Počinje 54. Sajam knjiga
Međunarodni Sajam knjiga u Beogradu biće svečano otvoren 26. oktobra, a do 1. novembra predstaviće više od 800 domaćih i stranih izlagača, uz Grčku kao počasnog gosta, velike popuste i tradicionalne programe, kao što su Školski dan i Forum, ali i nekoliko novih, poput strip radionice i popodnevnih susreta “Slike iz susedstva” i “Slike Srbije”.
Međunarodni Sajam knjiga u Beogradu biće svečano otvoren 26. oktobra, a do 1. novembra predstaviće više od 800 domaćih i stranih izlagača, uz Grčku kao počasnog gosta, velike popuste i tradicionalne programe, kao što su Školski dan i Forum, ali i nekoliko novih, poput strip radionice i popodnevnih susreta “Slike iz susedstva” i “Slike Srbije”.
Beogradski sajam knjiga u 54. izdanju predstavlja i novu izlagačku koncepciju na više od 30.000 kvadratnih metara, a sloganom “More knjiga” ukazuje da je svaka napisana knjiga kap vode u moru i ostrvce u arhipelagu, te poziva čitaoce da se u vreme finansijske oseke prepuste plimi knjiga.
Sajam će otvoriti u 18 sati nagrađivani srpski književnik Dragan Velikić, koji je i ambasador Srbije u Beču, a u ime Grčke, posetiocima će se obratiti akademik Tanasis Valtinos, književnik, scenarista i prevodilac, koji je i predsednik Udruženja književnika Grčke.
Velikić je autor nekoliko romana, priča i eseja, prevođenih na desetak svetskih jezika, a dobitnik je nagrade “Miloš Crnjanski” za roman “Via Pula”, te “NIN-ove” i nagrade “Meša Selimović” za “Ruski prozor”, u izdanju “Stubova kulture”.
Grčki pisac Valtinos, napisao je mnoge scenarije za film, uključujući za “Put za Kiteru” Tea Angelopulosa, za koji je i nagrađen. Preveo je Euripidove "Trojanke" i Eshilovu "Orestiju", tragedije koje su igrane u teatru "Tehnis" čuvenog Karlosa Kuna, a član je Evropske akademije nauka i umetnosti, Atinske akademije i Grčkog udruženja dramskih pisaca.
Iz Grčke je najavljeno 12 pisaca, čije su knjige objavljene na srpskom tokom 2009. godine, a među njima su i nagrađeni autori poput Nasosa Vajenasa, dobitnika nagrade “Branko Radičević" 2008. godine, kao i kandidati za prestižnu regionalnu nagradu “Balkanika” - Takis Teodoropulos (2007) i Elena Huzuri (2006). Iz Grčke dolazi i spisateljica i ilustratorka Vaso Psaraki, koja je bila grčki kandidat za nagradu “Andersen” 2006. godine, a svakodnevno će držati crtačke radionice za najmlađe posetioce.
Osim gostujućih pisaca, Grčka će, pored štanda koji će biti organizovan u osam tematskih celina - kako bi pružio što bolji uvid u savremenu izdavačku delatnost te zemlje, predstaviti i izdavačku delatnost šest izdavačkih kuća, među kojima i Nacionalnog muzeja savremene umetnosti Grčke i Svetogorskog ognjišta.
Bogat svakodnevni program zemlje počasnog gosta uključuje i predavanja, projekcije, radionice za decu, performanse: "Od bogova ka ljudima" i "... a na nogama mi cipele od papira", 3D projekcije Fondacije Helenskog Sveta i aktivnosti Helenskog fonda za kulturu u Beogradu.
I ove godine posetiocima će biti ponuđeni brojni susreti sa piscima i stvaraocima, razgovori o kulturnim bliskostima i razlikama dve zemlje (Grčke i Srbije) i dva podneblja (Balkan i Mediteran), kao i susreti sa stvaraocima dva prepletena medija (književnosti i stripa).
Na 54. Sajmu knjiga gostovaće i pisci iz Kanade, Ukrajine, Poljske, Italije, Nemačke, Velike Britanije, Hrvatske i Francuske, koji će, kao i brojni domaći autori, imati susrete sa posetiocima i prezentacije na nacionalnim štandovima svojih zemalja ili svojih izdavača na srpskom.
Među zemljama koje učestvuju su i Švedska, Japan, Kina, Rusija, Austrija, Španija, Portugalija, Švajcarska, Izrael, Brazil, Iran, Angola, Bugarska, Makedonija, Bosna i Hercegovina i Crna Gora.
Zajednički nastup imaće i ove godine kulturni centri iz zemalja Evropske unije u Beogradu okupljeni u mrežu EUNIC: Helenski fond za kulturu, Austrijski kulturni forum, Francuski kulturni centar, Gete institut, Institut Servantes i Italijanski institut za kulturu.
U okviru nastupa EUNIC-a, biće održano nekoliko predavanja, predstavljanja knjiga i autora, projekcije filmova, koncert i kviz.
Nova izlagačka koncepcija Sajma knjiga podrazumeva, prema navodima organizatora te najveće književne sajamske manifestacije u regionu, i pregledniju sajamsku prezentaciju i veći izložbeni prostor.
Sajam će biti održan na ukupnoj površini od 31.055 bruto kvadratnih metara, a savremena svetska i domaća izdavačka produkcija, predstavljanje pisaca, promocije i drugi prateći programi izdavača, koncipirani su po izložbenim celinama.
Tako će u Hali 1 Beogradskog sajma, pored Grčke kao počasnog gosta, biti domaći i strani izdavači isključivo sa sopstvenim izdanjima.
Domaći i strani izdavači i knjižare nalaze se u parteru Hale 4 (bivša Hala 14), na čijoj će galeriji biti antikvarne i korišćene knjige.
Državne institucije i ustanove predstaviće izdavačku produkciju i projekte u Hali 1a (bivša Hala 5), a nacionalne prezentacije i strani izdavači, kao i oni koji za osnovnu delatnost imaju obrazovanje, školsku i stručnu literaturu, nalaziće se u Hali 2a.
I ove godine biće organizovan “Forum Sajma knjiga”, koji će biti posvećen pitanjima profesionalnog izdavaštva u Srbiji, razvojnih strategija u nastajanju i predstavljanju knjige, kao i aktuelnih kulturnih fenomena.
Najavljene teme su: “Književne nagrade i književne nepravde”, “Medijski status knjige”, “Besplatni udžbenici: godinu dana kasnije”, “Književni i medijski junaci: fenomen Hari Poter” i “Knjiga kao kulturni kapital”.
Program 54. Sajma knjiga obuhvata i popodnevne “ćaskaonice” stvaralaca i čitalaca od 16, odnosno 18 sati.
U okviru programa “Slike iz susedstva”, pisci iz regiona, kritičari i teoretičari, razgovaraće od 16 sati s čitaocima o intimnom doživljaju susreta kultura, svojoj poziciji "bivanja između" jezika, kultura i mentaliteta.
Kao gosti tog programa najavljeni su renomirani pisac Laslo Vegel, dobitnik Košutove nagrade, ukrajinska slavistkinja Ala Tatarenko i najčitaniji savremeni hrvatski pisac Miljenko Jergović, a domaćin u sali "Borislav Pekić" biće im Gojko Božović.
Na istom mestu od 18 sati, u okviru novog programa “Slike Srbije”, domaći pisci tražiće odgovor na pitanje da li su zapravo “domaći stranci” koji neprestano iskušavaju vrednosti sa kojima su odrasli. Među učesnicima su najavljeni Vida Ognjenović, Vladislav Bajac, Igor Marojević i drugi, a razgovore će voditi Aleksandra Glovacki.
Novost na Sajmu knjiga je strip radionica, u okviru koje će posetioci, svakoga dana od 13 sati u posebno dizajniranoj sali, imati priliku da prate predavanja, promocije i dobiju specijalne poklone.
Kao gost je najavljen britanski strip autor Džejmi Delano, udružen sa domaćim snagama Aleksom Gajićem, Dejanom Ognjanovićem, Borislavom Stanojevićem i Banetom Kercom, uz “navigaciju” Draška Roganovića.
Poseban program posvećen je poeziji, a među gostima su najavljeni slavista Manfred Jenihen, italijanska pesnikinja Gabrijela Muzeti i poljska Eva Lipska.
Biće održani i jubilarni, peti godišnji Susret bibliotekara, na temu “Čitalac u novom tehnološkom okruženju”.
Školski dan biće 29. oktobra, a tradicionalno je posvećen organizovanim posetama učenika, nastavnika, studenata i profesora, za koje izdavači pripremaju posebno sadržajan program.
Najavljene su i izložbe “Gruzijski rukopisi”, “Todor Manojlović - građanin sveta”, “Aforizam i ilustracija” i “Kultura ćirilice”.
Pored tradicionalnih nagrada za izdavaštvo, na 54. Sajmu knjiga biće dodeljena i nagrada "Dositej Obradović", koja je ustanovljena 2007. godine, a namenjena stranom izdavaču za kontinuirani doprinos u objavljivanju i promociji srpske književnosti.
Prošlogodišnji, 53. Sajam knjiga, na kojem je predstavljeno više od 800 izlagača iz 25 zemalja, uključujći Japan kao počasnog gosta, privukao je oko 150.000 ljubitelja knjiga.
Prema statističkim podacima, na 53. Sajmu knjiga prodato je 135.000 ulaznica, ali je poseta bila ukupno više od 147.000. Samo na otvaranje došlo je više od 4.000 zvanica, a svakodnevno je poslovno bilo više od 8.000 ljudi, uključujući 1.114 akreditovanih novinara, 2.763 akreditovanih bibliotekara i 4.823 angažovanih ljudi na štandovima izlagača.
Stručna javnost i drugi zainteresovani mogli su na 53. Sajmu knjiga da prisustvuju i zanimljivim konferencijama u okviru debatnog programa “Forum Sajma knjiga”, koji je bio posvećen kulturnoj politici u Srbiji u oblasti izdavaštva, univerzitetskom izdavastvu i akademskom pisanju, besplatnim knjigama za đake, podsticanju čitanja i jeziku domaćih knjiga, kao i elektronskom izdavaštvu i ekranskoj kulturi.
U okviru tih rasprava, ponovljeni su hronični problemi knjige u Srbiji, uključujući nedostatak odgovarajućeg zakonodavstva i adekvatnog udruženja izdavača, kao i sporazuma o jedinstvenoj ceni knjige, te postojanje monopola, nelojalne konkurencije i piraterije.
I predstavnici vlasti i Saveta Sajma knjiga najavili su bili bolje dane za izdavaštvo i knjigu uopšte, svesni da ta manifestacija ne bi trebalo da se svede samo na najveću privremenu knjižaru na Balkanu i priliku da se iskoriste popusti i napune kese najraznovrsnijim izdanjima za lični užitak ili poklon.
Za najboljeg izdavača 2008. proglašena je beogradska “Geopoetika” - i prema oceni zvaničnog žirija, i posebne komisije akreditovanih novinara.
Nagrada za izdavački poduhvat dodeljena je za komplet izdanja čuvenog jugoslovenskog avangardnog časopisa “Zenit 1921-1926”, u izdanju
Narodne biblioteke Srbije, Instituta za književnost i umetnost iz Beograda i Srpskog kulturnog društva "Prosvjeta" iz Zagreba, kao i za Odabrana dela Ljubomira Simovića, u izdanju Beogradske knjige.
Za ediciju godine proglašeno je “Kolo” Srpske književne zadruge, a za dečju knjigu godine edicija “Ovako se živelo” Kreativnog centra iz Beograda, koji je nagrađen i za najbolju sajamsku prezentaciju, dok su pohvaljeni štandovi kuća “Clio” i “Službenog glasnika”.
Nagrada “Dositej Obradovic” dodeljena je francuskoj izdavačkoj kući “Gaja edision” (Gaia Editions) iz Bordoa.
Sajt Sajma knjiga je www.beogradskisajamknjiga.com, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
