Ratni slikari u Prodajnoj
Izložba posvećena srpskim slikarima koji su bili neposredni svedoci i učesnici Balkanskih ratova i Prvog svetskog rata biće otvorena 29. septembra u Prodajnoj galeriji “Beograd”, a upotpunjena je publikacijama i autentičnim predmetima radi što sveobuhvatnijeg uvida u to sudbonosno vreme srpske istorije.
Izložba posvećena srpskim slikarima koji su bili neposredni svedoci i učesnici Balkanskih ratova i Prvog svetskog rata biće otvorena 29. septembra u Prodajnoj galeriji “Beograd”, a upotpunjena je publikacijama i autentičnim predmetima radi što sveobuhvatnijeg uvida u to sudbonosno vreme srpske istorije.
Autor koncepcije izložbe “Ratni slikari 1912-1918” Zdravko Vučinić sačinio je odabir radova nekih od najznačajnijih srpskih umetnika koji su pratili i beležili ratne događaje u drugoj deceniji 20. veka, kao što su: Mihajlo Milovanović, Kosta Milićević, Stevan Milosavljević, Miloš Golubović i drugi.
Prezentovani radovi imaju za temu povlačenje srpske vojske u Grčku, boravak na Krfu, borbe na Solunskom frontu, njegov proboj i konačan povratak u Srbiju.
Prema navodima Vučinića u predgovoru kataloga, uslovi za slikanje bili su krajnje neprikladni: od opasnih mesta na bojištu, koja su pohodili i na njima radili, što podrazumeva da nisu bili u mogućnosti da svoja “kazivanja” ostvaruju u produženom vremenskom sledu, do pribora koji im je stajao na raspolaganju.
Opskrba materijalom bila je oskudna, skoro zanemarljiva, mada su ga, prema kazivanju Živorada Nastasijevića, jednim delom dobavljali iz Italije i Francuske. Koristilo se ono što se imalo, što se našlo pri ruci.
Likovni stvaraoci su se dovijali na razne načine i snalazili se kako su znali i umeli. To su uglavnom bili raznoliki papiri, zaostali “skicen blokovi”, kartoni, nešto ređe je u upotrebi bio lesonit i po neko platno. Najviše radova je ostvareno u olovci, akvarelu, pastelu, tušu, a nešto manje u temperi i ulju. Dela su mahom nastajala na terenu kratkim postupkom.
Jedan deo je ostajao kakav jeste, dok je manji broj naknadno završavan ili pretvaran u konačnu formu, najčešće slikarsku čime je dobijan “trajan” i nepromenjiv vizuelni podatak.
Prema navodima Vučinića, izložba “Ratni slikari” u ovom obimu svojevrsno je svedočanstvo o bezumlju mržnje, koje se kao zla kob nadnela nad srpskim narodom.
“Ne smemo zaboraviti da se na ovoj smotri susrećemo sa delima koja su u mnogim zbegovima, jurišima i stradanjima, bezbroj puta osvećena. Izložena dela, poput svetih ikona, prenose nam poruku, koju su ostavili oni koji su ih stvarali. Njihova značenja se ne okončavaju samo u priči, koju iznose, koja, ima svoj značaj, već traju do dana današnjeg smeštajući ih u širi društveni okvir, čiji je kontekst tajnovit, zapreten u svesti mnogih generacija. Radovi obiluju slojevitim porukama, budući da naviru iz časova velikih životnih iskušenja”, naveo je Vučinić.
Izložba će biti otvorena do 28. oktobra.
Sajt Prodajne galerije je www.galerijabeograd.org
Na fotografiji: Beta Vukadinović, Francuski vojnici (detalj)
(SEEcult.org)
