Platel na kraju BITEF-a
Belgijski reditelj Alen Platel (Alain), jedan od retkih velikana savremenog teatra koji nije dosad gostovao na BITEF-u, zatvara 45. Beogradski internacionalni teatarski festival predstavom “Gardenija”, u korežiji sa Frankom van Lekeovom (Laecke), koja je otkriva deo intimnog života grupa starih transvestita.
Belgijski reditelj Alen Platel (Alain), jedan od retkih velikana savremenog teatra koji nije dosad gostovao na BITEF-u, zatvara 45. Beogradski internacionalni teatarski festival predstavom “Gardenija”, u korežiji sa Frankom van Lekeovom (Laecke), koja je otkriva deo intimnog života grupa starih transvestita.
Predstava “Gardenija”, koju publika 45. BITEF-a može da vidi 23. i 24. septembra u Pozorištu na Terazijama, a 27. septembra će biti igrana i na zatvaranju devetog Festivala svetskog kazališta u Zagrebu, govori o jednoj društvenoj i kulturnoj grupi sa margine koja, i kada prodre u popularnu kulturu na velika vrata, uglavnom ostaje skrivena oku svakodnevice.
Predstava je nastala prema koncepciji Platelove prijateljice i glumice Vanese van Durme (Vanessa) koja je pozvala grupu transeksualaca i transvestita u trećem životnom dobu kako bi kroz predstavu pokušala da otkrije nešto od njihovog najintimnijeg života. Inspiraciju za taj poduhvat dobila je u filmu “Yo soy asi” o zatvaranju jednog kabarea travestita u Barseloni.
U kontrastu na sceni sa jednim darovitim i privlačnim mladim Rusom i “pravom ženom”, stari transvestiti se igrom u “Gardeniji” otkrivaju ponekad sa ukusom gorčine, a nekada sa zanosom otkrivaju svoj neobični svet. Reč je o vremešnim “damama”, nekada kabaretskim travetiranim glumcima koji su se davno oprostili od pozorišta ili transeksualacima koji nikada do sada nisu ni bili na sceni.
Komad nosi felinijevsku tugu i stari sjaj poslednje kabaretske predstave pred definitivni razlaz trupe.
Platelov ansambl, Le bale Se de la Be (Le ballet C de la B), koji je osnovao 1984. u Gentu, karakteriše istovremeno popularnost, anarhizam i angažovanost, a takav je i u predstavi travestita.
Za razliku od BITEF-a, Platel je već gostovao prošle godine u Zagrebu, kada je na osmom FSK-u izvedena njegova predstava “Izvan konteksta, za Pinu”, koju je posvetio legendarnoj nemačkoj koreografkinji Pini Bauš (Bausch). Platel je često bio njen gost i okrenuo se ka teatru nakon što je video prvu predstavu Bauševe.
Platel je bio samouki umetnik kada je 1984. godine osnovao svoju plesnu trupu. Na licu mesta se podučavao koreografskom umeću i od samog početka opredelio se za mešavinu žanrova. Udružujući izvođače iz različitih zemalja i umetničkih svetova, njegove predstave izvanredan su spoj plesa, teatra i muzike, a daju glas najnemoćnijima. Angažovanim stilom koji obeležava humanost, Platel je ubrzo stekao međunarodnu slavu.
Predstavom “Vuk” o Mocartu obišao je 2003. godine svet, ali se na vrhuncu uspeha odluccio da se fokusira na introspektivan, jednostavniji, riskantniji, pa čak i asketski ples.
Platel i Le ballet C de la B nekoliko puta su nastupali na festivalu u Avinjonu - predstavama “Bonjour Madame” (1996), “Bernadetje” (1997), “All Indians” (2000), “vsprs” (2006) i “Nine Finger” (2007).
BITEF je u glavnom programu, pod sloganom “Na usijanom limenom krovu”, ponudio ukupno 15 predstava, od kojih je devet iz regiona, a počeo je upečatljivim delom slavnog belgijskog umetnika Jana Fabra (Fabre) “Prometej, pejsaž II”, koji je takođe gostovao i na zagrebačkom festivalu.
Osim predstava slavnih internacionanih umetnika, kao što su Fabr, Frank Kastrof i Hajner Gebels, kao i pariske rediteljke Žizel Vjen (Gisèle Vienne), publika 45. BITEF-a imala je priliku da vidi i radove nekih od najprovokativnijih umetnika iz Slovenije, Hrvatske i Srbije, među kojima su i Oliver Frljić, Ivica Buljan, Ivana Sajko, Boris Liješević, Jožef Nađ, Selma Spahić, Snježana Abramović...
Žiri 45. BITEF-a čine Artur Zonen iz Holandije, osnivač Het Theaterfestivala (Nacionalni pozorišni festival Holandije i Flandrije), profesor na Toneelacademie u Mastrihtu i viši konsultant u SICA (Fondacija međunarodnih kulturnih aktivnosti) i sekretar EUNIC-a Holandije, zatim dramaturškinja, prevodilteljka, izdavačica i teatrološkinja Alja Predan, osnivačica i umetnička direktorka PanoDrame Ana Lendjel, glumica Vladica Milosavljević i pozorišni reditelj Nikola Zavišić.
BITEF je i ove godine predstavio raznovrstan prateći program, uključujući razgovore sa autorima posle predstava, “BITEF polifoniju”, “BITEF na filmu”, kao i izložbe “Svi ekstremi BITEF-a” u Muzeju pozorišne umetnosti i izložbu fotograma - crteža svetlom svestranog Jožefa Nađa u Galeriji Haos.
Poseban značaj BITEF-a ove godine je i u predstavljanju regionalnih produkcija brojnim stranima gostima, uključujući predstavnike nekih najznačajnijih međunarodnih festivala.
Sajt BITEF-a je www.bitef.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org, odnosno u OVDE
(SEEcult.org)
