Počeo 59. Berlinale

Svetskom premijerom političkog trilera “Međunarodna prevara” Toma Tikvera (Tykwer), koji govori o velikoj banci uključenoj u finansiranje terorističkih napada širom sveta, 5. februara počeo je 59. Filmski festival u Berlinu, koji će narednih deset dana prikazati gotovo 400 naslova, od kojih je 18 u trci za Zlatnog i Srebrnog medveda.

Svetskom premijerom političkog trilera “Međunarodna prevara” Toma Tikvera (Tykwer), koji govori o velikoj banci uključenoj u finansiranje terorističkih napada širom sveta, 5. februara počeo je 59. Filmski festival u Berlinu, koji će narednih deset dana prikazati gotovo 400 naslova, od kojih je 18 u trci za Zlatnog i Srebrnog medveda.

Berlinale je počeo u prisustvu nemačkog reditelja Tikvera, najpoznatijeg po filmovima “Trči Lola, trči” i “Parfem”, a svečano ga je otvorio direktor Diter Koslik (Dieter Kosslick) sa ministrom za kulturu i medije Berndom Nojmanom (Neumann) i predsednicom žirija, britanskom glumicom Tildom Svinton (Swinton).

Film “Međunarodna prevara” (The International), u kojem igraju Klajv Oven (Clive Owen), Ulrih Tomsen (Ulrich Thomsen) i Naomi Vots (Watts), prikazan je van konkurencije, a već 25. i 26. februara videće ga u Sava centru u Beogradu i publika predstojećeg 37. FEST-a.

Glavni likovi su agent Interpola i njujorška tužiteljka koji privode pravdi jednu od najmoćnijih banaka na svetu, koja je uključena u finansiranje terorizma i ratova. Otkrivajući mračne mahinacije, glavni akteri prate transakcije novca od Berlina do Milana, Njujorka i Istanbula, rizikujući život u svojevrsnoj partiji šaha.

Prema rečima Tikvera, koji je otvorio Berlinale i 2002. godine filmom “Raj” sa Kejt Blanšet (Cate Blanchett), “Međunarodna prevara” je više od trilera, odnosno politički triler koji je kao žanr gotovo zamro.

Tikver je rekao na Berlinalu i da je čista slučajnost što njegov novi film, prvi posle šest godina, ima premijeru u jeku svetske finansijske krize.

“Tema filma je sistem i princip na kojem je formirano naše društvo, nastao iz ideje o razmeni dobara, koji sada počinje da se dovodi u pitanje”, rekao je Tikver predstavljajući film u Berlinu.

I direktor Berlinala osvrnuo se na svetsku krizu, ali je ocenio da ona neće imati bilo kakve posledice po berlinski festival, koji je i inače domaćin manjeg broja zvezda nego glamurozniji Kan i Venecija.

Takmičarski program 59. Berlinala, čiji će pobednici biti proglašeni 14. februara, obuhvata ostvarenja renomiranih reditelja, kao što su Stiven Frirs (Stephen Friers), Franosa Ozon (Francois) i Andžej Vajda, ali i debitanata.

Glavni program obuhvata ukupno 26 filmova, od kojih će neki biti prikazani van konkurencije, a stižu iz Argentine, Danske, Nemačke, Francuske, Grčke, Velike Britanije, Italije, Irana, Perua, Poljske, Rumunije, Španije, Mađarske, Urugvaja i SAD.

Prestižna nagrada “Berlinale kamera”, ustanovljena 1986. godine, dodeljena je francuskom reditelju Klodu Šabrolu (Claude Chabrol) i nemačkom filmskom i TV producentu Ginteru Rorbahu (Gunter Rohrbach) - za velika dostignuća i životno delo u filmskoj umetnosti.

Među filmovima u trci za Zlatnog medveda su Frirsov “Cheri” Stivena Frirsa, Vajdin “Sweet Rush”, Ozonov “Ricky”, kao i “Storm” nemačkog reditelja Hans-Kristijana Šmita (Hans-Christian Schmid) o tužiteljici Haškog tribunala koja pokušava da nagovori svedoka da progovori pred tim sudom za ratne zločine na prostoru bivše Jugoslavije, na suđenju osumnjičenom generalu vojske bosanskih Srba.

Svetsku premijeru imaće i iranski film “About Elly” Asghara Farhadija, koprodukcija Urugvaja, Nemačke i Argentine “Gigante” Adriana Binieza, kao i američki film “Happy Tears” Mičela Lihtenštajna (Mitchell Lichtenstein) sa Demi Mur (Moore).

Među svetskim premijerama su i francusko - američki film “In the Electric Mist” (Bertrand Tavernier), u kojem igra Tomi Li Džons (Tommy Lee Jones), špansko - peruanski “The Milk of Sorrow” (Claudia Llosa), kao i rumunsko - britansko - mađarski “Katalin Varga” debitanta Pitera Striklanda (Peter Strickland).

U konkurenciji je i nemački film “Alle Anderen” Maren Ade, britansko - američki “Rage” Seli Poter (Sally Potter), sa Džudi Denč (Judi Dench) i Džadom Louom, kineski “Forever Enthralled” Čena Kaigea (Chen Kaige), američki “The Messenger” debitanta Orena Muvermena (Moverman), kao i “London River” Rašida Buhareba (Rachid Bouchareb).

U konkurenciji je i “Mammoth”, u koprodukciji Švedske, Nemačke i Danske, koji je režirao Lukas Modison (Moodysson), a jednu od glavnih uloga igra Gael Garsija Bernal (Garcia).

Međunarodne premijere imaće danski film “Little Soldier” (Annette K. Olesen), kao i američki “Notorious” Džordža Tilmana (George Tillman Jr.) i “Eden is West” čuvenog grčkog reditelja Koste Gavrasa (Costa Gavras), koji su van konkurencije.

Van konkurencije biće prikazani grčki “The Dust of Time” čuvenog Tea Angelopolusa (Theo Angelopoulos), američki “The Private Lives of Pippa Lee” Rebeke Miler (Rebecca Miller), sa Kianom Rivsom (Keanu Reeves), Džulijan Mur (Julianne Moore) i Vinonom Rajder (Winona Ryder), kao i “Čitač” Stivena Daldrija (Stephen Daldry), sa Ralfom Fajnsom (Ralph Fiennes), koji će 20. februara otvoriti 37. FEST u Beogradu.

Van konkurencije biće prikazana i kompilacija “Deutschland ‘09 - 13 kurze Filme zur Lage der Nation” grupe reditelja, među kojima su i Tikver i nemački reditelj turskog porekla Fatih Akin, dobitnik Zlatnog medveda (Glavom kroz zid).

Berlinale obeležava ove godine 30 godina programa “Panorama”, koji je predstavio niz renomiranih autora, a posebnim programom, u saradnji sa Nemačkom kinotekom, obeležiće i 20 godina od pada Berlinskog zida.

Specijal povodom jubileja “Panorame” prikazaće, između ostalog, i triptih filmova s Džonom Hartom (John Hurt), posvećen jednom od poslednjih britanskih ekscentrika i otvorenom homoseksualcu Kventinu Krispu (Quentin Crisp, 1908-1999).

Povodom tog jubileja, grafički umetnik Jerg Ešenburg (Jorg Eschenburg) odabrao je - od ukupno oko 70.000 arhivskih fotografija - oko 170 snimaka reditelja, glumaca i glumica, od kojih je sačinio istorijski kolaž za specijalni poster za ovogodišnju “Panoramu” 59. Berlinala.

Triptih filmova sa Hartom povodom jubileja “Panorame” obuhvata novi film britanskog reditelja Ričarda Lakstona (Richard Laxton) “An Englishman In New York”. Hart u tom filmu igra Kventina Krispa u Njujorku, glavnog junaka Stingovog velikog hita iz 1987. Biće prikazan i prvi film Džonatana Nositera (Jonathan Nossiter) “Resident Alien”, sa Krispom, Hartom i Stingom, koji je premijerno prikazan u “Panorami” 1990. Hartov triptih obuhvata i legendarni film Džeka Golda (Jack) “The Naked Civil Servant” (1975), u kojem Hart igra mladog Krispa u Engleskoj.

Taj film snimljen je prema Krispovoj autobiografiji “Razgolićeni državni službenik”, koju je napisao posle jednog radijskog intervjua iz kraja 60-ih.

Program “Panorama” dobio je taj naziv 1986. godine, a pokrenut je 1980. kao “Info-Schau”, na inicijativu bivšeg direktora Manfreda Salcgebera (Salzgeber). Mnogi danas poznati reditelji prikazali su u tom programu nove filmove, među kojima je i Gas Van Sant (Gus), koji je predstavio u “Panorami” rediteljski debi (Mala Noche). Dokumentarac “The Times of Harvey Milk” Roberta Epštajna (Epstein), koji je za taj film dobio Oskara, takođe je prikazan u “Panorami”.

Van Sant će na 59. Berlinalu prikazati novi film “Milk” o Harviju Milku, prvom gej gradskom zvaničniku u San Francisku krajem 70-ih, a povodom jubileja “Panorame”, biće prikazan ponovo i Epštajnov dokumentarac o tom ubijenom političaru.

Program berlinskog festivala, između ostalog, obuhvata i specijal gala projekcija, među kojima su britanski film “An Education” (Lone Scherfig) i američki dokumentarni “It Might Get Loud” (Davis Guggenheim), sa Edž (The Edge), Džimijem Pejdžom (Jimmy Page) i Džekom Vajtom (Jack White) iz grupe Vajt Strajps (White Stripes).

Berlinale je prošle godine otvoren dokumentarcem Martina Skorsezea “Shine a Light” o koncertima Roling Stonsa (Rolling Stones) u Njujorku, a Zlatnog medveda dobio je brazilski film “Elitna jedinica” Žozea Padilje (Jose Padilha) o policijskoj korupciji i brutalnosti u Rio de Žaneiru, koji će takođe biti prikazan na 37. FEST-u.

Sajt Berlinala je www.berlinale.de

*Foto: Berlinale

(SEEcult.org)