Spomen-ploča Balkanu
Inicijativa Bioskopi: Povratak otpisanih postavila je spomen-ploču na zgradu zatvorenog bioskopa “Balkan” u centru Beograda, u znak sećanja na njega i sve ostale žrtve privatizacije “Beograd filma”.
“Ukoliko današnje društo nije u mogućnosti da čuva svoje kulturno nasleđe, neka onda ovo spomen obeležje sačuva uspomenu na dugu istoriju srpske kinematografije, na ovaj veoma važan objekat i sva dešavanja u njemu”, poručila je Inicijativa Bioskopi: Povratak otpisanih, koja postavljanjem spomen-ploče bioskopu “Balkan” podseća da je u njemu 1899. godine održana jedna od prvih filmskih projekcija u Beogradu, a 1912. godine postao je prvi stalni beogradski bioskop.
Skrećući pažnju javnosti i na veliki broj ostalih napuštenih bioskopskih sala u Beogradu nakon privatizacije “Beograd filma” 2007. godine, inicijatori te akcije ukazuju i da Zakon o kulturnim dobrima predviđa da Ministarstvo kulture može da odredi fizičko ili pravno lice kao staraoca kulturnog dobra u slučaju da ga njegov vlasnik privremeno ili trajno napusti, usled čega postoji opasnost da bude oštećeno ili uništeno.
U zgradi u kojoj se nalazi bioskop “Balkan”, inače, od 1909. do 1911. godine radila je Beogradska opera, a 1912. otvoren je prvi stalni beogradski bioskop “Grand”. Promenivši vlasnike, početkom 1928. godine, bioskop je promenio i naziv u “Balkan”, koji je nosio do zatvaranja 2010.
Bioskop “Balkan” je sa ostalim bioskopima u sklopu “Beograd filma” privatizovan 2007. godine, kada je njegov većinski vlasnik postao Nikola Đivanović.
Na inicijaticu režisera Darka Bajića i pod njegovom upravom, bioskop “Balkan” je posle 2007. godine ponovo oživeo i tokom dve godine prikazao više od 300 domaćih i stranih filmova, te ugostio niz festivala.
Poslednja projekcija održana je 28. marta 2010. godine, kada je zatvoren zbog rekonstrukcije koja je godinu dana kasnije obustavljena.
Zgrada bioskopa “Balkan” pritom je zaštićena kao spomenik kulture Beograda, kao objekat u kojem su se odigrali značajni događaji za istoriju i kulturu Beograda i Srbije, i kao deo kompleksa zgrada koje su nastale krajem XIX veka i koje predstavljaju svedočanstvo kulturnog, urbanog i arhitektonskog razvoja Beograda tokom druge polovine XIX veka.
Bioskopsku mrežu "Beograd filma" činili su i bioskopi "Kozara", "Zvezda", "Jadran", "Odeon", "20. oktobar", "Kosmaj", "Central", "Slavica", "Avala", "Jedinstvo", "Drina", "Partizan" i "Voždovac".
“Beograd film” prodat je početkom 2007. godine na aukciji za 730 miliona dinara, odnosno oko devet miliona evra. Zaposleni, koji su prethodno štrajkovali zbog neisplaćivanja zarada, nisu bili zadovoljni postignutom cenom, jer je vrednost firme procenjena bila na oko 20 miliona evra. nekoliko čelnika "Beograd fima" A.D. uhapšeno je bilo u martu 2011. godine zbog sumnje da su prodajom pet bioskopa iz nekadašnje mreže oštetili male akcionare za više od četiri miliona evra, a budžet Srbije za više od 1,5 milion evra.
*Foto: Bioskopi: Povratak otpisanih
(SEEcult.org)
