Trijumf Zvizdana i srpskih filmova u Puli

Hrvatski film “Zvizdan” Dalibora Matanića o ljubavi i netrpeljivostima na Balkanu, koprodukcija sa Slovenijom i Srbijom, trijumfovao je na 62. Pulskom filmskom festivalu, osvojivši Veliku Zlatnu arenu za najbolji film, kao i nagrade za režiju, glavnu žensku ulogu (Tihana Lazović), sporednu žensku (Nives Ivanković) i sporednu mušku ulogu (Dado Ćosić), kao i za kostimografiju (Ana Savić Gecan). Trijumf na 62. Puli ostvarili su i srpski filmovi – Zlatnu arenu za najbolju manjinsku koprodukciju osvojila je nagrađivana drama “Ničije dete” Vuka Ršumovića, u Međunarodnom programu pobedio je film “Pored mene” Stevana Filipovića, koji je imao svetsku premijeru na 62. PFF-u, dok je publika proglasila pobednikom film “Bićemo prvaci sveta” Darka Bajića o zlatnom dobu jugoslovenske košarke. Takodje, najboljim studentskim filmom proglašen je “Leto bez meseca” Stefana Ivančića.

“Zvizdan” je, osim šest Zlatnih arena koje mu je dodelio međunarodni žiri, osvojio i nagradu “Oktavijan” Hrvatskog društva filmskih kritičara (prosečna ocena 4,46).

Velika Zlatna Arena dodeljena je filmu “Zvizdan” za “sposobnost da dopre do gledalaca sa svojom porukom kroz odlično artikulisanu narativnu strukturu i originalne glumačke izvedbe”.

     Zvizdan

Matanić je dobio Zlatnu arenu za “majstorski jednostavan, precizan i uverljiv prikaz složenih međuljudskih odnosa izazvanih tragičnim istorijskim zbivanjima”, naveo je žiri Hrvatskog programa 62. Pule, koji su činili italijanski filmski kritričar i scenarista Maurizio Braucci, nemački kritičar i programski savetnik Berlinala Bernd Buder, glumac, performer i muzičar Zlatko Burić, majstor tona Srđan Kurpjel i filmski i televizijski reditelj Kristijan Milić.

I većina glumačkih nagrada otišla je članovima ekipe filma “Zvizdan”, čija je svetska premijera bila u programu “Izvestan pogled” ranije ove godine u Kanu, u kojem je takođe nagrađen.

Zlatna arena za najbolju glavnu žensku ulogu dodeljena je Tihani Lazović za “snažnu izvedbu kojom predstavlja deklinaciju istog karaktera u tri različite egzistencije koje povezuje impresivna telesna ekspresija”, Nives Ivanković nagrađena je za najbolju sporednu žensku ulogu za “višeslojnu izvedbu osobe rastrgane između traumatične prošlosti i probuđene želje za novim početkom”, a nagrada za najbolju sporednu mušku ulogu pripala je Dadi Ćosiću za “snažnu fizičku izvedbu koja glavnim glumcima daje još kompleksniju povesnu i psihološku dimenziju”.

Zlatna arena za kostimografiju dodeljena je Ani Savić Gecan za kostime u “Zvizdanu” koji se “prilagođavaju i odražavaju promene ljudske vanjštine kroz tri decenije na zatajan, ali efikasan način u skladu s pričom o kontinuitetu ljudske privlačnosti, ljubavi i mržnje”.

      Ekipa filma Zvizdan na crvenom tepihu

Nastao u produkciji Kinorame i koprodukciji sa Gustav filmom iz Slovenije i SEE Film Pro iz Srbije, “Zvizdan” je 24. jula premijerno prikazan u rasprodatoj pulskoj Areni, uz ovacije domaće publike, a 26. jula videće ga i posetioci 18. Motovun film festivala, na kojem će Matinić i ekipa filma takođe biti gosti. Nakon Motovuna, biće prikazan i u takmičarskom programu 21. Sarajevo film festivala, a pre regionalne premijere na SFF-u, 10. i 14. avgusta je i na programu Festivala u Melburnu. Takođe, u konkurenciji je sa još devet filmova za nagradu “Lux 2015” Evropskog parlamenta, odabranih na nedavnom 50. Festivalu u Karlovim Varima.

Radnja Matanićevog filma događa tokom tri decenije u dva susedna dalmatinska sela opterećena istorijskim nasleđem. Film prati tri zabranjene ljubavi, u kojima se kao protagonisti pojavljuju isti glumci - Tihana Lazović i Goran Marković. Osim njih, u filmu igraju i Nives Ivanković, Dado Ćosić, Stipe Radoja, Trpimir Jurkić, srpska filmska diva Mira Banjac, Slavko Sobin, Lukrecija Tudor, Tara Rosandić i Ksenija Marinković.

      Zvizdan

U Hrvatskom programu po nekoliko nagrada osvojili su i filmovi “Ti mene nosiš” Ivone Juka, “Takva su pravila” Ognjena Sviličića i “Imena višnje” Branka Šmita (Schmidt), kojim je 62. PFF svečano i otvoren.

Tako je Šmitov film odneo Zlatnu arenu za najbolji scenario (Josip Mlakić), za “precizno psihološki sagrađene likove unutar bolno verodostojne priče”, kao i za najbolju montažu (Vesna Lažeta i Hrvoje Mršić), odnosno “vešta montažna rešenja koja tešku priču o psihološkoj napetosti i emocionalnoj distanci čine još uverljivijom”.

Zlatnu arenu za najbolju glavnu mušku ulogu dobio je Emir Hadžihafizbegović za ulogu u Sviličićevom filmu “Takva su pravila” - za “brilijantnu samozatajnu i minimalističku glumu kojom nam predstavlja bolnu izgubljenost i nemoć malog čoveka pred postojećim sistemom, kao i nasiljem unutar istog”.

     Takva su pravila

Sviličićev film odneo je i Zlatnu arenu za scenografiju Ivane Veljače – “savršeno jednostavnu i preciznu rekonstrukciju okruženja u kojem običan čovek gubi bitku protiv državnih institucija”.

Film “Ti mene nosiš” Ivone Juka odneo je Zlatnu arenu za kameru (Mario Oljača), za “majstorsku fotografiju koja izvlači skrivene emocije protagonista na površinu istovremeno zadržavajući psihološku napetost priče”. Nagradu Breza za najboljeg debitanta dodeljena je Heleni Beljan za “uverljivu izvedbu lika male devojčice velikog srca koja u sebi nosi važnu poruku o ljubavi i strasti”. Takođe, film Ivone Juka, u kojem jednu od glavnih uloga igra srpski glumac Vojislav Brajović, odneo je i Zlatnu arenu za vizuelne efekte Zorana Čulića i Nebojše Rogića - za “savršenu tehničku izvedbu u ključnoj sceni u kojoj psihološki pakao protagonista dobija i svoju fizičku metaforu”, kao i Zlatnu arenu za muziku Tehoa Tearda - za “savršeno modernu orkestraciju i upečatljive gitarske motive”.

         Ti mene nosiš

Zlatna arena za masku dodeljena je Mojci Gorogranc Petrushevskoj za film “Ljubav ili smrt” Daniela Kušana, za oblikovanje zvuk nagrađen je Martin Semenčić za “Rakijaški dnevnik” Damira Čučića, dok je Zlatna arena za specijalne efekte dodeljena Branku Repalustu za film “Svinjari” Ivana Livakovića.

U okviru Hrvatskog programa – manjinskih koprodukcija, apsolutni trijumf ostvario je debitantski nagrađivani film “Ničije dete” Vuka Ršumovića.

“Ničije dete” osvojio je Zlatnu arenu za najbolji film, kao potresno i važno ostvarenje inspirisano “šokantnom i istinitom pričom”, Ršumović je dobio Zlatnu arenu za režiju, odnosno “brilijantan prvi redateljski poduhvat dodatno impresivan zbog izuzetnog rada s decom i naturščicima”, a mladi Denis Murić za glumačko ostvarenje – za ulogu divljeg dečaja Pućeta. Murićeva snažna izvedba, kako je istakao žiri, “pokriva izuzetno širok raspon egzistencijalnih i fizičkih stanja i emocija”.

     Ekipa filma Ničije dete na crvenom tepihu

Publika 62. Pulskog festivala je, na osnovu glasanja, proglasila najboljim u programu Hrvatski film, manjinsku koprodukciju “Bićemo prvaci sveta” Darka Bajića o slavnoj jugoslovenskoj košarci. Nagrada Zlatna vrata Pule dodeljena je filmu “Bićemo prvaci sveta”, koji je koprodukcija Srbije, Hrvatske i Slovenije, na osnovu prosečne ocene 4,85.

Na drugom mestu je “Ljubav ili smrt” (4,74), a na trećem “Potrošeni” Boruta Šeparovića (4,65), dok je pobednički film 62. Pule završio na devetom mestu (4,12).

     Bićemo prvaci sveta

Uspehu srpske kinematografije na 62. Puli doprinela je i Zlatna arena za najbolji film Međunarodnog programa 62. Pule, koja je dodeljena filmu “Pored mene” mladog reditelja Stevana Filipovića i Beograda, poznatog i po filmovima “Šejtanov ratnik” i “Šišanje”.

Filipovićev novi film nagrađen je za “hrabro portretisanje nove generacije našeg vremena koju progone duhovi starih ideologija i strahovi prema neizvesnoj budućnosti, novim vrednostima i tehnologiji”, a posebno su pohvaljene izvedbe mladih glumaca koji su “posebnim veštinama pružili umetničku tvorevinu srednje škole kao metaforu našeg društva, nažalost, još uvek duboko pogođenim nacionalizmom, homofobijom i klasnom diskriminacijom”, naveo je žiri koji su činili producentkinja Olinka Vištica, reditelj i producent Srđan Dragojević i filmski kritičar Kristofer Gudvin (Christopher Goodwin).

     Ekipa filma Pored mene

Međunarodni žiri dodelio je posebno priznanje filmu “Koza” Ivana Ostrochovskog, za “pesničku studiju likova naizgled jednostavnog, ali u konačnici složenog odnosa između dve vrlo različite osobe na marginama društva”. Posebno su istaknute i glumačke uloge u filmu “Koza”, koje “nežno otkrivaju važne istine o potrebi za ljudskim saosećanjem u uznemirujućim okolnostima”.

Film “Koza” dobio je i diplomu žirija novouvedenog programa “Susedi i prijatelji”, koji su činili voditeljka Deska Kreativna Evropa Martina Petrović, scenaristkinja Rebecca Lenkiewicz i umetnički direktor Filmskog festivala u Karlovim Varima Karel Och.

Nagrada za najbolji film Studentskog programa pripala je filmu “Leto bez meseca” mladog reditelja Stefana Ivančića iz Srbije, za “dramaturški uspešan i vizuelno upečatljiv prikaz kraja detinjstva. Vrednosti koje lako zanemarujemo – dečju iskrenost, jednostavnost, nevinost i saosećajnost – ovaj film stavlja u prvi plan”, istakao je žiri, koji su činili savetnica i selektorka Vanja Kaluđerčić, filmski montažer Marin Juranić i reditelj Andrej Korovljev.

      Leto bez meseca

Nagrada za najbolji kratki hrvatski film dodeljena je filmu “Malo više kiše” Marka Dugonjića za “neposredan i intiman prikaz prirodne katastrofe i njenih posledica ispričan iz dečje vizure”, koji “kroz igru daje novo gledište i iznova podseća na temeljne ljudske vrednosti”.

Najboljim filmom u programu “Pulica” najmlađa publika PFF-a dodelila je filmu “Nevidljivi dečak” (Gabriele Salvatores).

Pobednički film 62. Pulskog festivala dobija nagradu u iznosu od 30.000 kuna, koju obezbeđuje Hypo banka, kao i paket post-produkcijskih usluga u iznosu od 10.000 evra, koji dodeljuje Teleking.

Publika 62. PFF-a videla je od 18. jula ukupno oko 130 filmova, podeljenih u 12 programskih celina, a održano je i više od 20 stručnih događaja za filmske profesionalce, uz radionice, izložbe i muzičke nastupe.

Festivalski sajt je pulafilmfestival.hr, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org

(SEEcult.org).