Pobednici 63. Berlinala

Rumunski film “Dečja poza” Karina Petera Necera (Călin Peter Netzer) dobio je Zlatnog medveda 63. Berlinala, a trijumf je ostvario i Danis Tanović iz BiH, koji je za dramu “Epizoda u životu berača željeza” dobio Gran pri žirija. Za ulogu u Tanovićevom filmu Srebrnog medveda za najbolju mušku ulogu dobio je Nazif Mujić, koji u toj drami igra samog sebe.

Tanovićev film, zasnovan na istinitom događaju o romskom paru koji se suočava sa diskriminacijom u savremenom društvu u BiH, prethodno je dobio i specijalno priznanje Ekumenskog žirija u Berlinu.

Nagradu za najbolju režiju dobio je Dejvid Gordon (David) za američki nezavisni film “Prince Avalanche” - jedinu komediju u trci za Zlatnog medveda, dok je za scenario nagrađen iranski reditelj u kućnom pritvoru Džafar Panahi (Jafar Panahi) za film “Spuštena zavesa”. Panahi je snimio taj film uprkos zabrani rada, a koreditelj je Kambozija Partovi, koji je radio sa njim i na dokumentarcu “Ovo nije film”.

        Dečja poza

Za najbolju žensku ulogu nagrađena je Paulina Garsija (García) za ulogu u filmu “Glorija” Sebastijana Lelija, koji je bio i jedan od favorita za Zlatnog medveda.

Nagrada za izvanredno umetničko dostignuće dodeljena je Azizu Zambakijevu za kameru u filmu “Lekcije iz harmonije” Emira Baigazina iz Kazahstana.

Specijalne pohvale žirija, kojim je predsedavao honkoški reditelj Vong Kar-vai, dobili su “Obećana zemlja” Gasa van Santa (Gus Van Sant) i južnoafrički noar-triler “Lajla Furi” Pije Marais.

      Lajla Furi

Nagrada “Alfred Bauer”, koja se dodeljuje u znak sećanja na osnivača Berlinala - filmu koji proširuje horizonte umetnosti, dodeljena je kanadskom ostvarenju “Vic+Flo Saw a Bear” Denija Kotea (Denis Côté).

Poseban međunarodni žiri dodelio je nagradu za najbolji debitantski film australijskom filmu “Raketa” Kima Mordaunta iz programa “Generecija”. Nagrada je vredna čak 50.000 evra, što je donacija GWFF-a, društva za zaštitu filmskih i televizijskih prava.

Pobednički film 63. Berlinala, “Dečja poza”, koji je i bio među favoritima kritike, govori o odnosu dominantne majke i njenog 32-godišnjeg sina koga pokušava da zaštiti posle teške saobraćajne nesreće u kojoj gine jedan dečak. Ona je arhitekta, pripadnica više rumunske klase, a smatra da može da pomogne letargičnom sinu podmićivanjem svedoka, pa čak i roditelja stradalog dečaka... U kvazidokumentarnom maniru, Necerov film nudi pogled iznutra u moralni mulj rumunskih bogataša, predstavljajući ujedno i oštar prikaz stanja državnih institucija, poput policije i pravosuđa.

Glavna glumica Luminita Georgiu, poznata po ulozi u nagrađivanom filmu “Smrt gospodina Lazareskua”, očarala je publiku ulogom manipulativne majke.

      Dobitnik Zlatnog medveda

Neceru se, prilikom uručenja Zlatnog medveda, pridružila i producentkinja Ada Solomon koja je rekla da je u Rumuniji, uprkos međunarodnim priznanjima za rumunski film, sve teže snimati umetnička ostvarenja.

“Ako bismo danas počeli da razmišljamo o snimanju istog ovog filma, to ne bi bilo moguće na isti način”, rekla je ona i dodala da bi političari u Rumuniji trebalo da obrate mnogo više pažnje” ambasadorima rumunskog filma širom sveta”.

“Želim da zahvalim svima koji nam nisu pomogli i podržali nas, jer nas je to još više učvrstilo u uverenju da snimimo ovakav film”, rekla je producentkinja pobedničkog filma 63. Berlinala.

Berlinski filmski festival predstavio je u glavnom programu 19 filmova u trci za Zlatnog medveda, a osim Kar-vaija, ocenjivali su ih i danska rediteljka i oskarovka Suzan Bir (Susanne Bier), nemački reditelj Andreas Dresen, američki glumac Tim Robins (Robbins), iranska vizuelna umetnica i filmska autorka Širin Nešat (Shirin Neshat), američka autorka i snimateljka Elen Kuras (Ellen) i grčka autorka i producentkinja Atina Cangari (Athina Rachel Tsangari).

Pogled na savremeno društvo ponudio je berlinskoj publici i film “Epizoda u životu berača željeza” bosanskog oskarovca Danisa Tanovića, koji je imao svetsku premijeru na Berlinalu, a koprodukcija je BiH s Francuskom i Slovenijom.

Tanovićev film, snimljen po principima Dogme 95, baziran je na istinitom događaju, a govori o otuđenju i diskriminaciji u savremenom  društvu u BiH kroz priču o romskom paru - radnja filma prati Nazifa Mujića koji izdržava porodicu skupljajući staro gvožđe. Nakon što je njegovoj supruzi Senadi uskraćen preko potreban tretman za spontani pobačaj u Tuzli, Nazif čini sve što može da joj spasi život - očajnički skupljajući još otpadnog metala, tražeći pomoć od nevladinih i državnih institucija...

      Epizoda u životu berača željeza

Glumci u Tanovićevom filmu autentični su akteri jednog od najvećih skandala u zdravstvu u BiH, a najbolji glumac 63. Berlinala - Nazif Mujić, zapravo je naturščik kome je to prva uloga u filmu.

Tanović je snimio taj film za svega desetak dana, a ukupno je koštao oko 30.000 evra i većinski ga je finansirala Fondacija za kinematografiju Sarajevo.

“Epizoda u životu berača željeza” jedini je film iz regiona bivše Jugoslavije koji je prikazan u glavnom programu 63. Berlinala, a prvi iz BiH posle 2006. godine, kada je glavnu nagradu osvojila sarajevska rediteljka Jasmila Žbanić dramom “Grbavica”.

      Ekipa Tanovićevog filma

Uoči završne ceremonije 63. Berlinala, dodeljeno je i niz nezvaničnih, nezavisnih nagrada koje daju sveobuhvatniju sliku o raznovrsnosti programa i celokupne produkcije ponuđene festivalskoj publici.

Ekumenski žiri, koji od 1992. godine dodeljuje nagrade na Berlinalu, proglasio je najboljim u takmičarskom programu čileansko-španski film “Glorija”, nagrađen zbog načina na koji slavi život bez obzira na godine. Specijalno priznanje dobio je Tanovićev film “Epizoda u životu berača željeza”, dok je u programu “Panorama” nagrađen potresan film o masovnim ubistvima u Indoneziji sredinom 60-ih “The Act of Killing” Džošue Openhajmera (Joshua Oppenheimer). Specijalnu pohvalu dobio je “Inch’ Allah” (Anaïs Barbeau-Lavalette).

Ekumenski žiri proglasio je najboljim u programu “Forum” film srpskog reditelja Srdana Golubovića “Krugovi”, uz obrazloženje da je dao “ubedljivu prezentaciju ljudske sposobnosti da prevaziđe naizgled nepobedive predrasude i postigne izlečenje kroz oproštaj”.

Nagrada Amnesti internešnala dodeljena je filmu “Raketa”, a nagrada žirija FIPRESCI, koja obuhvata i takmičarski program, i “Panoramu”, i “Forum”, dodeljena je pobedničkom filmu Berlinala “Dečja poza”, kao i filmovima “Inch’ Allah” i “Helio Oiticica” (Cesar Oiticica Filho).

Publika Berlinala proglasila je najboljim igranim filmom belgijsko-holandski “The Broken Circle Breakdown” (Felix van Groeningen), a najboljim dokumentarnim “The Act of Killing”.

       Krugovi

Među nagrađenim filmovima na Berlinalu je i animirani film “Rabbitland” Ane Nedeljković i Nikole Majdaka mlađeg, ironičan prikaz savremenog društva inspirisan životom 90-ih u Srbiji, koji je dobio Kristalnog medveda za najbolji kratki film u programu “Generacija 14plus”, a žiri je istakao njegovu univerzalnost i originalnost.

Iz regiona bivše Jugoslavije na 63. Berlinalu prikazan je i film “Ja, kad sam bila klinac, bila sam klinka” Ivane Todorović iz Srbije, u produkciji Akademskog filmskog centra iz Beograda. Taj dokumentarni film bio je u glavnom takmičarskom programu kratkometražnih filmova 63. Berlinala.

       Rabbitland

U programu "Forum", osim "Krugova", prikazan je i film “Odbrana i zaštita” Bobe Jelčića iz Hrvatske, sa Bogdanom Diklićem u glavnoj ulozi, dok je u programu “Forum Expanded”, prikazan film Marte Popivode iz Beograda “Jugoslavija, kako je ideologija pokretala naše kolektivno telo”, u produkciji Teorije koja hoda (TkH).

Završnoj festivalskoj ceremoniji u Berlinale Palastu prisustvovalo je oko 1.600 zvanica, a program je završen projekcijom pobedničkog rumunskog filma.

Među zvezdama na 63. Berlinalu bili su Met Dejmon (Matt Damon), Gas van Sant (Gus Van Sant), Ulrih Zajdl (Ulrich Seidl), Hju Džekmen (Hugh Jackmann), En Hatavej (Anne Hathaway), Tom Huper (Hooper), Piter Sarsgard (Peter Saarsgard), Izabel Iper (Isabelle Huppert), Majkl Vinterbotom (Michael Winterbottom), Stiven Soderberg (Steven Soderbergh), Džud Lou (Jude Law), Žilijet Binoš (Juliette Binoche), Džejn Kempion (Jane Campion), Džefri Raš (Geoffrey Rush), Đuzepe Tornatore (Giuseppe Tornatore), Enio Morikone (Ennio Morricone), Džeremi Ajrons (Jeremy Irons), Kristofer Li (Christopher Lee), Nikolas Kejdž (Nicolas Cage), Katrin Denev (Catherine Deneuve)…

Prema navodima organizatora, 63. Berlinale pokazao se kao veoma popularan među publikom - više od 300.000 karata je prodato, a to su bezmalo sve koje su i bile u ponudi.

Sajt Berlinala je www.berlinale.de

(SEEcult.org)