Nagrade 49. BITEF-a

Gran pri 49. BITEF-a 'Mira Trailović' dobila je francuska predstava “Zbogom”, u režiji Žonatana Kapdevijela (Jonathan Capdevielle), koju je videla samo publika u Novom Sadu, dok je specijalna novouvedena nagrada “Jovan Ćirilov” dodeljena predstavi “Mi smo kraljevi a ne ljudi” Hrvatskog narodnog kazališta u Zagrebu, u režiji Matije Ferlina. “Politikina” nagrada za najbolju režiju dodeljena je Jerneju Lorenciju iz Slovenije za “Ilijadu”, koju je i publika 49. BITEF-a proglasila najboljom među ukupno deset predstava u glavnom programu.

Žiri 49. BITEF-a, kojim je predsedavala glumica Mirjana Karanović, dodelio je Gran pri “Mira Trailović” francuskoj predstavi “Zbogom” za "razvoj jedinstvenog, intrigantnog i autentičnog pozorišnog jezika, za precizan i osećajan pristup kako odrasloj tako i mladoj publici, za izvanrednu kombinaciju umetničkih jezika i izuzetan pristup plesu koji koristi u dramske svrhe, za uvođenje suptilnog i delikatnog pozorišnog pristupa, za pozorišni integritet na nivou intimnog dijaloga koji izvođači ostvaruju sa prostorom, kao i za odnos prema deci bez dociranja, za izostavljanje moralizatorstva i nedavanje jednostavnih odgovora na komplikovana pitanja na temu ljudskosti i aktuelnih tema".

Pobednička predstava, koju je Biro Kasiopeja izveo u Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu, bavi se vrstom angažmana koji bi mogao da se definiše kao rodna politika ili politika tela. “Zbogom” je autoportret autora i reditelja Kapdevijela, koji je proveo tinejdžerske godine učeći da imitira pop ikone i pevajući najveće hitove 80-ih, naročito one koje je izvodila Madona. Dok se njegova predstava kreće između muzike i konverzacije, on objedinjuje uspomene na sopstveno detinjstvo i prošlost koja nastavlja da obeležava njegov promenljivi identitet. U pokušaju da, koliko god je to moguće, uhvati persone drugih, Kapdevijel nastoji da otkrije i najistinitiju verziju sebe. Izvođen a capella, uz podršku muškog hora, komad “Zbogom” je moćna studija o ranjivosti adolescencije.

      Zbogom

Žiri 49. BITEF-a, koji su činili i Agnješka Jakimiak, Žarko Laušević, Stefan Blaske i Tomas Volgrav, jednoglasno je dodelio Gran pri predstavi “Zbogom”, kao i specijalnu nagradu “Jovan Ćirilov” hrvatskoj predstavi “Mi smo kraljevi, a ne ljudi” u režiji Matije Ferlina koji je stvorio tekst iz materijala koji su, kroz niz radionica, proizvela deca predškolskog uzrasta, kreirajući tako specifičan teatarski svet, oblikovan dečjom logikom, u kojem jezik nema smisao, ni vrednost koje mu odrasli pridaju. Zatim je stvorio pokret koji takav jezik može da ispuni novim značenjima.

Specijalna nagrada BITEF-a prvi put je dodeljena, a ustanovljena je u znak sećanja na Jovana Ćirilova, suosnivača i doživotnog selektora BITEF-a, kome je 49. izdanje tog međunarodnog festivala bilo i posvećeno.

     Mi smo kraljevi, a ne ljudi, HNK Zagreb, Matija Ferlin

“Politikina” nagrada na 49. BITEF-u, prema odluci žirija koji su činili Dejan Mijač (predsednik), Tanja Mandić Rigonat, Vesna Roganović, Borka Golubović Trebješanin i Ana Tasić, jednoglasno je dodeljena Jerneju Lorenciju za predstavu “Ilijada”, koprodukciju Slovenskog narodnog gledališča Ljubljana, Mestnog gledališča ljubljanskog i Cankarjevog doma.

Prema navodima žirija, Lorenci u scenskom tumačenju “Ilijade” raskošno otkriva mogućnosti dramskog tumačenja epike, scenskog podizanja naracije na visoki poetsko-dramski nivo.

“Homerov junački spev koji raspliće događaje u trojanskom ratu, slika svet ljudi i bogova, pripoveda o herojstvu i stradanju, Lorenci je na scenu postavio u svom raskošno prepoznatljivom stilu bogate, začudne poetičnosti, spoja brutalnosti i suptilnosti, uplitanja fizičke sirovosti i bestežinske osećajnosti. Homerov poetski jezik Lorenci prevodi i u sferu muzike koja se uživo stvara na sceni, u spoju solističkog i horskog pevanja, jednoličnih, tupih udarca u mikrofone, kao i tonova proizvedenih na harfi. Muzika je ravnopravan partner epsko-dramskoj igri koja u Lorencijevom čitanju u drugom delu predstave u totalu dostiže izvanredne umetničke domete, otelotvorujući ideju o prolaznosti života, iluzijama o besmrtnosti i moći”, naveo je žiri za dodelu 38. “Politikine” nagrade na BITEF-u.

Lorenci je, inače, dobio “Politikinu” nagradu i za predstavu “Oluja” na 47. BITEF-u 2013. godine, na kojem je Gran pri osvojio bio Oliver Frljić za predstavu “Zoran Đinđić” Ateljea 212 o ubijenom srpskom premijeru.

      Ilijada

Publika 49. BITEF-a takođe je proglasila najboljom “Ilijadu”, a osim nagrađenih, ocenjivala je i predstave “Murmel, Murmel” ansambla Folksbine am Roza – Luksemburg plac iz Berlina, u režiji Herberta Friča, kojom je 49. BITEF svečano otvoren, zatim “Smrt Ivana Iljiča” Srpskog narodnog pozorišta, u režiji Tomija Janežiča, regionalnu koprodukciju “Kompleks Ristić”, najnoviji u nizu političko-teatarskih projekata Olivera Frljića iz Hrvatske, “Ibzenov ‘Neprijatelj naroda kao Brehtov poučni komad”, u režiji Zlatka Pakovića i produkciji CZKD-a, “Common Ground” izraelske rediteljke Jael Ronen (Yael Ronin), u produkciji Gorki teatra, “Diskretni šarm marksizma” Bojana Đorđeva, u produkciji Daas Arts iz Amsterdama i Teorije koja hoda (TkH), te “Mrtve duše” Gogolj centra iz Moskve, u režiji Kirila Serebrenikova, pozorisnog i filmskog reditelja koji se sa svojim glumcima poklonio publici na zatvaranju 49. BITEF-a u Pozorištu na Terazijama.

Publika 49. BITEF-a, osim Glavnog programa, imala je priliku da isprati i intenzivan program 16. Bitef Polifonije, kao i tradicionalni “Bitef na filmu” u Muzeju Jugoslovenske kinoteke, te novi prateći program Bitef zona, koji je takođe velikim delom posvećen uspomeni na Ćirilova (1931-2014), ali i na suosnivačicu BITEF-a Miru Trailović (1924-1989).

(SEEcult.org)