Zagrebačka serigrafija u Zrenjaninu
Savremena galerija UK Ečka u Zrenjaninu predstavlja od 16. novembra izložbu “Zagrebačka serigrafija” koja obuhvata radove Juraja Dobrovića, Eugena Fellera, Julija Knifera i Ivana Picelja i Aleksandra Srneca, a u septembru je održana u Galeriji Grafički kolektiv u Beogradu.
Savremena galerija UK Ečka u Zrenjaninu predstavlja od 16. novembra izložbu “Zagrebačka serigrafija” koja obuhvata radove Juraja Dobrovića, Eugena Fellera, Julija Knifera i Ivana Picelja i Aleksandra Srneca, a u septembru je održana u Galeriji Grafički kolektiv u Beogradu.
Učesnici izložbe su petorica hrvatskih umetnika obimnih opusa i značajnih uloga u umetnosti sopstvene kulture sredine u drugoj plovini 20. veka - Picelj i Srnec početkom 50-ih bili su članovi grupe Exat-51, čija je jedna od izrazitih zasluga zalaganje za legitimnost aspektne umetnosti u ranom postsocrealističkom periodu, Knifer je bio pripadnik predkonceptualističke grupe Gorgona, a toj grupi bio je blizak i protagonista radikalnog enformela Feller, iako nije bio i njen formalni član.
Picelj, Srnec, Knifer i Dobrović bili su redovni učesnici izložbi internacionalnog neokonstruktivističkog pokreta Nove tendencije koje su između 1961. i 1973. godine u pet navrata održane u Galeriji savremene umetnosti u Zagrebu.
Prema navodima autora te izložbe Ješe Denegrija, grafika u tehnici serigrafije zauzima značajno mesto u preokupacijama sve petorice umetnika, mada nisu grafičari po osnovnoj vokaciji i delatnosti, budući da slikarstvo, objekti, instalacije i ambijenti, čine prevashodni, pretežni i najvredniji deo njihovih umetničkih produkcija.
Petoricu umetnika objedinjuje sklonost ka apstraktnoj ili možda tačnije - konkretnoj umetnosti geometrijskih oblika, minimalizmu, primarnim i planiranim strukturama, pri čemu nipošto ne čine neku programski okupljenu umetničku zajednicu, nego je posredi pet izrazitih individualnosti, dakle umetnika sa zasebnim pojedinačnim koncepcijskim fizionomijama i radnim biografijama, od kojih je svako od njih na svoj način ostvario znatnu izlagačku aktivnost u zemlji i inostranstvu.., naveo je Denegri.
Posle više decenija od prvobitnog nastanka zagrebačke serigrafije kao specifičnog umetničkog fenomena 60-ih godina 20. veka, autori koji donedavno i sve do danas nastavljaju na ranije zasnovanim idejnim temeljima nalaze se trenutno u znatno izmenjenom društvenom, kulturnom i umetničkom kontekstu - u statusu zaslužnih klasika kako po reputaciji koju istorijski poseduju, tako i po formalnom jeziku koji genetski i tipološki pripada istorijskom razdoblju posleratnih neoavangardi i poznog visokog modernizma kao krupnim poglavljima umetnosti druge polovine 20. veka, istakao je Denegri.
Kako je naveo, to ih nimalo ne uskraćuje ne samo u neospornoj vrednosti njihovih umetničkih dometa, nego čak ni u izvesnoj izvan pronađenoj aktuelnosti njihovih problemskih stavova koji se, usred klime totalne nepreglednosti umetnosti na početku 21. veka, poput svih ostalih savremenih izražajnih jezika i postupakam ukazuju kao itekako relevantni podrazumevajući da i danas još uvek ima potrebe da pažljivo budu sagledani oblici i shvaćena značenja ove prefinjene i ujedno seriozne, misaone i ujedno senzibilne, u isti mah izrazito mentalne, ali i vizuelno krajnje pročišćene umetnosti.
Zagrebačka serigrafija doživela je punu obnovu zahvaljujući Brani Horvatu, koji je izveo većinu grafičkih listova protagonista tog umetničkog fenomena, a u novije vreme Horvatovu aktivnost izdavača nastavio je njegov sin Ranko Horetzky, koji je i ustupio radove za izložbu.
Serigrafija je kao nova grafička tehnika dovela do niza problemskih inovacija i omogućila je sprovođenje pojačane, olakšane i ubrzane komunikacije i socijalizacije umetničkih poruka i rezultata.
Zagrebačka serigrafija, za razliku od pop arta kao tipičnog umetničkog trenda medijskog i potrošačkog društva, zalagala se za ravnotežu faktora proizvodnje i potrošnje, a Denegri je izabrao markantne autore čiji rad se sagledava u kontekstu tog fenomena.
Njihova poetska osobenost bliska je apstraktnoj umetnosti geometrijskih oblika, minimalizmu i primarnim strukturama.
Dobrović, Feller, Picelj i Srnec bili su i među učesnicima izložbe 1968. godine u Beogradu (pored Galića, Kuduza i Šuteja), a njihove serigrafije predstavljane su i 1985. na retrospektivama “Jugoslovenska grafika 1950-1980” u Muzeju savremene umetnosti 1985. i “Jedan vek grafike” u Galeriji SANU 2003.
Izložba u Savremenoj galeriji u Zrenjaninu biće otvorena do 27. novembra.
Radove petorice umetnika moguće je pogledati OVDE
(SEEcult.org)
