Najbolji etnološki filmovi
Gran pri “Dragoslav Antonijević” 20. Međunarodnog festivala etnološkog filma u Beogradu osvojila je koprodukcija Estonije i SAD “Priče Itelmena” (Livo Niglas) o izumirućoj lovačkoj zajednici na dalekom istoku Rusije, dok je najboljim stranim filmom proglašen crnogorski “Život, priključenija i održivi razvoj jednog kokota” Vladimira Perovića, a domaćim “Glad” Gordane Simonović-Veljković i Dragice Pavlov-Krstić.
Gran pri “Dragoslav Antonijević” 20. Međunarodnog festivala etnološkog filma u Beogradu osvojila je koprodukcija Estonije i SAD “Priče Itelmena” (Livo Niglas) o izumirućoj lovačkoj zajednici na dalekom istoku Rusije, dok je najboljim stranim filmom proglašen crnogorski “Život, priključenija i održivi razvoj jednog kokota” Vladimira Perovića, a domaćim “Glad” Gordane Simonović-Veljković i Dragice Pavlov-Krstić.
Pobednički film 20. MFEF-a, rekonstruišući tradicionalne lovačke običaje zajednice koja je pod sovjetskom vlašću bila primorana da se odrekne sopstvenog načina života i jezika, pruža produbljeni uvid u to kako stariji ljudi i dalje nastoje da očuvaju svoju kulturu i jezik. Autor to postiže, kako je istakao žiri, upotrebom specifičnih izražajnih sredstava klasičnog etnografskog filma dopuštajući ljudima da ispričaju svoju priču pred posmatračkom kamerom.
Nagrada za najbolji strani film dodeljena je dokumentarcu “Život, priključenija i održivi razvoj jednog kokota” zbog originalnosti koja “proističe iz izmeštanja tačke gledišta od čoveka ka životinji, čime se gledaoci pozivaju na razmišljanje o mračnoj strani folklora”.
Film “Glad” proglašen je najboljim u domaćoj konkurenciji, uz obrazloženje da je na prvi pogled jednostavna priča o zajednici koja stari i nestaje, ali se na drugi pogled bavi univerzalnim pitanjima sećanja i odnosa prema smrti. To postiže izazivanjem snažnih emocija i doslednom upotrebom različitih kinematografskih sredstava, naveo je žiri koji su činili Edi Apels (predsednik), Slobodan Naumović i Pedram Kosronejad.
Nagrada za najbolji film o nematerijalnom nasleđu dodeljena je ostvarenju “Sanjam kukere” Adele Peeve, koje se bavi jednim od važnih kalendarskih obreda u Bugarskoj koji, mada znatno izmenjen, opstaje i danas, i to zahvaljujući velikom trudu koji ulaže lokalna zajednica.
Dodeljeno je i nekoliko posebnih priznanja - film “Mesec u tebi” Dijane Fabijanova pohvaljen je za obradu teme, odnosno samosvojan način na koji obrađuje jednu od glavnih nelagoda s kojom se žene redovno suočavaju u našem, ali i svim drugim društvima. Zasnovan na stvaralačkom oslanjanju na niz naučnih pristupa, kao i na upotrebi raznovrsnih vizuelnih metoda, film “Mesec u tebi” daje iznenađujući uvid u jedno od najelementarnijih pitanja ženskog roda.
Posebna pohvala za originalnost teme dodeljena je filmu “Cveće na prozoru” Đovanija Prinčigalika, koji je zasnovan na ličnom instraživanju, a na originalan način bavi sep itanjem socijalne interakcije afričkih žena i zapadnih društava uopšte, a posebno emotivnim, ali i lukrativnim, vezama mladih afrikanki i muškaraca koji nisu iz Afrike.
Nagrada za najbolju muziku nije dodeljena, uz obrazloženje žirija da u toj kategoriji “jednostavno nije bilo filmova zadovoljavajućeg kvaliteta”.
Nagrade za najbolju montažu i najbolju kameru dodeljene su filmu “Kalenić, poslednji dani gradske pijace” Ivana Vukotića i Milana Miletića, koji se bavi promenom izgleda popularne beogradske pijace i pokazuje uzajamno dejstvo različitih aktera u tom specifičnom gradskom prostoru.
Žiri je odlučio da obe nagrade dodeli istom filmu, smatrajući da montaža i kamera suštinski odlikuju autorski pristup u nagrađenom filmu i značajno doprinose vizuelnom zadovoljstvu koje pruža gledaocu.
Studentski žiri 20. MFEF-a jednoglasno je odlučio da proglasi pobednikom u kategoriji studentskih filmova delo autora Kulara Vimnea “Breath” (Hing).
Žiri je istakao da je u tom filmu, kroz zanimanje jedne žene u Estoniji - u ovom slučaju jedine preostale odžačarke u toj zemlji - prikazan kontinuitet izvorne ljudske potrebe i različitih kulturnih odgovora na nju. Simboli koji su antropomorfno predstavljeni u filmu kroz lik Frančeske metaforično prikazuju tranziciju kulturnih elemenata.
Autor pokazuje da ti elementi i dalje postoje u društvu; oni ne nestaju, već se s vremenom modifikuju i prilagođavaju savremenim životnim uslovima. Film opravdava relevantnost etnografskog filma u savremenom društvu i pokazuje jednu specifičnost etnografskog filma koja se ogleda u spoju antropološke teorije i vizualnog metoda istraživanja. Autorski pristup pruža meditativni osvrt na jedan neobičan izbor zanimanja kroz koje glavni lik prodire duboko u kompleksnost sveta, istakao je studentski žiri, koji su činili Slađana Mitrović i Jovana Stokanić, studentkinje etnologije i antropologije na Filozofskom fakultetu u Beogradu, kao i njihov kolega sa Filozofskog fakulteta u Zagrebu Ivan Milanovski.
Jubilarni MFEF prikazao je od 17. do 22. oktobra oko 30 ostvarenja u takmičarskom programu, uz informativnu selekciju, a posebno je okrenut mlađim stvaraocima, u želji da afirmiše filmsko beleženje nematerijalnog kulturnog nasleđa i kod mladih.
Etnografski muzej u Beogradu, organizator MFEF-a, u želji da predstavi najnoviju svetsku produkciju etnografskog dokumentarnog filma, organizovao je i raznovrsne i posebne programe, kao što su: retrospektiva programa iz prethodnih 20 godina, debate, radionice, master-klasovi, predstavljanje kataloga jubilarnog festivala, tematski događaji posvećeni pojedinim autorima i produkcijama (izbor skorašnje produkcije iranskog i kanadskog etnografskog filma)...
Sajt Etnografskog muzeja je www.etnografskimuzej.rs
(SEEcult.org)
