Sa Arabalom u doba sveopšte panike
Španski autor i umetnik Fernando Arabal, jedan od osnivača postnadrealističkog pokreta Panika, gostuje ponovo u Beogradu 22. septembra u okviru 52. Bitefa, kada će u Centru za kulturnu dekontaminaciju biti održan razgovor sa njim o migracijama, pitanjima otadžbine, pripadnosti i identiteta, problemu jezika i svemu ostalom što mu padne na um.
U kontekstu festivalskog slogana “Svet bez ljudi”, razgovor sa Arabalom vodiće od 17 časova umetnički direktor 52. Bitefa Ivan Medenica i dramaturg u CZKD-u Adam Ranđelović, a Arabalovu poeziju čitaće glumci Dobrila Boba Stojnić i Slobodan Beštić.
Arabal u svom eseju “Panični čovek” navodi nekoliko karakteristika jedne takve osobe koja je, između ostalog, “iskreni čovek svoga veka”, “bezumni talenat”, “jasni entuzijazam”, “delatnost u više žanrova, kao u doba Renesanse” i, posebno – “odbacivanje zakona gravitacije”.
Rođen u Melili 1932. godine, Arabal je autor više od sto pozorišnih komada, više od 800 pesama, 14 romana, mnogobrojnih eseja posvećenih pozorištu i slikarstvu, šest dugometražnih filmova, 13 scenarija… Kao glumac na filmu pojavljivao se osam puta, slikar je i softcore model. Renesansni čovek, patafizičar i, nesumnjivo, par excellence panični čovek.
Arabal je više puta bio gost Bitefa, a prvi put se pojavio pre tačno 50 godina - na drugom festivalskom izdanju, sa komadom “Groblje automobila”, u režiji Viktora Garsije.
“Pozorište koje sad izgrađujemo, ni moderno, ni avangardno, ni novo, ni apsurdno, teži samo da bude beskrajno slobodno i bolje. Pozorište u svem svom sjaju je najbogatije ogledalo slika koje nam današnja umetnost može pružiti, ono je i nastavak i sublimacija svih umetnosti”, smatra Arabal (Pozorište kao panični obred).
Arabal je 7. februara 1962. u Parizu sa filmskim rediteljem Alehandrom Hodorovskim i grafičarom i piscem Rolanom Toporom osnovao pokret Panika, okrenut principu “paničim, smejući se”, a u slavu “boga glupana”, Pana.
Pokret Panika nazivaju postnadrealističkim, a sam Arabal ga je okarakterisao kao antipokret.
Iako je njihova zajednička delatnost počela da se raspada deset godina kasnije, kada je Topor istupio iz pokreta Panika, Arabal je nastavio da razvija svoju paničnu estetiku, prožetu “devijantnom” i nesputanom seksualnošću, izrazitom estetizacijom nasilja, kao i oštrom kritikom čitavog niza ličnosti (počev od generala Franka, a završavajući Fidelom Kastrom) i društvenih pojava.
(SEEcult.org)
