televizijskom reditelju Petru Nedeljkoviću koji je iznenada preminuo ranije tokom dana na završnoj konferenciji za novinare BFDKF-a.
Žilnikov film “LogBook Serbistan”, koji je imao domaću premijeru na 62. BFDKF-u, a prethodno je prikazan na ZagrebDoxu, nagrađen je za “autentičan, višeslojni i ironični pristup fenomenu koji prevazilazi” državne granice Srbije, kako je naveo žiri programa “Dvorište” koji su činili reditelj Goran Radovanović, filmski kritičar Milan Vlajčić i novinarka Nevena Matović.
Želimir Žilnik, dobitnik nagrade za životno delo na 60. BFDKF-u 2013.
Uz afirmaciju domaćeg dokumentarnog filmskog stvaralaštva, za koje je 2014. godine izostala nagrada, 62. BFDKF obeležen je i hrvatskom produkcijom koja je odnela najviše nagrada u regionalnom programu.
Šeparovićev film “Potrošeni” – prva filmska produkcija tog pozorišnog reditelja i njegovog Montažstroja, nagrađen je za “kompleksnost projekta '55 plus', beskompromisnu i izoštrenu socijalnu angažovanost i uzbudlјiva lična svedočanstva otpisanih lјudi”, naveo je žiri koji su činili filmska kritičarka “Politike” Dubravka Lakić, srpski reditelj Mladen Đorđević i filmska i televizijska montažerka i profesorka na FDU Snežana Ivanović. Film “Potrošeni”, inače, snimljen je prema predstavi “55+” u izvođenju Montažstroja i režiji Šeparovića, koja je dobila specijalno priznanje žirija 47. Bitefa 2013. godine.
Potrošeni
Premijera filma "Potrošeni" bila je 2014. na ZagrebDoxu, a proglašen je potom najboljim na 12. Liburnia festivalu. Početkom maja očekuje ga i severnoamerička premijera na South-East European Film Festivalu u Los Anđelesu.
Nagradu za najbolјu režiju u domaćoj konkurenciji dobila je Slađana Topalović Nestorović za domaći film “Drugo ime za slobodu” o najvećem svetskom bajkerskom bratstvu Noćni vukovi, odnosno za “smeli istraživački poduhvat u vidu roud-muvija na razmeđi između istoka i zapada, Srbije i istočnih zemalјa”, prenela je “Politika”.
U regionalnom programu za režiju je nagrađena Tiha Klara Gudac, autorka filma “Goli” o Golom otoku, kojim je 62. BFDKF svečano i otvoren 23. marta u Domu sindikata, a dobio je i nagradu publike. Autorka je nagrađena za “izuzetan spoj važne, a skrivene istorijske teme i duboke i emotivno snažne intime, uz spajanje arhivskog materijala i potresnih ispovesti žrtava”.
Mladi domaći reditelj Goran Stanković dobio je nagradu za najbolјi srednjemetražni film – “U mraku” o mladom rudaru, ali i o Srbiji u tranziciji, odnosno “našoj potamneloj stvarnosti”, kako je naveo žiri.
U mraku
U regionalnom programu nagrađen je slovenački srednjemetraži film “Pravi čovek za kapitalizam” (2013) Dušana Moraveca o Damiru Avdiću, koji je pobedio 2014. godine na DORF-u u Vinkovcima. Na BFDKF-u je nagrađen za “hrabar i inovativan postupak sa kojim je anarhistički duh glavnog protagoniste preneo i približio najširem gledalištu”.
Najboljim domaćim kratkim filmom proglašen je “Koreni zla” Želimira Gvardiola zbog doslednog autorskog pristupa temi rađanja nasilјa unutar raspadnutih porodičnih zajednica, dok je u regionalnoj konkurenciji nagrađen film “Eoha” Vladimira Perovića iz Crne Gore, zbog reditelјskog postupka kojim je čoveka, životinju i prirodu stopio u jedno biće.
Najboljim kratkim igranim filmovima proglašeni su srpski “Crtani” Dušana Babića i hrvatski “Šetač” Filipa Mojzeša, s Bogdanom Diklićem u glavnoj ulozi.
Najboljim domaćim animiranim filmom proglašen je “Joy & Joy” Đuzepea Belavije, najbolјim studentskim “If I had it my way I would never live” Marka Grbe Singa, a najboljim kratkim eksperimentalnim “Veče uz radio (Muzički dnevnik 5)” vizuelnog umetnika Miloša Tomića.
Veče uz radio (Muzički dnevnik 5)
Nagradu za najbolji scenario u domaćoj konkurenciji osvojio je Dejan Petrović za film “Restart” o slikaru Darku Babiću iz Požege, u produkciji Nezavisnog filmskog centra Filmart. Nagrađen je za delikatno povezivanje sudbina lјudi kojima ohrabrenje donosi nadu.
Za najbolјu montažu u domaćem programu nagrađeni su Nikola Dragović, Milan Jakonić i Tamara Drakulić za njen film “Okean”, za fotografiju je nagradu dobio snimatelј Miladin Čolaković za film “Gadan sapun” Violete Goldman, dok je za najbolјi dizajn zvuka nagrađen Aleksandar Protić za “Anplagd” Mladena Kovačevića, a za najbolјu muziku Aleksandar Rančić za film “Marijina epizoda” Sanje Živković.
Nagradu za najbolju produkciju domaćeg filma osvojio je Sabolč Tolnai, za crnu komediju o privatizaciji u Jugoistočnoj Evropi “Cveće zla” – za ambiciozan autorski koncept koji je dobio ovaploćenje u nekim tradicionalnim kulturološkim modelima i elementima novije “građanske kulture”.
Žiri regionalnog programa proglasio je najboljim animiranim filmom “Levitaciju” Marka Meštrovića iz Hrvatske, najbolјim studentskim filmom “Neko od nas” Anje Kavić iz Srbije, a najbolјim kratkim eksperimentalnim filmom “Amnezijak na plaži” Dalibora Barića iz Hrvatske, za koji je nagrađen i Tomislav Babić za dizajn zvuka.
Rakijaški dnevnik
Nagrada za najbolјi scenario pripala je Tatjani Božić i Aleksanderu Goekjianu, za hrvatski film “Ljubavna odiseja”, za najbolјu montažu nagrađen je Damir Čučić, takođe iz Hrvatske - za montažne postupke u filmovima “Naslovnica” i “Rakijaški dnevnik”, dok je nagrada za najbolјu fotografiju pripala snimatelјu Borisu Polјaku za fotografiju u hrvatskim filmovima “Autofokus” i “Rakijaški dnevnik”. Čučićev “Rakijaški dnevnik” nagrađen je i za muziku Gorana Štrpca.
Nagradu za najbolju produkciju žiri je dodelio hrvatskom producentu Nenadu Puhovskom, osnivaču i direktoru ZagrebDoxa, i to za producentsku odvažnost u filmovima “Goli” Tihe Klare Gudac, “Ljubavna odiseja” Tatjane Božić i “Prolaz za Stelu” Ljilјane Šišmanović.
Posebno priznanje dodeljeno je producentkinji Veri Robić Škarici i Hrvatskom filmskom savezu za veliki broj kvalitetnih filmskih naslova zbog kojih se ovogodišnja hrvatska produkcija posebno izdvojila na BFDKF-u.
Žiri međunarodnog programa “Reflektor”, koji su činili Andrea Rajter, Goran Terzić i Vladan Petković, dodelio je specijalno priznanje meksičkom dugometražnom dokumentarnom filmu “Vreme za dremku” Karoline Plat.
Čedo, oženi me!
Umetnički direktor BFDKF-a Mladen Matičević dodelio je specijalno priznanje veteranu domaćeg filma Puriši Đorđeviću – za doprinos ovogodišnjem i svim ostalim festivalima. Đorđević je učestvovao na 62. BFDKF-u filmom “Čedo, oženi me!” o lideru Liberalno-demokratske partije Čedomiru Jovanoviću, koji je prikazan i na 20. Festivalu autorskog filma 2014. godine, na kojem mu je dodeljena nagrada za životno delo.
Na BFDKF-u su tradicionalno dodeljene i nezvanične nagrade, pa je žiri kritike srpskog ogranka FIPRESCI, koji je pratio domaći takmičarski program, nagradio filmove Nikole Lorencina “Slikar i beračica grožđa”, Sabolča Tolnaija “Cveće zla” i Miloša Tomića “Veče uz radio (Muzikalni dnevnik 5)”.
Lorencinov srednjemetražni film “Slikar i beračica grožđa” (2014) o Savi Šumanoviću dobio je i nagradu Udruženja filmskih umetnika Srbije.
Publika na otvaranju 62. BFDKF-a
Na 62. BFDKF-u prikazano je od 23. marta oko 150 filmova, od kojih je gotovo sto bilo u konkurenciji za nagrade.
Nagrada za najbolji dugometražni film u sve tri kategorije je 200.000 dinara, za srednjemetražni 150.000 dinara, a za kratkometražni 75.000 dinara, koliko dobijaju i svi strukovno nagrađeni filmovi. Nagrada publike, za koju su se takmičili svi prikazani filmovi, vredna je 100.000 dinara.
Uz tri takmičarske selekcije, 62. BFDKF je ponudio i prateći program retrospektiva srpske animacije, restauriranih kopija filmova predstavljenih u Nacionalnoj galeriji umetnosti u Vašingtonu u aprilu 2014. godine, odnosno nedavno u Arhivu antologijskog filma u Njujorku, te filmova o urbanom duhu Beograda, među kojima je bio i slovenački dokumentarac “Vlada” Rudija Urana iz 2009. godine o nedavno preminulom muzičaru Vladi Divljanu.
Festival su svečano otvorili gradski zvaničnici i novi umetnički direktor Mladen Matičević, uvereni da će promena koncepta jednog od najstarijih festivala u regionu doprineti povratku njegovoj staroj slavi.
Koncepcijski zaokret BFKDF-a, koji je bio poznat i kao Kratki metar i Martovski festival, osmislili su, uz direktora Matičevića, i novi Odbor tog festivala u kojem su Andreja Mladenović, Igor Toholj, Bogdan Petković, Petar Jakonić i Stevica Živkov.
BFDKF prvi put organizuje Cebef, koji stoji i iza nedavnog Festa, održanog takođe prema novoj koncepciji, u cilju povratka nekadašnjeg ugleda u regionu. Oba festivala dobila su u međuvremenu oštru konkurenciju i na domaćem i na regionalnom nivou.
(SEEcult.org)
