Breda Beban u MSUV
Izložba Brede Beban “Nazovimo to ljubav” (Let’s Call it Love), dosad najsveobuhvatniji uvid u multimedijalni opus te velike jugoslovenske i evropske umetnice iz njenog emigrantskog života u Velikoj Britaniji, otvorena je 15. maja u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine (MSUV) u Novom Sadu, a uprkos lošem vremenu i jakoj kiši, na otvaranje su došli i njeni prijatelji iz Beograda i kustosi njenih ranijih izložbi iz Trsta i Zagreba.
Otvaranju izložbe prisustvovale su i kustoskinje MSU Republike Srpske iz Banjaluke, gde će postavka biti održana krajem leta, kao i publika i prijatelji Brede Beban iz Beograda, gde je izložba “Nazovi to ljubav” održana nedavno u Kulturnom centru.
Izložba “Nazovimo to ljubav”, koju KCB i MSUV partnerski organizuju u saradnji sa Portalom za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org, obuhvata najvažnije video radove i filmove Brede Beban iz perioda od 1991. do 2012. godine, odnosno od odlaska iz ratom zahvaćene Jugoslavije do prerane smrti u Londonu.
My Funeral Song
Sama postavka izložbe razlikuje se od nedavne beogradske, a kako je primetio kustos Branko Frančeski (Franceschi) iz Zagreba na otvaranju, pruža novi doživljaj i onima koji su upoznati sa radovima Brede Beban, naglašavajući njihovu duboku emotivnost.
Kao i nedavno u KCB-u, i u MSUV je predstavljeno dvadesetak video radova, video instalacija i umetničkih filmova Brede Beban, uz dva fotografska projekta - ciklus “Arte vivo” (2008-2011) i “Ležim na krevetu čekajući da se njegovo srce zaustavi” (I lay on the bed waiting for his heart to stop beating), sa fotografijama snimljenim od 1991. do 1997.
Arte Vivo
Breda Beban je bila likovna umetnica, sineasta i kustoskinja/kreativna producentkinja, čiji se rad bavi savremenim pojmovima subjektivnosti i emocija koje se javljaju na marginama velikih priča o geografiji, politici i ljubavi. Filmovi i fotografije Brede Beban, kako su istakle kustoskinje izložbe “Nazovimo to ljubav” Gordana Dobrić (KCB) i Svetlana Mladenov (MSUV), smatraju se jedinstvenim izrazom intimnosti, ranjivosti i autentičnosti.
The Most Beautiful Woman in Gucha
Rođena u Novom Sadu u nekadašnjoj Jugoslaviji, Breda Beban je odrasla u Makedoniji i Hrvatskoj. Slikarstvo je studirala na Akademiji likovnih umetnosti u Zagrebu.
Karijeru je započela kao slikarka i umetnica performansa, a prvu samostalnu izložbu slika imala je u Galeriji SKC u Beogradu ranih 80-ih.
Kao pripadnica generacije mladih protagonista slikarstva postmoderne na jugoslovenskim prostorima, više puta je gostovala u kultnoj emisiji “TV galerija” Dunje Blažević izvodeći u studiju performanse samostalno ili sa kolegama (jedan od onih koji se pamti bio je sa avangardnim De Stilom Markovićem), i promovisala na taj način TV performans kao novu formu video teatra. U Beogradu je imala još jednu samostalnu izložbu važnu za njenu jugoslovensku biografiju - u Salonu Muzeja savremene umetnosti 1987. godine, kada u prostor galerije, koji je definisan kao slikarski ambijent, sa platnima ogromnih dimenzija koja asociraju na zidove vizantijskog hrama, uvodi praksu scenskog nastupa, izvodeći jedan od svojih prvih javnih performansa.
Walk of Three Chairs
Godinu dana kasnije održana je mala retrospektiva video radova Brede Beban i Hrvoja Horvatića (1986-1988) u Akademskom filmskom centru Doma kulture Studentski grad.
Breda Beban je Horvatića, kasnije svog životnog i umetničkog partnera, upoznala sredinom 80-ih, kada je i počela da radi na filmu, videu i fotografiji.
Nakon izbijanja rata u bivšoj Jugoslaviji 1991. godine, izbegli su zajedno i putovali od mesta do mesta da bi se konačno skrasili u Londonu, gde su nastavili da rade zajedno do iznenadne Horvatićeve smrti 1997.
Nastao je muk uslovljen njenim dugim izostankom sa beogradske i srpske likovne scene (Absence/Odsustvo, rekla bi Breda u istoimenom radu).
Beautiful Exile
Život emigranta, bez doma, prijatelja, na ivici egzistencije, kao i česta menjanja mesta boravka - od Italije, preko Španske obale, do Južne Amerike i Argentine, Kanade i povratka u Evropu, odnosno Veliku Britaniju – doneli su nova životna iskustva, koja su postala provokativne teme za novu i drugačiju umetnost Brede Beban. U narednom periodu, kako su podsetile u uvodnom tekstu u katalogu kustoskinje izložbe, Breda Beban se odredila u novim medijima savremene vizuelne umetnosti (video, film i fotografija).
Radeći samostalno i/ili u saradnji sa drugim umetnicima i sineastima, napravila je brojne radove koji su izlagani u najznačajnijim muzejima savremene umetnosti u Evropi i SAD.
U Britaniji je živela u Londonu i Šefildu, gde je predavala medijske umetnosti na Univerzitetu Šefild Halam.
Preminula je 2012. godine, ostavivši razne projekte nezavršenim.
Izložba je organizovana ljubaznošću zaostavštine umetnice i Kalfajan galerije (Atina-Solun), a podržali su je Ministarstvo kulture i informisanja Srbije, Pokrajinski sekretarijat za kulturu i javno informisanje Vojvodine, Grad Beograd - Sekretarijat za kulturu i McCann Beograd.
Veliku zahvalnost za realizaciju tog zahtevnog projekta organizatori duguju porodici Brede Beban, Dubravki Kerubini (Cherubini) iz Trsta, koja je došla na otvaranje izložbe i u Beogradu i u Novom Sadu, te Kalfajan galeriji, kustoskinji Đulijani Karbi i Komitetu za savremenu umetnost (Trieste Contemporanea) iz Trsta, kao i kustosima Branku Frančeskiju iz Zagreba i Mihi Colneru iz Ljubljane, te svim prijateljima Brede Beban iz Beograda i Londona.
Izložba će biti otvorena u MSUV do 15. juna, a krajem jula biće predstavljena i u MSURS u Banjaluci.
(SEEcult.org)
