19. HRRF ponovo uživo, Muzej revolucije na otvaranju

Human Rights Film Festival (HRRF), nakon prošlogodišnjeg onlajn izdanja, ponovo se vraća uživo pred publiku, a od 5. decembra, kada počinje hrvatskom premijerom dokumentarnog filma “Muzej revolucije” reditelja Srđana Keče, prikazaće narednih nedelju dana još 20 dokumentarnih i igranih filmova, među čijim su autorima i imena poput Apichatponga Weerasethakula, Céline Sciamme, Sergeja Loznice i Ryusukija Hamaguchija, te čak šest naslova novog srpskog filma autora i autorki koji se bave temama i poetikama koje promoviše HRFF.

Dokumentarni film kojim 19. HRRF počinje u Kinu Tuškanac, “Muzej revolucije” Srđana Keče, predvodi koloplet srpskih filmova iz ovogodišnjeg programa – sve redom miljenike evropskih festivalskih žirija, kako su istakli organizatori - Multimedijalni institut/MaMa i URK/Močvara.

“Muzej revolucije” nastao je u koprodukciji Srbije, Hrvatske (Restart) i Češke, a na HRFF-u se prikazuje nakon svetske premijere na nedavnom 34. IDFA u Amsterdamu. Radi se o poetskom dokumentarnom filmu u kojem reditelj kao polazišnu tačku koristi napušteni projekat i nikad dovršeni objekat arhitekte Vjenceslava Richtera pored Beograda, gde danas žive društveni izopštenici koji su u fokusu filma.

Muzej revolucije, Srđan Keča

Prema sinopsisu Kečinog filma, u ostacima napuštenog utopijskog projekta raste neobično prijateljstvo devojčice i starice. Kada grad počne da briše prostore u kojima one žive, nazire se kraj detinjstvu i snovima…

Reč je o planu sa početka 60-ih godina o izgradnji velikog muzeja u Beogradu u slavu revolucije naroda Jugoslavije, ali ta vizija Vjenceslava Rihtera nikada nije odmakla dalje od mračnog lavirintskog temelja. U ruševinama tog napuštenog projekta živi devojčica, koja zarađuje pranjem šoferšajbni na ulici s majkom, a veliki deo vremena provodi sa staricom koja takođe živi u ostacima utopijskog projekta o muzeju revolucije.

Publika HRRF-a videće i nagrađivani film “Pejzaži otpora” Marte Popivode, dobitnik Srca Sarajeva za najbolji dokumentarni film, koji beleži putovanje kroz sećanje gotovo stogodišnje antifašistkinje Sonje, jedne od prvih partizanki u Jugoslaviji i jedne od vođa pokreta otpora u Aušvicu, sada već pokojne bake koscenaristkinje filma Ane Vujanović.

Hvaljeni i višestruko nagrađivani “Kelti” Milice Tomović radnjom su smešteni u Beograd 1993. godine, na dečju rođendansku zabavu koju preuzimaju odrasli. Kako je rediteljka rekla povodom učešća na 27. Festivalu autorskog filma u Beogradu, tom pričom o proslavi dečjeg rođendana u jednoj običnoj beogradskoj porodici u jesen 1993. godine pokušala je da pruži normalizovanu sliku tog stresnog i teškog perioda.

Biće prikazani i filmovi "Duga resa" grupe škart, "Rampart" Marka Grbe Singha, srpsko-crnogorska koprodukcija "Elegija lovora" Dušana Kasalice, koji je takođe prikazan na FAF-u, a kako je rekao reditelj, za tu realističnu dramu sa elementima fantazije bio je inspirisan pasivnošću generacije svojih roditelja, koja je ćutke gledala sve što se dešava poslednjih nekoliko decenija.

Među brojnim naslovima filmskog programa 19. HRRF-a, koji su nagrađivani na relevantnim internacionalnim festivalima, posebno se ističe pobednik upravo završenog IDFA u Amsterdamu “Gospodin Landsbergis” Sergeja Loznice, vrhunskog hroničara istočnoevropske istorije. Film je, prema rečima samog autora, najzahtevniji u njegovoj plodnoj filmografiji, a prema navodima kritičara, jedna je od najboljih filmskih lekcija o istoriji raspada Sovjetskog Saveza koja se bavi događanjima u Litvaniji od 1989. do 1991, kada se odcepila. Loznicu u radu zanimaju istorijske teme, ali i svakodnevne opservacije i prikaz života u savremenoj Rusiji. Na 19. HRFF-u biće mu prikazan i film “Babin Jar”, kontekst kojim rasvetljava pozadinu tragičnih događaja u okolini Kijeva u septembru 1941 – masakra više od 33.000 Jevreja.

Gospodin Landsbergis, Sergej Loznica

Među festivalskim pobednicima u bogatom programu 19. HRRF-a, izdvaja se i dobitnik Srebrnog medveda na ovogodišnjem Berlinalu - dokumentarni film “Gospodin Bachmann i njegov razred” rediteljke Marie Speth, koji prati jednog posebnog učitelja na pragu penzije i njegove učenike šestog razreda 12 različitih nacija.

Tu su i pobednici festivala u Kanu - dobitnik nagrade žirija i kolumbijski kandidat za Oskara “Memorija” Apichatponga Weerasethakula s Tildom Svinton u glavnoj ulozi, te trostruko nagrađeni i hvaljeni “Drive My Car” japanskog redatelja Ryusukija Hamaguchija, rađen prema kratkoj priči Harukija Murakamija. Publika će imati priliku da pogleda još jedan Hamagućijev film – “Kolo sreće i fantazije”, koji prati tri zaljubljene žene i njihovu putanju srećnih i nesrećnih slučajnosti na putu samootkrivenja. Na HRRF se vraća rediteljka Céline Sciamma, koju publika pamti po “Portretu devojke u plamenu”, a ovoga puta učestvuje nežnom porodičnom pričom sa fantastičnim elementima “Mala mama”.

Među dokumentarnim filmovima koji se bave aktuelnim temama je “Prava cijena online poslova” rediteljke Shannon Walsh o radnicima samozaposlenima na platformama poput Ubera, Wolta itd, koji uz svetske stručnjake i novinare jasno i detaljno objašnjavaju kako funkcioniše “gig” ekonomija i kolika je toksičnost takozvanog “platformskog kapitalizma”.

Dokumentarni film “Rijeka teče, vijuga, briše, nadomješta” autorke Shengze Zhu poetično portretiše Vuhan, najpoznatiji po tome što je zloglasna kolevka Covida 19. “Igra sjenki” Eefje Blankevoort i Els van Driel je mozaični dokumentarni film, moderna Odiseja o iskustvima mladih izbeglica na putu.

Prema rečima programskog selektora HRRF-a Petra Milata, zanimljivost ovogodišnjeg festivalskog izdanja je poveznica koju deli nekolicina filmova, a to je element fantastike. Od “Elegije lovora” Dušana Kasalice, preko “Male mame” Céline Sciamma i “Memorije” Apichatponga Weerasethakula do filmova japanskog reditelja Hamaguchija, provlače se bajkolika događanja koja u odnosu sa tzv. realnim svetom kao da “stoje za svu neobičnost naše trenutne globalne životne situacije”, istakao je Milat.

Pored filmskog programa, HRRF u saradnji s brojnim partnerima organizuje i prateći, govorni program koji će se odvijati onlajn i u festivalskim dvoranama o temama zaštite raznih ljudskih prava, pravu na pobačaj, deci na migracijskim rutama, unapređenju sistema javnog finansiranja itd.

U okviru tribine “Štite li institucije decu od seksualnog nasilja?”, 8. decembra u Kinu Kinoteka biće održan i razgovor i projekcije filmova na tu temu. Biće prikazan i šokantni autobiografski dokumentarac i dobitnik Zlatnog medveda za najbolji kratki film na Berlinalu “Moj ujak Tudor” rediteljke Olge Lucovnicove i hrvatski animirani film “Među nama” Petre Balekić.

Osim u Tuškancu i Kinoteci, filmski i prateći program odvijaće se do 12. decembra i u Dokukinu KIC, klubu MaMa i Močvari.

Klub Močvara rezervisan je za muzički program, koji uključuje 8. decembra koncert Canzoniere Grecanico Salentino, jedne od najpoznatijih evropskih world music grupa koja prvi put gostuje u Zagrebu i donosi dah rasplesanog italijanskog juga. Za poslednji festivalski dan najavljen je Boris Kovač New Ritual Quartet, jedan od najvažnijih balkanskih world music muzičara, koji se nakon niza godina vraća u Zagreb doneti dašak “balkanskog tanga”.

Ulaz na koncerte, kao i na sve projekcije i programe HRRF-a besplatan je.

U skladu sa odlukom Stožera civilne zaštite, za posete bioskopima Tuškanac i Kinoteka, Dokukinu KIC, Močvari i Mami potrebno je imati EU digitalnu kovid potvrdu ili drugi odgovarajući dokaz ili negativan test ovlašćene ustanove i laboratorije. Broj gledalaca u bioskopima ogranmičen je, a za projekcije je potrebno preuzeti ulaznice na blagajnama.

Festivalski sajt je humanrightsfestival.org, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org, kao i u prilogu (pdf).

(SEEcult.org)