Otvorena nova zgrada Gradske biblioteke u Čačku

Nova zgrada Gradske biblioteke “Vladislav Petković Dis” u Čačku svečano je otvorena 26. marta u Sinđelićevoj ulici, a nakon višedecenijskog podstanarskog statusa, ta ustanova kulture sada ima jednu od najmodernijih i najvećih zgrada među javnim bibliotekama u Srbiji, sa 3.500 kvadratnih metara prostora na tri nivoa i četvrtim ispod zemlje. Ujedno, to je nakon 1990. godine prva potpuno nova zgrada neke matične biblioteke u Srbiji.

Ministar kulture i informisanja Srbije Vladan Vukosavljević istakao je na svečanom otvaranju nove zgrade čačanske biblioteke da zasluge za to pripadaju i onima koji su o njoj brinuli ranije, i onima koji sada brinu, podsetivši da je svemu tome “prethodila duga i strpljiva priprema, kao i borba sa uvek neizvesnim ishodom”.

Vukosavljević je rekao da se Gradska biblioteka skućila prema meri svojih potreba i svog ugleda, kao i prema meri svoga grada koji je, kako je naveo, “napokon smogao snage da ovaj decenijama očekivani domaćinski poduhvat oposli, poglavito svojim sredstvima”.

Ministarstvo kulture i informisanja se u finalu tog posla potrudilo da Biblioteci podari opremu pod novim krovom, navedeno je u saopštenju.

Vukosavljević je posebno istakao značaj zavičajnog fonda čačanske biblioteke, navodeći da je prebogat ne samo po broju autora, nego i po raskoši i sveukupnom doprinosu srpskoj književnosti.

“Ne samo Dis, koji je, po stareštvu stekao prvenstvo pa se njegovim imenom odavno diči čačanski dom knjige, nego i niz drugih, manje ili više poznatih, ali odreda značajnih autora: od Velimira Rajića i Danice Marković, do poratnih pesničkih bardova kakav je Branko V. Radičević, Brana Petrović ili Aleksandar Ristović, da spomenem samo neke koji su istorija, a ima ih još, čiji rad i značaj tek izlaze na videlo”, naveo je Vukosavljević.

Ministar je podsetio da čačanska biblioteka čitavo proleće posvećuje Disu, pesniku čija je posmrtna slava, kako je istakao, višestruko nadmašila početna nerazumevanja i neprihvatanja. Ministarstvo kulture, dodao je, redovno finansijski podržava Disovo proleće, na kojem Dis "decenijama prebiva u sećanju, među svojima, neprestano šireći krug vlastite duhovne porodice".

Vukosavljević je naveo i da se sada “stiču uslovi da čačanska biblioteka dodatno ojača kao bibliotečko-informacioni i kulturni centar, što već jeste, i da ojača prestiž koji već ima”.

“Želim da pod ovim krovom ono dobro postane još bolje i da ovaj novi komfor bude podsticaj za novi zamah čačanskog i srpskog bibliotekarstva”, poručio je Vukosavljević.

Ministar, gradonačelnik i direktor

Svečanosti su prisustvovali i gradonačelnik Čačka Milun Todorović, direktor Gradske biblioteke Bogdan Trifunović i pisac Vladan Matijević, a u prigodnom programu učestvovali su dramski umetnik Nebojša Kundačina i hor čačanske Gimnazije, pod dirigentskom palicom Mirjane Janevske.

Biblioteka "Vladislav Petković Dis” počeće 28. marta rad sa korisnicima, a za zainteresovane je najavila za 30. mart od 9.00 do 13.00 časova stručno vođenje kroz novu zgradu – Dan otvorenih vrata.

Počeci čačanske biblioteke sežu u 1848. godinu, kada su ugledni građani varošice od oko hiljadu stanovnika osnovali "Društvo Čitanja Srpsko-Slavenskij Novina u Čačku“. Nepovoljne kulturno-prosvetne, ali i finansijske okolnosti, uslovile su da prvo društvo za čitanje novina bude kratkog veka. U maju 1860. godine osnovano je Čitalište u Čačku, uz zvonjavu zvona na gradskoj crkvi i pucnjavu prangija. I ono se kasnije ugasilo, a do Prvog svetskog rata bilo je još nekoliko pokušaja obrazovanih stanovnika grada na Zapadnoj Moravi da uspostave stalnu ustanovu za kulturu čitanja. Rad Čačanske građanske čitaonice obnovljen je početkom 1921. godine, nakon što je tokom Prvog svetskog rata knjižni fond uništen. Ta ustanov opstala je do 1928. godine, a 1934. je u Učiteljskom domu počela da radi Ujedinjena knjižnica i čitaonica, koja je radila do 7. maja 1937. godine, kada je raspuštena odlukom vlasti, pod sumnjom da je leglo komunista. Dve godine kasnije ponovo joj je odobren rad, ali samo dva sata nedeljno.

Okončanje Drugog svetskog rata stvorilo je uslove za osnivanje Gradske knjižnice i čitaonice u februaru 1946. godine. Odlukom Narodnog odbora opštine Čačak, 1961. godine ustanova je dobila ime Gradska biblioteka. Gradska knjižnica je nakon Drugog svetskog rata bila smeštena u Lukovića dućanima, a oko 1950. godine preseljena je u tri prostorije na spratu današnjeg bioskopa "Sutjeska“. Potom se 1965. uselila u prostorije bivšeg hotela "Kasina“, da bi po završetku izgradnje Doma kulture dobila 400 metara kvadratnih prostora 1974. godine. Stara i poznata Virerova ili Hadžića kuća u Gospodar Jovanovoj ulici dodeljena je na korišćenje Gradskoj biblioteci 1986. godine.

Biblioteka u Čačku je od 1994. godine matična za područje opština Čačak, Gornji Milanovac, Lučani i Ivanjica. Povodom 150 godina postojanja, Upravni odbor Gradske biblioteke je 1998. godine prihvatio inicijativu da bude nazvana imenom slavnog pesnika Vladislava Petkovića Disa.

*Foto: MKI

(SEEcult.org)