77. Vukov sabor

Najstarija tradicionalna kulturna manifestacija u Srbiji, Vukov sabor, koja slavi reformatora srpskog jezika Vuka Stefanovića Karadžića, posvećena je u 77. izdanju, od 12. do 18. septembra, 50-godišnjici Nobelove nagrade za književnost Ivi Andriću, a prvi put u istoriji besedu će održati gost iz inostranstva - profesorka slavistike Angela Rihter sa Univerzitetu u Haleu.

Najstarija tradicionalna kulturna manifestacija u Srbiji, Vukov sabor, koja slavi reformatora srpskog jezika Vuka Stefanovića Karadžića, posvećena je u 77. izdanju, od 12. do 18. septembra, 50-godišnjici Nobelove nagrade za književnost Ivi Andriću, a prvi put u istoriji besedu će održati gost iz inostranstva - profesorka slavistike Angela Rihter sa Univerzitetu u Haleu.

Saborski dani u Loznici i Tršiću obuhvataju niz književnih, likovnih, muzičkih i drugih priredbi, a centralna svečanost biće održana 18. septembra, kada će Rihterova i održati besedu, a Kruševačko pozorište izvešće Andrićevu “Prokletu avliju”, u dramatizaciji i režiji Nebojše Bradića, koji potpisuje i scenografiju te predstave, čiji je dramturg Jovan Ćirilov, a kompozitor Isidora Žebeljan.

Početak 77. Vukovog sabora u znaku je Kragujevca, koji će predstaviti turističku ponudu, uz izložbu Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kragujevac i Foto kluba Apolo “Zavičaj moderne Srbije” u Galeriji “Mina Karadžić”.

Sabor će svečano otvoriti 12. septembra ministar kulture, informisanja i informacionog društva Srbije Predrag Marković i predsednik Skupštine Kragujevca Saša Milenić, uz pozdravnu reč gradonačelnika Loznice Vidoja Petrovića.

Kragujevački Knjaževsko-srpski teatar izvešće predstavu Đorđa Milosavljevića “Đavo i mala gospođa”, u režiji Žanka Tomića.

Za 13. septembar u Vukovoj zadužbini u Beogradu najavljen je okrugli sto na temu “Zadužbinarstvo kod Srba danas”, čiji su moderatori predsednik Matice srpske akademik Čedomir Popov i predsednik Vukove zadužbine Miodrag Maticki.

Dva jubileja - 185 godina Matice srpske i 250 godina od rođenja Save Popovića Tekelije biće obeleženi izložbom u Galeriji Miće Popovića i Vere Božičković Popović, koju će otvoriti akademik Čedomir Popov, dok će u Vukovom domu kulture biti održan program “Stazama Vuka i njegovih savremenika”.
Treći saborski dan, 14. septembar, posvećen je temi “Homo Balkanikus”, a program obuhvata predstavljanje “Danice” Vukove zadužbine za 2011. godinu u Gimnaziji “Vuk Karadžić” u Loznici, te izložbu Etnografskog muzeja Beograd “Album Petra Ž. Petrovića” u Muzeju Jadra, kao i promociju edicije “Koreni” javnog preduzeća “Službeni glasnik”.

“Azbuka Evrope” tema je 15. septembra, kada će u Vukovom domu kulture nastupiti Vasil hadžimanov bend, dok će dan kasnije program biti posvećen temi “Mit i stvarnost”, odnosno Dositeju Obradoviću.

Biće predstavljena monografija “Hale-Lajpcig prekretnica na putu Dositeja Obradovića” autorke Dragane Grbić, a potom će u Kući pisaca u Tršiću biti održan i okrugli sto Instituta za književnost i umetnost “200 godina Dositeja Obradovića”, uz promociju zbornika radova “Tradicija prosvećenosti/prosvećivanja u srpskoj periodici”.

Biće predstavljen i časopis “Buktinja” iz Negotina (brojevi posvećeni Vuku i Dositeju), dok će u završnici večeri u Vukovom domu kulture biti održano guslarsko veče, uz učešće Guslarskog društva “Nikola Tesla” iz Obrenovca i Guslarske sekcije KUD “Karadžić”.

Uoči centralne svečanosti i završnice 77. Vukovog sabora, 17. septembra u Crkvi pokrova presvete Bogorodice biće održan koncert mešovitog hora KUD “Svetozar Marković” iz Novog Sada, pod vođstvom dirigenta Božidara Crnjanskog.

Završnica 77. Vukovog sabora, posvećena 50-godišnjici Nobelove nagrade Andriću, počinje izložbom Muzeja grada Beograda “Ivo Andrić pisac i/ili diplomata” u Vukovoj spomen školi, čija je autorka Tatjana Korićanac.

U Muzeju jezika i pisma biće predstavljena radio drama “Andrićevi zvučni pejzaži” polaznika letnje škole zvuka. O tom projektu, čija je autorka vanredna profesorka FDU Beograd Branislava Stefanović, govoriće Zoran Hamović, autor programa “Godina knjige i jezika”.

Program Saborišta počinje u podne izložbom na otvorenom “Andrić i Vuk” i “Himnom Vuku” Stevana St. Mokranjca, u izvođenju Gradskog mešovitog hora Centra za kulturu “Vuk Karadžić”.

Nakon besede Angele Rihter i predstave “Prokleta avlija”, biće održano i tradicionalno popodnevno saborsko poselo, uz učešće Ansambla narodnih igara i pesama “Kolo”.

Vukov sabor je održan prvi put 1933. godine, na dan otvaranja obnovljene Vukove kuće. U početku su sabori imali pretežno zavičajno obeležje, a program je vremenom bogaćen prosvetnim, kulturni-umetničkim i naučnim sadržajima.

Obeležavanje stogodišnjice Vukove smrti, 1964. godine, donelo je prekretnicu u sadržaju i organizaciji Vukovog sabora. Umesto lokalnog, Sabor dobija republički značaj. Između nove škole i Vukove kuće, podignuta je velika pozornica sa prirodnim amfiteatrom, koju je projektovala arhitekta Jovanka Jeftanović iz Beograda. Kasnije je uz pozornicu podignuto i više manjih objekata - brvnara različitih namena.

Godine 1970. ustanovljeni su predsaborski dani, a od 1987. godine saborskim svečanostima obeležavaju se veliki datumi u istoriji i kulturi, dok se za glavnu predstavu uzimaju dela pisaca koja su i sami tvorci i čuvari jezika.

Sabor organizuje Centar za kulturu “Vuk Karadžić” u Loznici (www.ckvkaradzic.org.rs), a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org

(SEEcult.org)