Noć performansa u DOB-u
Saradnja festivala Perforacije iz Zagreba i beogradskog Limita, započeta prošle godine, nastavlja se novim izdanjem “Noći performansa” 24. novembra u Domu omladine Beograda, tokom koje će publika imati priliku da vidi pet provokativnih projekata umetnika iz regiona.
Uporedo sa glavnim programom drugog Limita, koji nudi predstavu “Psi” Bojana Đorđeva i Stipe Kostanića u sali Amerikana, posetioci Limita imaće priliku da upoznaju Kostanića i u nesvakidašnjem peformansu “Jedan dodir” (One Touch) kojim pokušava da razbije standardne poglede na odnos publike i izvođača, a izveo ga je nedavno i u "Noći performansa" u Zagrebu.
Nag i nezaštićen umetnik dočekuje publiku koja može samo jednom da ga dotakne po bilo kojem delu tela bilo kojim delom svog tela. Da bi se izbegla anegdotalna situacija mesta na kojem se performans izvodi, percepcija gledaoca je sužena smanjenjem osvetljenosti prostora. Telo glumca je idealizovano. Iako ne komunicira s gledaocima, ono nije ukočeno u skulpturu, odnosno može se po potrebi pomaći.
Performans “Jedan dodir” ukazuje na to da je percepcija glumčeve osobe, koja je u paradoksalnom odnosu istovremeno subjekt i objekt, izvođač i instrument, pre svega uvek vizuelna. To je samo po sebi očigledno u mediju filma, televizije ili videa. Ali, isto je i u pozorištu, koje pokazuje živo telo glumca, koje tako ostaje pre svega slika. Fascinanacija glumačkom osobom jedan od svojih izvora ima u toj svedenosti na sliku, odnosno u disproporcionalnom odnosu prema gledaocu.
Kostanić učestvuje i u izvođenju predstave “Psi” koju je beogradski umetnik Bojan Đorđev režirao prema tekstu Hervéa Guberta “Les chiens”, a ujedinjuje senzualnost i nasilje, žudnju i okrutnost, priželjkivanje ljubavi, te seksualnu energiju i namenjena je starijima od 18 godina.
U okviru “Noći performansa” u Klubu DOB-a publika će imati priliku da vidi i performans “329. dan u godini” Alena i Nenada Sinkauza (East Rodeo) i dizajnera zvuka Miroslava Piškulića - audio/vizuelni projekat koji, kroz improvizaciju i semplovanje uživo, istražuje i pokazuje proces nastajanja kompozicije na licu mesta. Muzičari komuniciraju postavljeni jedan nasuprot drugog, a tenzija održavanja i dalje izgradnje muzičkih i video materijala imaju gotovo pozorišnu napetost. Na taj način audio vizuelne strukture mutiraju kroz vreme u neočekivane forme konstrukcije / dekonstrukcije slike i zvuka. Naziv projekta se menja prema rednom broju dana u godini na dan izvođenja kako bi naglasio jedinstvenost svakog nastupa.
Projekat je nastao pod vođstvom braće Sinkauz, rođenim Puljanima, koji su na studijama muzikologije u Italiji osnovali kvartet East Rodeo, u poslednje je vreme sve popularniji na domaćim pozornicama koje još uvek neguju eksperimentalni zvuk. Nakon objavljivanja trećeg albuma “Morning Cluster”, spominju ih i etablirani kritičari, a stiču i sve veću naklonost publike.
U Amerikani će biti izveden performans “Lutka na naduvavanje” Bojane Radulović, vizuelne umetnice i audiovizuelne producentkinje, koji se bavi pitanjima zloupotrebe seksualnosti u cilju postizanja privremenog rasterećenja, ali i ljudskim nastojanjem da doživi bilo kakav oblik sjedinjenja sa drugim, razumevanja i samopotvrđivanja.
Telo autorke služi kao scenska i igrajuća rekvizita. Položeno je u prostoru kojim vlada sterilna atmosfera. Prostor je izolovan, ograničen jako osvetljenim belim zidovima. Dominiraju samo dva otvora koji se nalaze na telu autorke: oralni i vaginalni, izolovane od ostatka tela koje je prekriveno lasteks kostimom blede boje kože i podseća na lutku na naduvavanje. Autorkino telo tokom trajanja performansa je fiksirano i svedeno na dva otvora, što ukazuje na stanje koje je deo životnog procesa kojim dominiraju bol, strah, stanje nekada preterane komunikacije koja je sada minimalizovana. Svedenost na dva otvora, dva plug-a, dva ventila... Posmatraču je ponuđena (zlo)upotreba, sodomizacija “mrtvog tela” u kojem ipak postoji volja i nagon.
Bojana Radulović diplomirala je na Fakultetu vizuelnih umetnosti u Podgorici, a učestvovala je na mnogobrojnim grupnim i samostalnim multimedijalnim izložbama, među kojima izdvaja “Ilegalni performans” u flamanskom kulturnom centru De Brakke Grond u Amsterdamu. Bavi se video i filmskom umetnošću , njeni video radovi i kratki filmovi su prikazivani na festivalima u zemlji i regionu.
U “Noći performansa” biće predstavljen i rad “Građenje svelte budućnosti” konceptualne umetnice i performerke Milijane Babić iz Rijeke, koji predstavlja kolektivnu igru građenja kule od karata.
Osim što predstavlja vrstu igre, “kula od karata” je izreka koja se odnosi na argument ili strukturu sagrađenu na klimavim temeljima, ili na onu koja će se srušiti ako se izmakne jedan njen element, moguće previđen ili neočekivan. Performans izvode autorka i publika, a svaki igrač označen je kao “graditelj svetle budućnost”. Svi stilovi gradnje su dobrodošli. Ideja građenja budućnosti od ovako osetljivog materijala je distopijska u samom startu, ali sa strpljenjem i ispravnom tehnikom, kao i sa pozitivnom grupnom dinamikom, moguće je izgraditi čuda.
Milijana Babić diplomirala je na odseku likovnih umetnosti u Durbanu, a magistrirala u Ljubljani 2007. Dugogodišnja je saradnica Internacionalnog festivala savremene umetnosti - Mesto žensk u Ljubljani i članica Hrvatske zajednice samostalnih umetnika, a njen rad predstavljen je na brojnim izložbama i festivalima u Hrvatskoj i inostranstvu.
Za završnicu “Noći performansa” odabran je performans “Večeras slavim” ljubljanske trupe Via Negativa, koja će u Klubu DOB-a izvesti Uroš Kaurin, mlad glumac Slovenskog mladinskog gledališča. Performans je posvećen upravo publici, ali njegovo slavlje ima i grotesknu notu koja se gledaocu vraća u lice.
Program festivala Limit obuhvata 24. novembra i promociju knjige “Javni teatar između tržišta i demokratije” jednog od najpoznatijih tetarologa sa ovih prostora, nedavno preminulog Dragana Klaića.
Sajt DOB-a je www.domomladine.org, a program Limita nalazi se i u Kalendaru Portala za kulturu Jugoistocne Evrope SEEcult.org, odnosno OVDE
*Foto: Performans “Jedan dodir” u Zagrebu (Perforacije/Domino)
(SEEcult.org)
