Najavljen 18. Palićki festival

Festival evropskog filma Palić predstaviće u 18. izdanju, od 16. do 22. jula, gotovo sto ostvarenja iz 30 zemalja, uključujući takmičarski program najboljih filmova u Evropi, dela mladih autora i omaže dobitnicima nagrade “Aleksandar Lifka” - hrvatskom reditelju Lordanu Zafranoviću i srpskom Srđanu Karanoviću, kao i dobitnicima nagrade “Underground Spirit” - švedskom rediteljskom dvojcu Oli Simonsonu (Ola Simonsson) i Johanesu Stjerne Nilsonu (Johannes Stjärne Nilsson).

Festival evropskog filma Palić predstaviće u 18. izdanju, od 16. do 22. jula, gotovo sto ostvarenja iz 30 zemalja, uključujući takmičarski program najboljih filmova u Evropi, dela mladih autora i omaže dobitnicima nagrade “Aleksandar Lifka” - hrvatskom reditelju Lordanu Zafranoviću i srpskom Srđanu Karanoviću, kao i dobitnicima nagrade “Underground Spirit” - švedskom rediteljskom dvojcu Oli Simonsonu (Ola Simonsson) i Johanesu Stjerne Nilsonu (Johannes Stjärne Nilsson).

Palićki festival će u deset selekcija prikazati 95 filmova, od kojih je 12 kratkih, a u godini punoletstva biće u znaku Aleksandra Lifke, povodom stogodišnjice osnivanja njegovog bioskopa u Subotici, jednog od retkih koji su sačuvani na ovim prostorima.

Povodom tog jubileja, Festival i Jugoslovenska kinoteka objavljuju monografiju “Lifka i Lifke”, predstavlja “ozbiljan istraživački napor da se delo Aleksandra Lifke - sinonima Festivala evropskog filma Palić - sagleda u kontinuitetu”, rekao je 24. juna na konferenciji za novinare u Beogradu direktor Festivala Radoslav Zelenović, koji je i prvi čovek Kinoteke.

Monografija sadrži neke od podataka dosada nepoznatih na ovim prostorima, a drugi deo tog kapitalnog dela biće objavljen 2012. godine.

Selektor Glavnog takmičarskog programa Nikolaj Nikitin najavio je 14 filmova koji predstavljaju, kako je istakao, ono što je najbolje u Evropi, uključujući filmove iz jako važnih kinematografija, kao i one koji nisu baš tipični za zemlje u kojima su nastali, kao što je rumunska romantična komedija “Zdravo, kako si?” Aleksandra Mafteija (Alexander) koja se ni po čemu ne uklapa u novi talas rumunskog filma.

Navodeći da će publika videti da postoji vesela, ali i mračna strana evropskog filma, Nikitin je izdvojio i italijansku komediju “Šta god bilo” Đulija Manfredonije (Giulio Manfredonia) o gradonačelniku malog italijanskog mesta kome je italijanski premijer Silvio Berluskoni politički idol.

Preporučio je, između ostalog, i francuski “žestoko seksi” film “Pupupidu”, te nemački “Zaustavljen na traci” Andreasa Desena i ruski “Elena” Andreja Zvjaginceva (Andrei Zvyagintsev), koji su nagrađeni u programu “Izvestan pogled” u Kanu.

Publika će na Letnjoj pozornici u Paliću videti, između ostalog, i belgijski film “Vila” Dominik Abel i Fione Gordon, takođe prikazan u Kanu, te poljsku “Sobu za samoubistvo” Jana Komasa.

Nikitin je rekao i da sa zanimanjem očekuje da vidi kako će srpska publika reagovati na turski film “Dobrodošli u Nemačku” o turskim imigrantima tokom 80-ih u Nemačkoj.

Među filmovima u konkurenciji najavio je i finski “Laponska odiseja” (Dome Karukoski), švedski “Majmunčice” (Lisa Aschan), te mađarsku komediju o kulturnoj borbi “Deca zelenog zmaja” (Bence Miklauzic).

Glavni program obuhvata i dva domaća filma - novu dramu Miloša Radivojevića “Kako su me ukrali Nemci” i bioskopski hit “Montevdieo, Bog te video”, debitantsko ostvarenje glumca i producenta Dragan Bjelogrlića.

U okviru Glavnog programa, biće dodeljen Zlatni toranj za najbolji film i Palićki toranj za najbolju režiju, a dosad potvrđena četiri člana žirija - domaći reditelj Goran Marković, prošlogodišnji dobitnik nagrade “Aleksandar Lifka”, te Kristof van Rampej iz Belgije, Gunar Almer iz Švedske i rumunska glumica i producentkinja Monika Barladeanu.

Program “Paralele i sudari”, čiji je selektor Petar Mitrić, predstaviće deset ostvarenja iz Istočne Evrope, među kojima su ruski filmovi “Meta” Aleksandra Zeldovica (Alexander Zeldovich) i “Generacija P” Viktora Ginzburga (Victor Ginzburg), nastala prema delima savremenih ruskih pisaca koji su prevođeni i u Srbiji, a u potpunosti menjaju tokove nove ruske književnosti - prvi je ekranizacija dela Vladimira Sorokina, a drugi romana Viktora Peljevina.

Mitrić je posebno izdvojio i film “Nežni sin” (Frankenštajn projekat) o odnosu dece i roditelja, a nazvao ga je remek delom.

Odnosu dece i roditelja posvećen je i poljski film “Made in Poland”, a Mitrić je posebno izdvojio i slovenački “Cirkus fantastikus” Janeza Burgera, film bez teksta, koji na poetski način govori o svemu što se dešavalo na ovim prostorima.

Najbolji film u okviru programa “Paralele i sudari” proglasiće međunarodni žiri kritike koji čine Nil Jang (Neil Young) iz Velike Britanije, Nataša Senjanović iz Italije i urednica filmskog časopisa “Kinečko” iz Slovačke Eva Križkova.

Festivalski Umetnički savet već je odlučio da nagradu “Underground Spirit” za izuzetno umetničko stvaralaštvo na polju nezavisnog filma dodeli švedskom rediteljskom dvojcu Simonson- Stjerne Nilson, koji je svetsku slavu postigao filmom “Muzika za stan i šest bubnjara”, premijerno prikazanim u Kanu 2001.

Palić će i ove godine predstaviti program “Mladi duh Evrope”, a selektor Petar Mitrić najavio je po pet dugometražnih i kratkih ostvarenja, među kojima je i švedski film “Igra” Rubena Ostlunda koji prikazuje život desetogodišnje dece na ulici i način na koji žive između reklama i uličnih bandi.

Među ostvarenjima mladih autora je i belgijski film “Plava ptica”, koji je izazvao velike reakcije kao novo čitanje čuvene Meterlinkove drame, te francuski “Boro u kutiji” (Bertrand Mandico) o Valerijanu Borovčiku, kao i španski “Finisterrae” (Sergio Caballero) o muzičkom festivalu Sonar u Barseloni, snimljen u maniru Bunjuela.

Muzički program, inače, takođe u selekciji Mitrića, činiće koncerti i radionica dokumentarnog muzičkog filma “Crossovers”, koju Festival Palić organizuje sa Festivalom dokumentarnog rock filma - DORF iz vinkovaca.

Među ucesnicima muzičkog programa, između ostalih, najavljen je i Mik Harvi (Mick Harvey), član grupe Bed Sids (The Bad Seeds) kultunog australijskog muzičara Nika Kejva (Nick Cave).

Palićki festival predstaviće u posebnim selekcijama i novi poljski i mađarski film, kao i program ekoloških filmova (Eco Dox), te Dečji program i selekciju “Kako je počeo rat na mom Balkanskom (polu)otoku?”, koja će biti praćena i istoimenim okruglim stolom.

Izvršni direktor Festivala Miroslav Mogorović istakao je da je ovogodišnji debatni program ambiciozniji od prethodnih festivalskih izdanja, kako po broju učesnika, tako i po i širini tema koje obuhvataju.

Osim okruglog stola o nestanku bivše Jugoslavije, najavljene su tako i debate na teme: “Ekoinovacije: zelena privreda - prijatelj prirode”, “Dometi srpske kinematografije u 2010” i “Lifka i lifke”, posvećen monografiji povodom jubileja Lifkinog bioskopa u Subotici.

Mogorović je kao novinu u programu najavio i edukativni segment koji se sastoji iz dve radionice.

“Crossovers” radionicu dokumentarnog muzičkog filma, organizovanu u saradnji sa DORF-om, vodiće nemački režiser Uli M. Šipel (Schüppel), autor kultnog filma o američkoj turneji grupe Nik Kejv i Bed Sids “Road to God Knows Where”, a pridružiće mu se i holandski režiser David Klejvet (David Kleijwegt), koji je snimao dokumentarce (i spotove) o nizu bendova (CocoRosie, Antony & the Johnsons, Devendra Banhart, Low...).

Učesnici radionice “Crossovers” iz Srbije i Hrvatske odabrani su na osnovu konkursa, a osim nje, biće održana i radionica namenjena studentima završnih godina filmske produkcije iz Srbije i Rusije.

“Radionica za producente bi ubuduće obuhvatala učesnike iz cele Istočne Evrope, tako da se nadamo da će Palić postati most Istoka i Zapada”, istakao je Mogorović.

Blažo Perović, direktor Otvorenog univerziteta - izvršnog producenta Festivala Palić, skrenuo je pažnju i na uslove u kojima se ta jedinstvena manifestacija na ovim prostorima odvija.

Festival je ove godine ostao bez jednog prostora - bioskopa “Abazija” na Paliću, koji je služio za tehničke probe filmova, kao i bez Ženskog štranda, koji je zatvoren zbog rekonstrukcije.

Perović je rekao da je Festival evropskog filma Palić paradigma današnje Srbije, jer se “sve više razvija, a Palić i Srbija nemaju bioskope”.

Da su Subotica i Palić bili mesto rada mnogih filmadžija ukazaće i publikacija “Filmska lica Subotice”, koja obuhvata period od 1911. do 2011. godine, a biće objavljena povodom Lifkinog jubileja.

Palićki festival i ove godine ima skroman budžet, mada nešto veći od prošlogodišnjeg.

Budžet 18. Palića je oko 300.000 evra, što je malo više nego prošle godine pre svega zbog toga što je Ministarstvo kulture odobrilo dodatna dva miliona dinara , dok su gradske vlasti Subotice i vojvođanske vlasti ostale na prošlogodišnjem nivou.

Organizatori i umetnički tim Festivala evropskog filma Palić izrazili su i nezadovoljstvo pokretanjem narade za doprinos evropskom filmu na festivalu Cinema City y Novom Sadu, s obzirom da Palić dodeljuje to priznanje, nazvano imenom Lifke, već 11 godina.

Zelenović je rekao da je pokrenuo to pitanje, jer nema smisla, kako zbog svih dosadašnjih dobitnika nagrade “Lifka”, tako i zbog ugrožavanja palićke tradicije koja traje 11 godina.

“Nije dobro da se nagrade ponavljaju, zato što je naš koncept od početka jasan - Palić je samo i isključivo festival evropskog filma”, rekao je Zelenović.

Dobitnici nagrade “Lifka” su reditelji Srđan Karanović i Lordan Zafranović, a među dosadašnjim laureatima su i Lučijan Pintilije(Lucian Pintilie), Jirži Mencel (Jirí Menzel), Margareta fon Trota (Margarethe von Trotta), Kšištof Zanusi (Krzysztof Zanussi), Dušan Makavejev, Eva Ras, Milena Dravić, Ljubiša Samardžić, Velimir Bata Živojinović, Ištvan Sabo (István Szabó), Mikloš Jančo (Miklós Jancsó), Peter Bačo (Péter Bacsó), Ken Louč (Ken Loach), Goran Paskaljević, Ken Rasel (Ken Russel), Miki Manojlović...

Prošle godine je ta prestižna nagrada dodeljena francuskom reditelju grčkog porekla Konstantinu Kosti Gavrasu (Constantin Costa Gavras) i srpskom reditelju Goranu Markoviću.

Na 17. Festivalu Palić Zlatni toranj za najbolji film dobilo je ostvarenje “Kako se završilo leto” Alekseja Popogrebskog, dok je Palićki toranj za najboljeg reditelja pripao Benjaminu Hajzenbergu (Heisenberg) za austrijski film “Pljačkaš”. Specijalna nagrada žirija je pripala španskom filmu “Gordos” u režiji Danijela Sančeza Arevala.

Međunarodni žiri kritike je nagradu Tolerance dodelio filmu “Ulični dani” Levana Koguašvilija (Koguashvili), a specijalno priznanje ostvarenju “Iskušenje Svetog Tonija” Veika Ounpua ( Õunpuu).

Festivalski sajt je www.palicfilmfestival.com, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org

*Foto: Medija centar

(SEEcult.org)