Nagrade 4. Novog Tvrđava teatra

Najboljom predstavom četvrtog Novog Tvrđava teatra u Vili Stanković u Čortanovcima proglašena je “Čuvari tvoj poštenja” Borisa Liješevića, u izvođenju Gradskog pozorišta Podgorica, a nagradu za režiju dobio je Kokan Mladenović za predstavu “Jami distrikt” istoimene trupe, nastalu prema tekstu Milene Minje Bogavac.

Predstava “Jami distrikt”, u koprodukciji Centra za kulturu Tivat, Bitef teatra iz Beograda, Tink tank studija iz Novog Sada i Festivala Mask Segdin, odnela je i nagradu za najbolju glumicu koja je ravnopravno dodeljena Isidori Simijonović, Nini Nešković i Jeleni Graovac za uloge srpskog, bosanskog i hrvatskog koncepta, dok je nagradu za najboljeg glumca dobio Arpad Mesaroš za ulogu Kralja Karla Ružnog u predstavi “Fama o biciklistima” Novosadskog pozorišta - Újvidéki Színház, u režiji Roberta Lenarda.

Nagrade su dodeljene 8. jula nakon predstave “Međuigre”, koja je izvedena van konkurencije, dok su u takmičarskom programu bila četiri komada iz Srbije i Crne Gore, u selekciji Vide Ognjenović, umetničke direktorke.

Žiri, koji su činili književnik i pozorišni kritičar Vladimir Kopicl (predsednik), glumica i rediteljka Kinga Mezei i rediteljka Mia Knežević, istakao je da je Novi Tvrđava teatar, pored toga što je još jednom primerno podsetio na “pogodnost izvođenja u otvorenom prostoru kao jednu od nezaboravljenih i, srećom, još naopako nedopisanih suština teatra”, akcentovao i druge suštinske i revitalizacijske odlike igre na sceni uživo.

Najvidljivije - zaoštrenu potragu za aktuelnim scenskim licima nedvosmislenog polemosa, dijaloga s lokalnim i planetarnim soc- i polit-ambijentom permanentne krize i post-krize. Uz to su, u većini viđenih predstava, klasične scenske komponente mime razložno podržane i nadograđene savremenim pojačivačima scenskog mirisa i ukusa, od medijskih platformi i poštapalica, do tehno prečica i proteza, sve u žanrovskom luku od reaktuelizacijske adaptacije romana do stend ap komedije. Sve to je u zavodljivom para-prirodnom i para-scenskom ambijentu Vile Stanković imalo odgovarajući zavodljive parateatarske i teatarske efekte, ono, dakle, ono dakle za čim pođednako žude i umetnici i poblika, naveo je žiri, dodajući da četvrto izdanje Novog Tvrđava tetara vidi kao “zgodan materijal za dalje opširne laudacije, ali ipak smatra da je u ovoj prilici možda dovoljna i jasna poruka pokroviteljima i sponzorima festivala da su im davanja dala odličan rezultat, tako da ih ubuduće treba ne samo učiniti održivim, tj. uvećati, nego po mogućnosti i umnožiti”.

Vladimir Kopicl, foto: Novi Tvrđava teatar

Nagrada za najbolju predstavu dodeljena je komadu “Čuvari tvog poštenja”, jer “saglasno jasnom autorskom konceptu i pođednako čistoj režiji Borisa Liješevića, filigranski funkcionalnoj i bez suvišnih tehničkih ukrasa i ornamentalnih zavrzlama”, kroz “dva gotovo aforistički efikasna niza generacijskog preispitivanja tradicionalnih epsko-etičkih postulata društva i njegovih savremenih ne-mogućnosti u doba zahuktale konzumerističke, neo-liberalne perestrojke - donosi sve što mu je potrebno”.

“Dobar i dobro postavljen glumački tim, nijansiranje artikulacionih specijalnosti svakog od aktera u korist ukupne igre, pregledno isticanje bitnog uz nenametljive vizualije i osvežavajuće umeren rambovski muzički fon. I ukupno scensko dejstvo pođednako podešeno za osvajanje publike i profi priznanja”, naveo je žiri.

Čuvari tvog poštenja

Žiri je istakao i da se nije dvoumio da nagradu za najbolju režiju dodeli Kokanu Mladenoviću za predstavu “Jami disktrikt”, jer je, u nastojanju da scenski razigra zaoštrenu kvazidokumentarnu vivisekcijsku dramsku fikciju Milene Bogavac, tematski složenu oko preispitivanja pojma nacije i modelovanja ovog izuma 19. veka kroz presudne manipulativne polit-medijske mašine današnjice, “još jednom, u svom inventivno praštećem, rasprskavajuće-katarzičnom maniru”, pokazao bogat repertoar sopstvene rediteljske invencije.

“U slučaju ove predstave ponajpre sposobnost da izoštri, ospolji, gradi i ruši, pa i zavede i prevede gledaoca u dobro tempiranu scensku ‘kopiju bez originala’, čiji original svi zapravo znamo, ali nam ovako dobra lekcija iz tog gradiva sigurno može dobro doći. Istovremeno bujan i precizan rediteljski rad, s ponekim viškom, ali bez manjka”, istakao je žiri.

Jami distrikt

Nagrada za najbolju glumicu jednoglasno je dodeljena Isidori Simijonović, Nini Nešković i Jeleni Graovac za “ravnopravan doprinos i snažno partnersko sadejstvo” u predstavi “Jami distrikt”.

“U ovom zaoštrenom, ekstremno razigranom multimedijalno-scenskom senzornom zalogaju, s mnoštvom naratorsko-muzičkih ukrasa, sa silnim upadima novomedijske rečite slikovnosti i teških hiper-realističkih polit-aroma najpresnije savremenosti u jedva prerađenom stanju”, tri umetnice na zajedničkom poslu dokazivanja paradoksalne različitosti njihovih u tekst upisanih nacionalnih pozicija i ograničenja, “i pojedinačno i timski su iskazale skoro sve što se od organski živog aktanta na sceni danas može očekivati. Spremnost, pre svega, što nam je, baš kao i Šekspiru, u onom njegovom slavnom citatu, zapelo za oko, pa odatle prešlo u ovo priznanje”, istakao je žiri.

Nagrada za najboljeg glumca dodeljena je Arpadu Mesarošu za ulogu u “Fami o biciklistima”, jer je u fantazmagorično tkivo dramski redizajnirane turbulentne distopijske koma-storije Svetislava Basare, sa očigledno uzbudljivim teatarskim posledicama, “uspeo da se glumački ugradi kao nedvosmisleno stožerno mirno i neprestano uzdrhtalo telo-mesto, sa naporednim senčenjem i obasjavanjem svog lika i prirode ukupne igre”.

“Dobro podešenim tonom i dikcijskom sugestijom, elementima pokreta, mikroglume, partnerskim terapeutskim snižavanjem i podizanjem tenzija uz interpretativne vertikale kolega, zaslužan je za mnoge od najboljih trenutaka predstave i njen total”, naveo je žiri, koji je odlučio jednoglasno.

Fama o biciklistima

Osim nagrađenih, u takmičarskom programu izvedena je i predstava “Nevidljivi ljudi” Narodnog pozorišta Užice, prema drami Jelene Kajgo, u režiji Nemanje Rankovića.

Van konkurencije učestvovale su predstave “Ukrađena ličnos’” prema tekstu Milenka Vučetića, u adaptaciji, režiji i izvođenju Milana Gutovića, te “Međuigre” – diplomska predstava Akademije lepih umetnosti, prema tekstu Migela de Servantesa, u režiji Vide Ognjenović.

Rediteljka, dramska autorka i književnica Vida Ognjenović pokrenula je najpre festival Tvrđava teatar koji se prvih nekoliko godina održavao u znatno većem prostoru Smederevske tvrđave i imao širi međunarodni karakter. Posle promene gradske vlasti u Smederevu, festivalu je 2014. godine otkazano gostoprimstvo, pa je manifestacija preseljena u Vilu Stanković i promenila ime u Novi Tvrđava teatar.

(SEEcult.org)