Desire central station - West

Subotičko pozorište “Deže Kostolanji” (Kosztolányi Dezs) organizuje od 22. do 29. novembra prvi pozorišni festival “Desire central station 2009 - West”, koji obuhvata 15 predstava iz sedam zemalja u regionu, počev od “Nore” sarajevskog East-West centra i Harisa Pašovića na otvaranju, preko koreografija nekih od najznačajnijih savremenih plesača današnje Evrope, Pala Frenaka i Andreje Ladanji, ekstravagantnog Ive Dimčeva iz Bugarske, do slovenačke trupe Via Negativa i Bacača sjenki iz Hrvatske, dobitnika specijalne nagrade BITEF-a 2007. i ove godine.

Subotičko pozorište “Deže Kostolanji” (Kosztolányi Dezs) organizuje od 22. do 29. novembra prvi pozorišni festival “Desire central station 2009 - West”, koji obuhvata 15 predstava iz sedam zemalja u regionu, počev od “Nore” sarajevskog East-West centra i Harisa Pašovića na otvaranju, preko koreografija nekih od najznačajnijih savremenih plesača današnje Evrope, Pala Frenaka i Andreje Ladanji, ekstravagantnog Ive Dimčeva iz Bugarske, do slovenačke trupe Via Negativa i Bacača sjenki iz Hrvatske, dobitnika specijalne nagrade BITEF-a 2007. i ove godine.

Nadovezujući se na specifičan muzičko-scenski program “Dezireov tramvaj”, koje Pozorište “Kostolanji” organizuje već duži niz godina, predstavljajući na desetine savremenih pozorišta i muzičara iz cele Evrope, novi pozorišni festival je logično dobio ime “Desiré central station 2009 - West”, slaveći na još jedan način subotičkog pesnika i pisca Kostolanjija, čiji je nadima i bio Desiré.

Predstave iz Slovenije, Makedonije, Hrvatske, BiH, Bugarske, Mađarske i Srbije, koje čine program prvog “Dezire” festivala, mahom su dela savremenog pozorišnog izraza, koja govore o premošćavanju različitosti nakon turbulentne novije istorije.

Osim predstava, festival “Desire” obuhvata i brojne prateće sadržaje, poput teatarskih radionca, izložbi i koncerata, a počinje dramom “Nora” Henrika Ibsena, u režiji Pašovica, jednog od najpoznatijih reditelja jugoistočne Evrope poslednje dve decenije, čiji je “Klasni neprijatelj” prošle godine učestvovalo i na prestižnim festivalima u Edinburgu, Singapuru i Sibiu.

“Nora” East West centra (www.eastwest.ba) govori o savremenom mladom bračnom paru čiji život, uprkos uspehu u poslu i društvu, nije ispunjen srećom. To je priča o slobodi pojedinca i potragom za istinskom ljubavlju koja se tiče svakoga, jer na jednostavan i upečatljiv način govori o našem svakodnevnom životu, ljubavi, nadanjima i strahovima.

Mađarsko pozorište “Vereš Šandor Sombathelj” (Sombathelj/Madarska, www.wssz.hu) izvešće 23. novembra predstavu “Čovek koji se smeje” prema romanu Viktora Igoa, u režiji i adaptaciji Andraša Jeleša, dok će
francusko-mađarski ansambl Pala Frenaka (www.frenak.hu) izvesti njegovu koreografiju “InTimE” koja pruža uvid u kompleksne meduljudske odnose.

Mimika, jezik simbola i sam pokret najprepoznatljivija su obeležja Frenakovog teatra, uz povremene (ali značajne) izlete u pravcu cirkuskih veština, sveta klasicnog pozorišta i savremene muzike.

Publici festivala “Desire” predstaviće se 24. novembra ansambl Simptomi (www.thesymptoms.hu ) iz Budimpešte, koji će izvesti “Ogrebotinu” rediteljke Reke Sabo, matematičarke, plesačice i koreografkinje, a iste večeri nastupiće i Andrea Ladanji i perkusionista Gerge Borlai predstavom “BL”, zasnovanom na ritmu kao osnovnom elementu ljudskog postojanja.

Ladanjijeva je jedna je od vodećih mađarskih pozorišnih plesačica i koreografa, koja se usavršavala u Njujorku i Los Anđelesu, a dobitnica je mnogih nagrada, uključujući priznanje Zaslužnog umetnika Mađarske. ona će nastupiti sa

Beogradski Bitef teatar izvešće 25. novembra predstavu “Slučaj Vojcek - Hinkeman” prema “Vojceku” Georga Bihnera i “Hinkemanu” Ernsta Tolera, u režiji Ane Tomović, koja se bavi pitanjem ugrožene muškosti u Srbiji danas. To je pokušaj sagledavanja aktuelne srpske posleratne stvarnosti iz perspektive generacije koja je potpuno nesvesno prošla kroz 90-te.

Budimpeštansko Društvo za brodarstvo Sputnjik - Institut - Laboratorija za moderno pozorište i istraživanje ponašanja (www.szputnyik.com) izvešće “Apartmanske priče” Viktora Bodoa, glumca i reditelja koji je i osnivač teatra Sputnjik, jednog najinovativnijih danas u Mađarskoj.

U “Apartmanskim pričama” stanari i podstanari, gosti i lutalice, gledaoci i glumci, susreću se ili prolaze jedno pored drugog bez pozdrava - podstanarska stvarnost je prikaz stvarnosti celog društva, kao i radnici jednog pozorišta, putnici metroa ili stanari jedne zgrade.

Gradsko kazalište Gorica, koje deluje u okviru Pučkog otvorenog učilišta Velika Gorica, izvešće 26. novembra dramu intrigantnog francuskog autora Bernard Marie Koltèsa, napisanu prema romanu “Zločin i kazna”, u režiji Ivice Buljana. Buljanova postavka predstavlja remek delo Dostojevskog kroz prizmu delirija Raskoljnikova i u alkoholnim halucinacijama Marmeladova, čiji tragičan i groteskan kraj pokreće i očaj glavnog junaka.

U predstavi glume neki od najpoznatijih hrvatskih glumaca - Ana Karić, Ivica Vidović, Gordana Gadžic, Enes Kiševic, Lucija Šerbedžija,
Ana Vilenica, Goran Bogdan, Stipe Kostanic i Mladen Badovinac iz poznate grupe The Beet Fleet.

Subotička publika imaće priliku, posle bitefovske, da vidi “Odmor od povijesti” Bacača sjenki iz Zagreba, odnosno Borisa Bakala, Katarine Pejović i Stanka Juzbašića, koja je nastala kao prvi deo trilogije “Proces_Grad”, inspirisane romanom “Proces” Franca Kafke i njegovim
filozofskim i političkim implikacijama.

“Odmor od povijesti” je meta(fizički), neverbalni komentar Kafkinog dela - putovanje po rubu kolektivne i individualne svesti, kroz predele snova i smrti kao jedinih sigurnih utočišta od istorije. Predstava je nagrađena na 43. BITEF-u specijalnom nagradom žirija koji je istakao da preispituje klasičnu poziciju gledaoca, igra se granicama percepcije i obogaćuje gledaoca na čulnom nivou, menjajući time percepciju upotrebom intimnog prostora.

Bacači sjenki izvešće i predstavu “Ex-pozicija”, drugi deo trilogije “Proces_Grad”, koja je 2007. dobila specijalnu nagradu žirija BITEF-a, a izvedena je u bivšoj robnoj kući “Kluz”, dok će u Subotici biti igrana u Modernoj galeriji.

Među učesnicima “Desire” festivala je i Narodno pozorište Štip koje će izvesti “Begunicu” Vasila Iljoskog, u režiji Dejana Projkovskog, direktora skopskog festivala MOT od 2006. “Begunica” je brehtovski utemeljena postmoderna predstava - makedonska varijanta “Romea i Julije”, a skopska kritika već ju je označila antologijskom.

Jedna od zvezda festivala “Desire” je i bugarski koreograf i plesač Ivo Dimčev (www.ivodimchev.com), najpoznatiji predstavnik bugarske plesne scene, odnosno savremenog bugarskog fizičkog teatra.

Njegova predstava “Som faves” (Neki omiljeni), koju govori o temama i/ili osobama za koje ga vezuju određeni odnosi.

Slovenačka grupa Via Negativa (www.vntheatre.com) predstaviće se trostrukim performansom “Novac, krv i ljubav” iz ciklusa “Via Nova”, u režiji Bojana Jablanoveca, koja postavlja publici pitanja: Dal i ste spremni platiti onoliko koliko mi zaslužujemo? Ako očekujete nešto novo i originalno, zašto još uvek želite videti krv? Na šta bismo sve trebalo da budemo spremni učiniti za vašu ljubav?

Via Negativa izvešće poslednjeg festivalskog dana i predstavu “Out”, pretposlednje delo iz projektnog ciklusa “Sedam smrtnih grehova” koje analizira ponos: na koji način se ljudska gordost ponaša u pozorišnim uslovima, odnosno kroz odnos publike i izvođača.

Za završnicu je najavljen i budimpeštanski Ansambl Bele Pintera (www.pbest.hu), glumca, muzičara, scenariste i reditelja, koji će izvesti “Devušku”, čiji su nosioci radnje oficiri, vojnici, njihove porodice i radni logoraši. Radnja se odvija u kasarni, balskoj dvorani i na udaljenim ruskim nizijama za vreme Drugog svetskog rata, ali ne govori o tom vremenu.

Pinterov ansambl je, prema kritičarima, jedna je od najboljih nezavisnih pozorišnih trupa u Madarskoj. Osnova njihovog stvaralaštva je uspešno prožimanje elemenata mađarskog folklora u pozorištu postmoderne. Cilj stvaralaca je da, na osnovu kritičkog posmatranja društva i sebe samih, ostvare savremena pozorišna ostvarenja.

Prateći program festivala “Desire” obuhvata radionicu slovenačkog reditelja Tomija Janežica za glumce, kao i Harisa Pašovića za
glumce i plesače, te filmski program (savremeni plesni film i vestern),
razgovore i susrete sa umetnicima i publikom i muzičke nastupe.

Cena pojedinačnih ulaznica je 400 dinara, a paket za pet predstava (po
izboru kupca) košta 1.600 dinara, dok je komplet 3.600 dinara.

Domaćin festivala - Pozorište “Deže Kostolanji” učestvovalo je poslednjih godina na brojnim festivalima u Srbiji, Mađarskoj i drugim zemljama u okruženju (Sterijino pozorje, BITEF, Infant, POSZT, Thealter...), a brojne nagrade u različitim kategorijama, predstavljale su i inicijalnu kapislu za osnivanje međunarodnog i/ili regionalnog pozorišnog festivala “Desire”.

Desiré je bio nadimak subotičkog pesnika i pisca Kostolanjija, koji je ostavio značajan trag u mađarskoj književnosti početkom 20. veka. Suboticu je napustio prilično rano, imajući hrabrosti da zalupi za sobom vrata subotičke gimnazije, a ubrzo je u Budimpešti pronašao mesto u društvu najznačajnijih pesnika i pisaca tog vremena. Kostolanji je 1908. osnovao literarni magazin “Nyugat” (Zapad), najznačajnije literarno izdanje između dva svetska rata u Mađarskoj.

Sajt festivala je www.desirefestival.eu, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org

(SEEcult.org)