BG enformel i ZG situacija
Istoričari umetnosti Ješa Denegri i Jovan Despotović razgovaraće 15. septembra u Likovnoj galeriji KCB-a, u okviru izložbe radova Živojina Turinskog, o razlikama i sličnostima umetnika sa beogradske likovne scene i umetnika iz grupe Gorgona i Mart koji su stvarali slikarstvo materije u Zagrebu, a razgovor će pratiti i prezentacija video materijala.
Istoričari umetnosti Ješa Denegri i Jovan Despotović razgovaraće 15. septembra u Likovnoj galeriji KCB-a, u okviru izložbe radova Živojina Turinskog, o razlikama i sličnostima umetnika sa beogradske likovne scene i umetnika iz grupe Gorgona i Mart koji su stvarali slikarstvo materije u Zagrebu, a razgovor će pratiti i prezentacija video materijala.
Prema navodima kustoškinje Likovne redakcije KCB-a Gordane Dobrić, koja će biti medijatorka razgovora na temu “Beogradski enformel i zagrebačka situacija”, poslednjih godina su u svetu i na prostoru bivše Jugoslavije učestale izložbe koje se bave revalorizacijom umetnosti 50-ih i 60-ih godina 20. veka, i u tim projektima se iniciraju dalja istraživanja i nova tumačenja onih pokreta u savremenoj umetnosti koji su obeležili vreme neposredno posle Drugog svetskog rata.
Problemu novog viđenja enformela 1996. bila je posvećena izložba “L'Informel: Mode d 'emploi” u pariskom Boburu, autora Alana Bojsa (Alaina Boisa) i Rosalind Kraus (Rosalind E. Krauš), u londonskoj Tejt Modern galeriji održana je 1993. godine izložba “Paris Post War”, a u Hajdelbergu 1998. “Brennpunkt Informel”. Slična izložba je iste godine priređena u Manhajmu, dok su se u svetskim centrima smenjivale retrospektive protagonista tog slikarstva (Wolsa, Dubuffeta, Tapiesa...).
Izložba “Enformel” autora Zvonka Makovića, profesora moderne i savremene umetnosti na Filozofskom fakultetu u Zagrebu, priređena je 2001. godine u Domu HDLU, a pratila ju je izložba “Posle enformela” u zagrebačkoj Galeriji Kraus.
Aktuelna izložba u Likovnoj galeriji KCB-a “Živojin Turinski, radovi 1958-1967” treća je monografska postavka u okviru projekta “Slikari beogradskog enformela” koja se organizuje od 2007. godine, a ujedno je prilika da se prezentuju doprinosi protagonista enformela na tadašnjoj lokalnoj jugoslovenskoj sceni, istaknu razlike i sličnosti između umetnika sa beogradske likovne scene i umetnika iz grupe Gorgona i Mart, koji su stvarali slikarstvo materije u Zagrebu, kao i da se prezentuju autorski opusi i doprinosi pojedinaca i kritike.
Cilj projekta predstavljanja slikara beogradskog enformela, na tragu rekonstrukcije istorijske izložbe Lazara Trifunovića “Enformel - Mladi slikari” (Galerija KCB, 1962), je da se slikarstvo enformela, kao svojevrsnog fenomen umetnosti posleratnog modernizma u Srbiji, približi savremenim ljubiteljima umetnosti u duhu novih saznanja i stručnih interpretacija.
Turinski (1935-2001) je sa Zoranom Pavlovićem, Brankom Protićem i Vladislavom Todorovićem, bio jedan od učesnika Trifunovićeve izložbe i promoter avangardnog slikarskog pokreta - slikarstva materije, koje je obeležilo ovdašnju i internacionalnu likovnu scenu na kraju 50-ih i tokom 60-ih godina 20. veka. Još kao student se bavio i kritikom, pa se angažovano uključio i u žustre polemike koje su se tih godina vodile u beogradskoj štampi “za i protiv enformela”, autoritativno se suprostavljajući korifejima srpskog slikarstva - Milu Milunoviću i Peđi Milosavljeviću, koji su se javno izjašnjavali protiv novih ideja u umetnosti.
Paralelno sa umetničkom praksom i pisanjem kritike, tekla je njegova profesorska karijera na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, gde je prvo predavao slikarske tehnologije, a potom i slikarstvo.
Na izložbi u Likovnoj galeriji KCB-a period enformela u opusu tog umetnika prati se kroz radove nastale još pri kraju studija na Likovnoj akademiji, kada ulazi u enformel, preko zrelih pastuozno rađenih slika-reljefa sa početka šezdesetih, pa sve do faze sublimiranog plastičnog znaka kada izlazi iz enformela i nastavlja stvaralaštvo u okviru prepoznatljive poetike znakovne figuracije.
Dela za tu studijsku izložbu pozajmljena su iz više institucija i privatnih kolekcija: Muzeja savremene umetnosti i Narodnog muzeja u Beogradu, Muzeja grada Beograda, Galerije Cepter u Beogradu, Savremene galerije Umetničke kolonije Ečka iz Zrenjanina, kolekcije Zorana Vujićića i od porodice Turinski.
Na postavci je izložena i foto i štampana dokumentacija koja prati taj period umetnikovog delovanja, krokiji prijatelja koje je crtao, knjige koje je ilustrovao za prijatelje književnike, stručne knjige koje je objavio iz tehnologije slikarstva, zbirke kritika "Jedinstvo merila" (KOV, 1984) i "Ogledi o poimanju slike" (Clio, 1999), primerci časopisa "Umetnost" koji je uređivao, recenzije koje su o njegovim izložbama pisali Trifunović, Pavlović i drugi.
Sastavni deo izložbe čine i filmovi i televizijske emisije o Turinskom i slikarstvu enformela iz dokumentacije FLU u Beogradu, Arhiva jugoslovenske kinoteke i Programskog arhiva RTS-a.
Izložbu prati opsežan srpsko-engleski katalog sa studijom Jovana Despotovića, reprodukcijama svih izloženih dela, biografijom umetnika i bibliografijom, a otvorena je do 22. septembra.
(SEEcult.org)
