Velika fantazija Raše Todosijevića
Izložba Dragoljuba Raše Todosijevića “Velika fantazija” biće otvorena 5. septembra u galeriji X Vitamin u Beogradu, a obuhvata kolaže i akvarele malih formata koji su nastajali mahom 90-ih godina za umetnikovim kuhinjskim stolom.
Mnoge od tih radova publika će videti prvi put, najavila je galerija X Vitamin.
Raša Todosijević, jedan od najvažnijih srpskih i jugoslovenskih umetnika, poznat po svojoj političko-kritičkoj umetnosti koja je započeta 70-ih godina XX veka u okviru neformalne grupe šestoro umetnika okupljenih oko beogradskog Studentskog kulturnog centra. Njegovi ikoničnih radovi koji su nastajali tokom pola veka predstavljaju sveže i provokativno polazište za promišljanje o prirodi umetnosti, umetničke slobode u društvenom i političkom kontekstu.
Rođen u1945. godine u Beogradu, Raša Todosijević diplomirao je na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu 1969. Bavi se performansom, video umetnošću, instalacijama i slikarstvom.
Sa Marinom Abramović, Erom Milivojevićem, Zoranom Popovićem, Nešom Paripovićem i Gergeljem Urkomom činio je neformalnu grupu šestoro umetnika, okupljenih početkom 70-ih oko SKC-a u Beogradu. Bio je jedan od prvih umetnika koji je 1970-ih godina uveo konceptualnu umetnost – novu umetničku praksu i nove medije na tadašnju jugoslovensku scenu. Njegovi najpoznatiji radovi – "Šta je umetnost?“ (Was ist Kunst?), "Bog voli Srbe" (Gott liebt die Serben) i mnogi drugi, obezbedili su mu svetsku reputaciju. Samostalno izlaže od 1969. godine, a od 1970. godine učestvovao na brojnim grupnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Todosijevićevi radovi nalaze se u stalnim postavkama mnogih svetskih muzeja.
Kao jedan od međunarodno najaktivnijih i veoma uvaženih umetnika iz Srbije, Todosijević je izlagao na brojnim samostalnim i grupnim izložbama u prestižnim galerijama i muzejima širom sveta, a njegovi radovi su, između ostalog, otkupljeni za Muzej savremene umetnosti u Beogradu, Muzej moderne umetnosti u Ljubljani, Centar Žorž Pompidu – Bobur u Parizu, stokholmski Muzej moderne umetnosti, Tejt muzej u Londonu. Dobitnik je Unicredit nagrade na 54. Bijenalu u Veneciji za izložbu “Svetlost i tama simbola” (2011), kao i nagrade stokholmskog Muzeja moderne umetnosti, IASPIS Residential Award AWARD (2001), zatim nagrade ArtsLink za 2004. godinu i nagrade Emili Harvi fondacije iz Njujorka (2006), koja se dodeljuje umetnicima povezanim sa pokretom Fluksus. Dobitnik je nagrade "Ivan Tabaković" Srpske akademije nauka i umetnosti (2023), nagrade za životno delo 50. Okobarskog salona u Beogradu (2009), Nagrade Grada Beograda (2003), nagrade Memorijala “Nadežde Petrović” u Čačku (1998), nagrade “Sava Šumanović” (2008), nagrade ULUS-a za životno delo i drugih.
Todosijević je održao oko 40 samostalnih i učestvovao na više od 200 grupnih izložbi počev od ranih 70-ih: Edinburg Art Festival (1973), Spans 73 (Zagreb, 1973), Aprilski susreti (Beograd, 1973-1975), 10 European Artists (Hillyer Gallery, Northampton, Mass, SAD, 1975), Pariski bijenale mladih (1977), New Art Practice 1966-1978 (Zagreb, 1978), European Dialogue, 3rd Sidney Biennial (Australija, 1979), Krakow Encounters (1981), 16th Biennale in Sao Paolo (1982), Photographs by Artists (Crown Point Gallery, Okland, SAD, 1982), Private Symbols as a Social Metaphor (5th Sidney Biennial, 1984), Fra-Yu-Cult (Gallery 369, Edinburg, 1990), Photography among the Serbs 1839-1989 (Beograd,1991), Cetinjsko bijenale (1991), Slav Athens (Ljubljana, 1991), Privatno-javno (Podgorica, Belograd, Novi Sad, 1992-1993), Europaer (Grac, 1993). Project for Europe- Europe Rediscovered (Kopenhagen, 1994.) Edinburgh Arts Festival (Edinburg 1994), II International Biennial Invitational (Los Anđeles, 1994), Aeropagitica, 28 freie Seiten, Museum G.A.M.E.S of Art (1997), Out of Action; Between performance and the Object (1949 -1979): Museum of Contemporary Art (Los Anđeles 1997); Österreichisches Museum fur Angewandte Kunst (Beč, 1998); Museum d’Art Contemporani (Barselona, 1998-1999); Museum of Contemporary Art (Tokio, 1999), Body and the East, Museum of Modern Art (Ljubljana, 1998) Focus Belgrade, Galeria IFA (Berlin, 1998).
Video njegovog kultnog performansa iz 1976. godine "Was ist Kunst" uključen je 2014. godine u kolekciju Tejt muzeja u Londonu, koji je otkupio 2019. godine i deo njegovih radova iz čuvene serije “Nulla dies sine linea” iz sredine 70-ih godina.
Autor je i više knjiga priča, a živi i radi u Beogradu kao slobodni umetnik. Todosijević je 2015. godine ostao bez ateljea na Starom sajmištu u Beogradu.
*Reprodukcije: arhiva autora/Nemanja Lađić
(SEEcult.org)
