Pobunjeni švedski velikani i mlade ljubavi
Motovun film festival (MFF) najavio je poseban fokus na švedsku kinematografiju, kao jednu od trenutno najuzbudljivijih u Evropi, a među autorima u programu su Bergman, Moodysson, Andersson i Ninja Thyberg.
Kada su na proteklom Kanskom filmskom festivalu švedski redatelji Ruben Östlund i Tarik Saleh ovenčani za svoja provokativna ostvarenja Zlatnom palmom i nagradom za najbolji scenario, njihov uspeh teško da je ikoga mogao iznenaditi, a najmanje MFF, koji je oduvek gorljivo pratio filmove novih i starih skandinavskih majstora, saopštili su organizatori. Podsetili su i da je 2021. godine “Propeler Motovuna” odnela Ninja Thyberg za debitantsko ostvarenje “Užitak”, dok je tri godine ranije počasnu nagradu “Maverick” primio upravo Östlund.
Motovun 2021, Ninja Thyberg, foto: MFF
Kao logičan korak napred dugogodišnjeg prijateljstva, u saradnji sa partnerima - švedskom ambasadom i Švedskim filmskim institutom u Hrvatskoj, MFF predstavlja trenutno najuzbudljiviju evropsku kinematografiju. Uz bogat filmski program, publika će dobiti priliku da “utvrdi filmsko gradivo” uz ostvarenja neizostavnih velikana kao što su Ingmar Bergman, Lukas Moodysson i Roy Andersson, ali i otkrije manje poznate dragulje iz švedske filmske riznice.
U selekciji Švedskog filmskog instituta, program Filmovi promene donosi četiri naslova, a posvećen je pionirskim delima švedskog filma koji su prevazišli granice svoje zemlje i vremena, te i dalje nadahnjuju generaciju za generacijom filmskih autora širom sveta. Među njima je kontroverzno nemo remek-delo “Veštice” Benjamina Christensena, jedan od najranijih filmova strave, koji ove godine obilježava stotu godišnjicu od nastanka. Inspirisan umetnošću Hieronymusa Boscha, Christensen se 1922. godine u “Vešticama” smelo okomio na okrutnu zadrtost slepog praznovjerja. Oprekom naglašeno stilizovanih scena mučenja i kvazidokumentarizma oduševio je umetnike nadrealizma gotovo jednakom merom kojom je uznemirio širu javnost, te je film na kraju bio zabranjen u nekoliko evropskih zemalja.
Veštice, Benjamin Christensen
U sklopu istog programa, najavljen je i dobitnik berlinskog Srebrnog medveda za najbolju režiju 1992. godine – “Il capitano” Jana Troella, u kojem krađa jednog bicikla dovodi do ubistva tročlane porodice. Zasnovan na stvarnom događaju, i snimljen nedugo nakon, “Il capitano” je svojevremeno oštro podelio javnost i kritiku.
Il capitano, Jan Troell
Selektorka Sigrid Hadenius pobrinula se da motovunskim brdom zapirka povetarac švedske subverzije i slobodnog duha, pripremivši program filmova o mladima i za mlade, ali i za sve druge buntovne filmske sladokusce.
Program Mladi i neposlušni donosi pet filmova o pobunjenoj mladosti, od romantičnih adolescentskih klasika “Pokaži mi ljubav” Lukasa Moodyssona i “Švedske ljubavne priče” Roya Anderssona, do novijih ostvarenja kao što je “Laponska krv”, nagrađivana drama o odrastanju kojom rediteljka Amanda Kernell problematizuje odnos švedskog društva prema autohtonoj zajednici Saama, često poznatih kao Laponci.
Neće ostati zakinuti ni ljubitelji kratkog metra. Program Uppsala predstavlja Pick 'n' Mix, u selekciji Sigrid Hadenius, donosi najintrigantnija kratkometražna ostvarenja švedske kinematografije u poslednjih deset godina.
Uz još poneku posebnu projekciju, MFF nudi od 26. do 30. jula dašak švedske kulture i prepuštanje bizarnim čarima švedskoga filma.
(SEEcult.org)
