Fokus 50. Oktobarskog salona
Jubilarni, 50. Oktobarski salon u Beogradu, koji će biti održan od 2. oktobra do 15. novembra na temu “Okolnost” - prema koncepciji Branislave Anđelković, biće fokusiran na umetnike koji većinom žive i rade u Srbiji, ali su prisutni na međunarodnoj sceni, a obuhvatiće i dva posebna prateća umetnička projekta - “Individualni kolektivizam” Igora Grubića i projekat Dragoljuba Raše Todosijevića “Umetnik kao prorok”. Grubićev rad čini serija kratkih televizijskih priloga-porrtera kojima će najširoj publici biti predstavljeni umetnici zastupljeni na izložbi.
Jubilarni, 50. Oktobarski salon u Beogradu, koji će biti održan od 2. oktobra do 15. novembra na temu “Okolnost” - prema koncepciji Branislave Anđelković, biće fokusiran na umetnike koji većinom žive i rade u Srbiji, ali su prisutni na međunarodnoj sceni, a obuhvatiće i dva posebna prateća umetnička projekta - “Individualni kolektivizam” Igora Grubića i projekat Dragoljuba Raše Todosijevića “Umetnik kao prorok”.
Grubićev rad čini serija kratkih televizijskih priloga-porrtera kojima će najširoj publici biti predstavljeni umetnici zastupljeni na izložbi.
Projekat Todosijevića “Umetnik kao prorok” biće realizovan u javnom gradskom prostoru i činiće specifičan oblik komunikacije umetnika i socijalnih/ličnih okolnosti kojima je uslovljen.
U oba projekta umetnici su ti koji intervenišu unutar uobičajenih “promotivnih” delatnosti, kada su u pitanju izložbe poput Oktobarskog salona, saopštio je Kulturni centar Beograda (KCB), koji je organizator te najveće međunarodne izložbe savremene umetnosti u Beogradu, internacionalizovane 2004. godine, kada je umetnička direktorka bila kustoškinja i istoričarka umetnosti Anda Rotenberg iz Poljske.
Projekat “Okolnost” umetničke direktorke 50. Oktobarskog salona Branislave Anđelković, koja je i direktorka MSUB, motivisan je neophodnošću sagledavanja scene savremene umetnosti u Srbiji u njenim internacionalnim dimenzijama i u odnosu na okolnosti njene lokalne produkcije.
Okosnicu projekta čini izložba kroz koju će se sagledati markantne, inspirativne i kritički utemeljene umetničke pozicije u Srbiji u ovom trenutku, odnosno rad onih umetnika koji su izgradili specifične umetničke jezike i filozofije, u različitim medijima, i u odnosu na koje postoji potreba što celovitijeg predstavljanja široj publici u Beogradu i Srbiji.
Izložba “Okolnost” nije koncipirana kao “aglomeracija” radova, već kao pokušaj da odabrani projekti pozvanih umetnika predstave jedinstvenost i specifičnost pozicija i propozicija na savremenoj sceni u odnosu na društvene procese, a posebno u odnosu na realan osećaj krize u kojoj živimo.
Od kada je Oktobarski Salon 2004. godine prerastao iz u međunarodnu umetničku manifestaciju, osim dugo očekivane internacionalizacije, došlo je i do spornog diferenciranja figure “domaćeg umetnika” i figure “međunarodnog umetnika”.
Ovogodišnji Salon, težištem na umetnicima koji većinom žive i rade u Srbiji, ali su prisutni na međunarodnoj sceni, nema za cilj da vrati Oktobarski salon u domen lokalnog događaja, već upravo da označi “domaćeg umetnika” kao “međunarodnog umetnika” koji ostaje vezan za lokalna iskustva na osnovu kojih formira inicijative i sugeriše intervencije.
Na izložbu su, kao gosti, pozvani i neki umetnici koji ne žive u Srbiji, ali čiji rad smatramo aktivnim činiocem savremene umetnosti u ovoj sredini.
Na 50. Salonu pažnja je posvećena onim projektima kod kojih iskustva, inicijative i intervencije imaju lokalno uporište, ali internacionalnu rezonantnost i značenjski kapacitet. Projekti koji će biti prikazani ne izražavaju samo “bavljenje” umetnika pitanjima od sistemskog značaja za društvo i umetnost, već su neposredne intervencije u našem poimanju i našem odnosu prema tim pitanjima. I to bez obzira da li se radi o pitanjima položaja i uloge umetnika, (ne) postojanja umetničkog sistema, nestajanja umetnosti iz javnog i medijskog prostora, neadekvatnog govora o umetnosti, ili pak o gorućim temama društvene i ekonomske krize kao što su proces privatizacije, socijalno raslojavanje, kulturna izolovanost, trauma istorijskog sećanja, građanska neaktivnost i inertnost, društvena (ne)tolerantnost...
S obzirom da je Oktobarski Salon umetnička manifestacija koja je najvidljivija za širu publiku u Srbiji, polazišna ideja je da se ovim projektom iniciraju i mehanizmi komunikacije umetnika i publike tako što će kustoska orijentacija pre svega biti motivisana potrebom da se savremena umetnost predstavi ne samo kroz izložbu, već i kroz različite prateće događaje radi uspostavljanja dijaloga i boljeg razumevanja pozicije i uloge umetnika u društvu.
Izložbu će pratiti katalog i vodič u kojima će svaki pojedinačni umetnik biti celovito prikazan ne samo kroz autorstvo nad određenim radom, već i kroz kompleksnost umetničke, intelektualne, političke i etičke pozicije.
Kao prateći događajim biće organizovane serije razgovora na teme koje su relevantne za identifikovanje postojeće umetničke scene, čime će biti omogućeno da se što širi krug aktivnih umetnika i svih onih koji se bave umetnošću (kustosi, teoretičari, istoričari, galeristi) uključi svojim glasom u prepoznavanje i tumačenje okolnosti u kojima deluju.
Jubilarni Oktobarski salon biće održan u Muzeju 25.maj, KCB-u, Centru za kulturnu dekontaminaciju, Kunsthistorishes Mausoleumu, Garaži u Masarikovoj i Salonu Muzeja savremene umetnosti (MSUB).
Kako je ranije najavljeno, jubilarni Salon obuhvatiće i aktivnosti na istraživanju istorijata i uloge te izložbe na umetničkoj sceni, pa je najavljena knjiga dosadašnjih kritika i okrugli sto.
Treća celina 50. Salona biće predstavljanje na važnim međunarodnim manifestacijama, poput predstojećeg Bijenala u Istanbulu.
Zbog aktuelne finansijske krize, budžet 50. Salona nešto je manji od ranije planiranih sredstava, a osim Skupštine grada Beograda, kao osnivača, podržalo ga je sa četiri miliona dinara i Ministarstvo kulture Srbije.
Oktobarski salon ima i novi Odbor, izabran u junu na period od četiri godine.
Osnovan 1960. godine kao izložba najboljih ostvarenja u oblasti likovnih umetnosti, Oktobarski salon je 1967. postao značajna smotra aktuelnih tokova i u primenjenoj umetnosti.
Tokom poluvekovne istorije menjao je koncepciju i oblike organizovanja, a od 2001. imenuje se umetnički direktor koji predlaže koncept Salona.
Osim Ande Rotenberg na 45. Oktobarskom salonu i ujedno prvom međunarodnom, umetnički direktori bili su i beogradska istoričarka umetnosti i kustoškinja Darka Radosavljević Vasiljević, nemački kustos Rene Blok, zatim Lorand Heđi iz Mađarske i prošle godine istoričarka umetnosti i kustoškinja Bojana Pejić, koja živi i radi u Berlinu od početka 90-ih.
Na 49. Salonu dodeljene su tri ravnopravne nagrade Darinki Pop Mitić iz Beograda, Katji Sander iz Danske i Grupi Chto delat? iz Sankt Petersburga.
Sigalit Landau iz Izraela dobila je nagradu KCB-a, koja podrazumeva samostalnu izložbu 2010. godine, a Reli Avrahami, takođe iz Izraela, otkupnu nagradu Muzeja primenjene umetnosti.
Nagradu Udruženja likovnih kritičara AICA - Srbija, u iznosu od 30.000 dinara, koja je prvi put dodeljena, dobila je Grupa Spomenik (Milica Tomić, Darinka Pop Mitić, Branimir Stojanović Trša, Svebor Midžić), a u žiriju su bili Irina Subotić, Branislav Dimitrijević i Ješa Denegri.
Sajt Oktobarskog salona je www.oktobarskisalon.org
(SEEcult.org)
