Atrakcije Fantastic Zagreba

Festival fantastike u Zagrebu biće održan od 2. do 9. jula na nekoliko lokacija, a u nultom izdanju, ujedno prvom u Hrvatskoj i regionu, ponudiće filmove naučne fantastike, horore, trilere, fantazije, animacije, eksperimentalne filmove, začuđujuće drame, 3D ostvarenja, uključujući i retrospektivu jugoslovenske fantastike i japanskog eksploatacijskog filma.

Fantastic Zagreb Film Festival najavila su dva neuobičajena događaja na ulicama hrvatske prestonice - najpre su se nedavno pojavile mumije, a 25. juna centrom grada prošle su i dve zastrašujuće spodobe zamaskirane u crne plaštove sa kapuljačama.

Smrti su delile letke zainteresovanima, pozivajući ih na raznovrstan festivalski program, podeljenih u šest celina.

Programska celina Panorama uključuje pet žanrovskih filmova aktuelne svetske produkcije, među kojima je “Buđenje” (Rejection), ruska fantastična drama Vladimira Lerta o iznenadnoj apokalipsi, zatim holandski psihološki triler “Crna voda” (Two Eyes Staring) Elberta van Striena o devojčici koja na neočekivan način otkriva čuvanu tajnu svoje majke koja je u detinjstvu otrovala sestru blizanku, te apokaliptična komedija “Faza 7” (Phase 7), dugometražni prvenac Argentinca Nicolása Goldbarta, uspešnog montažera koji je radio na više od 20 dugometražnih filmova (uključujući filmove argentinskih redatelja Pabla Traperoa, Alejandra Chomskog i Rodriga Morena).

Najavljen je i niskobudžetni film britanskog reditelja Garetha Edwardsa “Čudovišta” (Monsters), koji govori o nenadanom razvoju novog oblika života koji polovinu Meksika učini zaraženom zonom. U Panorami će biti prikazana i višestruko nagrađivana nekonvencionalna božićna priča “Deda Mraz iz pakla” (Rare exports: a Chistmas Tale) u režiji Jalmarija Helandera iz Finske.

Buđenje

Program Orient Express uključuje pet filmova iz azijskih zemalja sa dugom žanrovskom tradicijom - Japana i Koreje.

Korejski “Demonski otok” (Bedevilled) prvenac je Cheola-soo Janga, a govori o žrtvi, zlostavljanoj ženi koja se pobuni protiv svojih krvnika, te krene u osvetu koja poprima užasne razmere. Iako ekstreman, taj film odražava težak položaj žena u korejskom društvu, a dosad je osvojio dvadesetak nagrada na niz međunarodnih filmskih festivala. “Kućna pomoćnica” (The Housemaid) Sang-soo Ima rimejk je istoimenog filma iz 1960. godine u režiji čuvenog korejskog autora Kim Ki-younga. Reč je o perverznoj melodrami o neobičnom odnosu jedne porodice i kućne pomoćnice.

Japanski autor Sion Sono u poslednjih 30 godina snimio je gotovo 20 filmova, a na FZFF-u biće prikazan “Ubica iz trgovine egzotičnih riba”, nadahnut istinitom pričom o paru tokijskih serijskih ubica koji su 1993. ubijali ljubitelje pasa. Najavljeni su i korejski film “Video sam vraga” u režiji Jee-woon Kima, te japanski “Nasilje” Takeshija Kitana, čuvenog filmskog autora koji se posle nakon niza godina vratio snimanju filmova o japanskoj mafiji Yakuzi.

Ubica iz trgovine egzotičnih riba

Kao posebne atrakcije FZFF-a, najavljene su i dve retrospektive, uključujući YU fantastiku koja donosi šest fantastičnih radova renomiranih filmskih autora iz vremena bivše Jugoslavije, odnosno od 50-ih do početka 90-ih godina prošlog veka.

Reč je o kultnim filmovima Krste Papića, Dušana Vukotića, Zorana Tadića, Đorđa Kadijevića i Vojislava Nanovića, koji su snimali za tadašnje doba neuobičajene žanrovske horor i fantastične priče koje variraju od folklora i narodne predaje o krvoločnim stvorenjima do čudnovatih vizija o posetiocima iz svemira...

Nanovićev “Čudotvorni mač” (1950) adaptacija je bajki “Baš Čelik” i “Zlatna jabuka i devet paunica”, a da je reč o izrazito ambicioznom filmskom projektu u posleratnoj jugoslovenskoj kinematografiji, govori podatak da je na snimanju učestvovao i Balet Narodnog pozorišta u Beogradu, Konjički eskadron policije grada Beograda, kao i veliki broj statista u masovnim scenama. “Čudotvorni mač” prvi je jugoslovenski film izvezen na strano tržište - u Izrael i Ameriku, te jedan od retkih i prvih jugoslovenskih filmova iz žanra fantastike koji je stekao kultni status.

Kadijevićeva “Leptirica” (1973) prvi je horor film snimljen u bivšoj Jugoslaviji, a u vreme kada je prikazan izazvao je burne reakcije. Reč je o ostvarenju nastalom prema motivima pripovetke “Devedeset godina posle” Milovana Glišića, pisca klasika srpskog seoskog realizma. U središtu te strašne priče je Sava Savanović, poznatiji kao prvi srpski vampir. Bio je tema mnogih legendi, a veruje se da je, kao i u filmu, zaista živeo u mlinu u Zarožju u Bajinoj Bašti.

Leptirica

Retrospektiva jugoslovenske fantastike obuhvata još jedan film srpskog reditelja Kadijevića - “Sveto mesto” iz 1990. godine - priču o čudnoj ljubavi mladog bogoslova i lepe kćerke moćnog feudalca. Film je baziran na kratkoj priči “Viy” ruskog književnika Nikolaja Gogolja koju Kadijević koristi samo kao polaznu tačku za vlastito istraživanje mračne strane erotike.

Sveto mesto

Biće prikazan i Papićev “Izbavitelj” (1976), drugi horor film snimljen u Jugoslaviji, koji je pričom i atmosferom sličan SF klasiku iz 1956. “Invazija telokradica”, samo što su vanzemaljci zamenjeni štakorima. U središtu priče je siromašni pisac Ivan Gajski (Ivica Vidović) koji otkriva da vlast u gradu preuzima posebna vrsta štakora koja ima sposobnost uzimanja ljudske fizionomije. Film izrazito sugestivne atmosfere istovremeno je politička metafora o represivnim sistemima, a u Puli je 1977. nagrađen Zlatnom arenom za scenografiju, te Srebrnom za kameru, dok je iste godine osvojio i Gran pri festivala u Trstu.

Biće prikazan i film “Gosti iz galaksije” (1981) hrvatskog reditelja i proslavljenog animatora Dušana Vukotića, koji je za kratki crtani film “Surogat” osvojio Oskara 1961. Reč je o jednom od najbizarnijih filmova hrvatske kinematografije koji govori o piscu SF romana koji otkriva da može da materijalizuje svoje misli, što rezultira pojavom robota Andre i njene vanzemaljske dece. Film je osvojio niz nagrada, uključujući na festivalu Fantasporto u Portu (1984) i nagradu za scenario u Trstu 1981.

Gosti iz galaksije

Tadićev “Ritam zločina” (1981) prvi je celovečernji igrani film tog proslavljenog hrvatskog režisera, a nastao je prema motivima pripovetke “Dobri duh Zagreba” i romana “Stroj za maglu” Pavla Pavličića. Ta sugestivna triler-drama s fantastičnim elementima predvođena je glumcima Ivicom Vidovićem i Fabijanom Šovagovićem, a ovenčana je i brojnim nagradama. Između ostalog, Šovagović je proglašen najboljim glumcem na festivalu Fantasporto u Portu, dok je u izboru hrvatskih filmskih kritičara “Ritam zločina” proglašen najboljim hrvatskim debitantskim filmom.

Program Japanski eksploatacijski film, pod sloganom “Good movies, bad taste”, donosi izbor pet naslova recentne produkcije nekih od najjačih japanskih filmskih kuća tog žanra.

Kinematografija Japana izuzetno je raznolika i vitalna, a izostanak cenzure rezultira neverovatnim naslovima od J-horrora, pink eigua do V-cinema (straight to dvd).

U filmu “Odred mutantica” (Mutant Girl Squad)  tri kultna japanska reditelja Noboru Iguchi, Yoshihiro Nishimura i Tak Sakaguchi, udružila su se kako bi realizovala tu suludu kombinaciju akcionog filma, horora i komedije. Film govori o grupi devojaka koje imaju različite moći. Iguchi je i autor filma “Karate-Robo Zaborgar”, komedije snimljene u počast robotima sa moćima preobražavanja, koji su 70-ih prikazivani na japanskoj televiziji.

Odred mutantica

Biće prikazan i film “Gejša vs. Ninja” (Geisha vs. Ninja), rediteljski prvenac Gô Ohare, autora sa bogatim iskustvom u novom talasu niskobudžetne žanrovske japanske kinematografije, koji je dosad uglavnom radio kao koregraf akcionih scena. To je priča o gejši koja uz pomoć mača traga za ubicom svog oca.

“Smrtna kazna.com” (Deathpenalty.com) film je japanskog autora i umetnika Ryote Sakamakija o brutalnoj igri ubijanja koje je itekako stvarna. Najavljen je i film “Igra smrti” (X game) Yôheia Fukude, zasnovan na popularnom romanu autora Yamade Yusukea, a nadahnut sadističkim igricama (tzv. batsu igrice) koje čine temelje japanskih varijetea.

Program FZFF-a biće prikazan na dve lokacije na otvorenom - u letnjem bioskopu Gradec (plato kod crkve Sv. Katarine) i u improvizovanom letnjem bioskopu Tuškanac (plato iznad garaže Tuškanac), te u bioskopu Europa.

Festivalski sajt je www.fantastic-zagreb.com

*Foto (sa ulica Zagreba): Nina Đurđević

(SEEcult.org)